Fazla ekran kullanımı çocuklarda uyku sorunlarını tetikliyor
Ergenlerde sosyal medyanın; çocuklarda da çizgi film ve oyunların uyku sorunlarına yol açtığını belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şirin Seçkin, "Günde 4 saat ekran kullanımı yüzde 49 uyku bozukluğuna yol açıyor. Mavi ışık ya da ekrandaki değişkenlik gösteren ışıklar melatonin sentezini bozuyor" açıklamasında bulundu
Uyku çocukların gelişimi için çok önemli. Yeterince uyumamak çocuğun okuldaki performansını ve ruh sağlığını olumsuz etkilerken, bunun obezite ile de ilişkili olabileceği bildiriliyor. Amerikan Pediatri Akademisi, 6-13 yaş arası çocukların geceleri 9-11 saat; 14-17 yaş arası gençlerin ise 8-10 saat uyumalarını öneriyor. Ekran kullanmak, özellikle aksiyon dolu bir video oyunu veya izlenen yoğun içerikler, çocuğu daha uyanık hale getirir ve kalp atış hızını yükseltir. Bu da çocuğun uyku kalitesini etkileyebilir ve uykuya dalmasını zorlaştırabilir. Ekranlardan yayılan ışık, melatonin adı verilen uyku hormonunun üretimini de bozabilir.
KRONİK YORGUNLUK, KRONİK UYKUSUZLUĞUN SONUCU
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şirin Seçkin, "Beynin en önemli aktivitesi başlangıçta uykudur. Uyku başka hiçbir şekilde telafi edilemez. Beyin vücudun yüzde 2’si büyüklüğünde olmasına rağmen günlük kalori ihtiyacının yüzde 25’i beyne aittir. Beynin çalışması sonucu açığa çıkan atık ancak uykuda beynin lenfatik sistemiyle temizlenebilir. Beyin gelişimi için kaliteli bir uyku şarttır. Bu sürecin bozulması ise hem ruh sağlığını hem de zihinsel performansı olumsuz etkiler. Örneğin; kronik yorgunluk, kronik uykusuzluğun bir sonucudur" dedi.
SOSYAL MEDYA ERGENLERİ, ÇİZGİ FİLM VE OYUNLAR ÇOCUKLARIN UYKUSUNU BOZUYOR
"Dünyada yapılan çeşitli araştırmalarda çocukların yüzde 29'unda uyku sorunu olduğu görülürken; bazı çalışmalarda bu sayı yüzde 49’u bulmaktadır" diyen Dr. Seçkin, sözlerini şöyle sürdürdü: "Covid-19 da uyku hijyenini oldukça olumsuz etkiledi. Çocuklar daha geç yatmaya, daha fazla ekran başında vakit geçirmeye ve daha az hareket etmeye ve dışarı çıkmamaya başladı. Özellikle ekran kullanımı uyku sorunlarının önemli bir nedenidir. Diğer yandan küresel ısınma, gürültü, çevre kirliliği, tüketilen yiyecek ve içecekler de uyku sorunlarına yol açmaktadır."
Günde 4 saat ekran kullanımının yüzde 49 oranında uyku bozukluğuna yol açtığını söyleyen Dr. Seçkin, "Ergenlerde sosyal medya; çocuklarda da çizgi film ve oyunlar uyku sorunlarına yol açmaktadır. Mavi ışık ya da ekrandaki değişkenlik gösteren ışıklar melatonin sentezini bozuyor" dedi.
UYKU EN AZ KESİNTİSİZ YEDİ SAAT OLMALI
En az yedi saat kesintisiz uyku olması kaydıyla insanların uyku gereksinimlerinin oldukça farklı olduğunu vurgulayan Dr. Seçkin, "Uyku; beyin ve hafıza gelişimi, bilişsel performans, ruh sağlığı için oldukça önemlidir. Beyin gelişimi için bebeklikten itibaren yeterli uyku şarttır. Uyku vücudun kendini tamir ettiği süreçtir. Az uyku bağışıklık sisteminin düşmesine, çeşitli hastalıklara yatkınlığa yol açar, insan sağlığını bozar ve ömrü kısaltır. Kilo alma, insülin direnci, kalp-damar hastalıkları, kaygı bozukluğu, duyguları iyi yönetememe, depresyon, öğrenme güçlüğü ve yaşam kalitesinin bozulması gibi sorunlara yol açar" diye konuştu.
YATAK ODASININ ISISI 21 SANTİGRAT DERECEYİ GEÇMEMELİ
Dr. Seçkin, uyku öncesi çikolata ve kafein içeren içeceklerin tüketilmemesi, çocuğun gün ışığında yeterince vakit geçirmesi ve ekran karşısında uzun saatler geçirilmemesi gerektiğini söyleyerek, sözlerine şöyle devam etti: "Uyku hijyenine de dikkat edilmeli. Tüm yayınlar 16-19 santigrat derecedeki odada vücudun daha iyi dinlendiğini göstermektedir. Yatak odasının ısısı 21 santigrat dereceyi geçmemelidir. Aşırı sıcakta uyku kalitesi oldukça bozulmaktadır. Yatmadan önce yatak odasının havalandırılması veya gece boyunca pencerenin açık bırakılması daha kaliteli bir uykuya yardım eder" dedi.
