Cumhuriyetçilik ilkesi nedir, özellikleri neler? Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar hangileri?
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı olan, Mustafa Kemal Atatürk tarafından yürürlüğe konan ve uygulanacak olan politikaları ifade eden altı ilkeden bir tanesi de cumhuriyetçilik ilkesidir. Devletin yönetim şeklini belirleyen ve devlet yönetiminde keyfilik ile kişisel hırsların egemen olmasını engelleyen cumhuriyetçilik ilkesi özellikleri nelerdir? Cumhuriyetçilik nedir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Mustafa Kemal Atatürk, toplumu ve devleti çağdaş uygarlık seviyesine çıkarmak adına bir dizi inkılaplar gerçekleştirmiş ve bu inkılapların her biri de Atatürk’ün yürürlüğe koyduğu altı ilkenin bir ya da birden fazlasıyla kesişmiştir. Peki, cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar hangileridir? Cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgili Atatürk’ün söylediği sözler nelerdir? İşte, tüm detaylar…
Cumhuriyetçilik Nedir?
Atatürk’ün ilkeleri arasında ana ilke olarak öne çıkan cumhuriyetçilik ilkesi; egemenliğin bir zümre ya da bir grubun değil, halkın elinde olması manasına gelmektedir. Demokrasinin uygulanması için halkın yönetimde söz sahibi olmasını savunan cumhuriyet rejimine dayanan bu ilke ile, yöneticililerin halk oyu ile seçilmesi ve egemenliğin ulusa dayandırılması gibi esaslar kabul edilmiştir.
Atatürk’ün gerçekleştirmiş olduğu tüm devrimlerin temelini teşkil eden cumhuriyetçilik ilkesi, kişiye ait olan hak ve özgürlüklerin en üst düzeyde gerçekleşmesini savunmaktadır. Bu ilke ile birlikte, kişinin tüm kişisel hak ve özgürlükleri devlet tarafından güvence altına alınmış ve Türkiye Cumhuriyeti çatısı altında yaşayan tüm yurttaşların özgür, eşit ve bağımsız bir şekilde yaşayabilmeleri mümkün kılınmıştır.
Cumhuriyetçilik İlkesi Özellikleri
Yukarıda detaylı bir şekilde tanımını yaptığımız cumhuriyetçilik ilkesinin öne çıkan özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Cumhuriyetçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar
TBMM’nin Açılması (23 Nisan 1920)
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin temelinde yatan “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ilkesinin, egemenliği belirli bir zümrenin elinden alıp halka vermesi sebebiyle, bu devrim doğrudan cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgilidir.
Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
1922 yılında saltanatın kaldırılması ile birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin üzerine herhangi bir güç olamayacağı açıkça belirtilmiş ve egemenliğin bir kişide değil, halkın kendisinde olduğu vurgulanmıştır.
Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
Cumhuriyetin ilan edilmesi ile birlikte yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin yönetim şekli belirlenmiş ve egemenlik yetkisi tamamen millete geçmiştir. Halkı oluşturan her bir yurttaşın, eşit olarak yönetimde söz sahibi olduğu bu rejimde, her birey devletin sağladığı imkanlardan eşit oranlarda faydalanma hakkını kazanmıştır.
Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının Verilmesi (1930, 1933 ve 1934)
Türk toplumu içinde yer alan kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması, millet egemenliği ile doğrudan bağlantılı olması sebebiyle cumhuriyetçilik ilkesi ile ilintilidir.
Cumhuriyetçilik İlkesi İle İlgili Atatürk’ün Söylediği Sözler
