Egzistansiyalizm nedir, temsilcileri kimler? Egzistansiyalizm akımı özellikleri ve tarih

Öncelikle felsefi bir akım olarak ortaya çıkmış olan egzistansiyalizm ya da bir diğer adıyla varoluşçuluk; 20. Yüzyılda Fransa'da ortaya çıkmıştır. Kişinin varoluşunu özünden üstün tutan ve bireyin özgürlüğünü son derece önemli göre egzistansiyalizm nedir? Egzistansiyalizm temsilcileri kimlerdir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…

Giriş: 14.03.2023 - 16:58 Güncelleme: 14.03.2023 - 16:58

Egzistansiyalizm nedir, temsilcileri kimler?

Bireyin kendisini aşmasını salık veren, insanın kendi değerini yine kendisinin oluşturabileceğini savunan egzistansiyalizm akımı özellikleri nelerdir? Egzistansiyalizm şiir örnekleri nelerdir? İşte, tüm detaylar…

Egzistansiyalizm Nedir?

Öncelikle bir felsefe sistemi olan egzistansiyalizm ya da varoluşçuluk; ilk olarak Alman düşünür Martin Heidegger tarafından 1927 senesinde ortaya atılmış ve İkinci Dünya Savaşı yıllarında Fransız düşünür ve roman yazarı Jean Paul Sartre‘nin da edebiyata uygulaması ile bütün dünyada yaygınlaşmıştır.

İnsanın kendi değerlerini kendinin oluşturabileceğini; geleceğini yine kendisinin kurabileceğini savunan bir felsefe akımı olan Egzistansiyalizm temelde dört ana fikri savunmuştur.

REKLAM

Varoluş şartlar ne olursa olsun tek ve bireyseldir.
Varoluş, öncelikle varoluş problemini bünyesinde taşımaktadır. Bu nedenle varoluşçuluk, varlığın anlamının ne olduğunu araştırılmasını da içermektedir.
Varoluş; bireyin içinden yalnızca birini seçebileceği imkânların toplamıdır.
Bireyin önündeki olanakların toplamı, diğer birey ve nesnelerle ilişkilerinden meydana geldiği için varoluş her zaman bir dünyada var olmadır. Dolayısıyla insan her daim, seçimini sınırlayan ve bir şarta bağlayan tarihsel bir durum içindedir.

Egzistansiyalizm Özellikleri

Var olmak özden önce gelir görüşünü savunan ve bireye yol gösterecek varlığın, bireyin kendisi olduğunu vurgulayan egzistansiyalizm özellikleri şu şekilde listelenebilir:

Önceleri felsefi bir görüş olarak ortaya çıkmış ve daha sonra edebiyatta da uygulanmıştır.
Egzistansiyalizme göre; insana yol gösterecek tek varlık yine insanın kendisidir. Bu sebeple Bireyin geleceğini ancak kendisi belirleyebilir
Varoluş, her zaman tek ve bireyseldir.
Toplumla olan bağları zayıflamış, bunalım ve güvensizlik içerisindeki birey, doğduktan sonra kendini gerçekleştirdiği haliyle varoluşunu meydana getirir.
Evrensel bir ahlak anlayışı yoktur.
Bu akıma göre önemli olan gerçek; herkesin üzerinde fikir birliği oluşturduğu gerçek değil; bireysel gerçektir.
Birey, hiçbir gelenek ve ahlak kuralı etkisinde kalmadan eser vermelidir.
Egzistansiyalizm; bireyin, dünyayı anlayamamasından doğan bir umutsuzluk içinde, hayatı tatsız ve saçma bulması görüşüyle hareket etmektedir. Bu özelliği sebebiyle edebiyatta bu tür eserlere bunalım edebiyatı da denmektedir.
Edebiyatta üslupçu bir tavra ve göz kamaştıran cümlelere karşı bir akımdır.
Varoluşçu bir yazar, yaşadığı çağda etkin olmalıdır.
Egzistansiyalizme göre bir yazar; okuyucunun merakını ve ilgisini sürekli canlı tutmak zorundadır.
Edebi eserlerde karakter diye bir şey yoktur. Onun yerini türlü ve çeşitli durumlarla karşı karşıya gelmiş olan insanlar bulunmaktadır.

REKLAM

Egzistansiyalizm Temsilcileri

Varoluşçu tarzda eserler veren egzistansiyalizm sanatçıları şu şekilde listelenebilir:

Egzistansiyalizmin Türk Edebiyatındaki Temsilcileri

Türk edebiyatına baktığımızda egzistansiyalizm ya da varoluşçuluğu direkt olarak benimsemiş yazarlara rastlamamakla birlikte yine de bazı yazarlarda varoluşçuluğun esintilerini görmek mümkündür. Özellikle Garipçiler, İkinci Yeniciler ve Maviciler olarak bilinen edebiyat gruplarına mensup bazı yazarlar varoluşçuluk akımının yaymış olduğu fikirlerden oldukça etkilenmişlerdir.

Varoluşçuluğun bu bakış açısını yansıtan Türk edebiyatçıları ise şu şekilde sıralanabilir:

Egzistansiyalizm Şiir Örnekleri

REKLAM

Kendimizden bir adadayız,

Dört yanımız başkalarından.

Aynı önemli kapıdan giriyoruz,

O eski, o beyaz kapıdan.

Haberi Hazırlayan: Türker Üner