Gelgitlerin oluşmasına yardım ediyor: İşte en yakın göksel komşumuz Ay hakkında ilginç gerçekler!
Dünya'nın doğal uydusu Ay, ilk bakışta sıradan bir gezegen gibi görünse de, yaydığı ay ışığından yarattığı gelgitlere kadar Dünya'daki yaşama birçok fayda ve etki sağlıyor. Peki, Ay hakkında bilmiyor olabileceğiniz bazı gerçekleri öğrenmek ister misiniz? İşte, Ay'ın Dünya'dan yavaşça uzaklaşmasına kadar daha önce duymamış olabileceğiniz 5 bilgi!
Ay, Dünya'nın tek doğal uydusudur ve gökyüzünde en belirgin şekilde gördüğümüz cisimlerden biridir. Yıldızların ve gezegenlerin ışığını yansıtarak gece gökyüzünü aydınlatır. Ancak, Ay hakkında bildiklerimiz buzdağının sadece görünen kısmı olabilir. Haberimizde Ay’ın pek bilinmeyen, şaşırtıcı ve merak uyandırıcı bazı yönlerini derledik. İşte, detaylar...
1. DÜNYA'NIN YER ÇEKİMİ AY'I DA ETKİLER
Dünya'nın yerçekimi de Ay'ı etkiler. Her gece gökyüzünde gördüğümüz "Ay'daki adam" deseni, Ay'ın hep aynı yüzünü Dünya'ya göstermesi nedeniyle oluşur. Yani, Ay'ın bir tarafı her zaman Dünya'ya bakar ve bu yüzeyi hep aynı şekilde görürüz.
Bu olaya "gelgit kilitlenmesi" denir ve Dünya'nın yerçekiminin Ay üzerindeki etkisinden kaynaklanır. Bu etkide Dünya'nın çekim gücü, Ay'ı döndürerek hep aynı yüzünü bize göstermesine neden olur. Yani, Ay’ın bir tarafı bize hep dönük kalır ve diğer tarafını göremeyiz. Bu, Dünya'nın Ay üzerinde çok güçlü bir çekim yapmasından dolayıdır.
2. AY GELGİTLERİN OLUŞMASINA YARDIMCI OLUR
Ay, Dünya'daki gelgitlerin oluşmasına ve değişmesine neden olur. Ay'ın çekim gücü, okyanuslarda yüksek gelgitlere neden olan iki kabarıklık oluşturur: biri Ay'a en yakın olan tarafta, diğeri ise tam karşı tarafta.
Yani, Ay hem okyanusu hem de Dünya'yı kendine doğru çekerek bu kabarıklıkları oluşturur. Bu iki yüksek gelgit arasında ise alçak gelgit bölgeleri bulunur. Ay'ın çekim gücü gelgitlerin ana nedeni olsa da, Dünya'nın dönüşü ve Güneş'in çekim kuvveti de gelgitlere katkıda bulunur.
3. AY'DA DA DEPREM OLUYOR
Ay depremleri, Dünya'nın yerçekimi etkisinden kaynaklanır. Dünya'da en fazla birkaç dakika süren depremlerin aksine ay depremleri, yarım saate kadar sürebilir. Ancak depremlerden çok daha zayıftırlar.
4. AY'DA SU VAR
Bu su yüzeyin üstünde ve altında, toz ve mineraller içinde hapsolmuş buz biçimindedir. Ay yüzeyinin kalıcı gölgede olan ve bu nedenle çok soğuk olan bölgelerinde tespit edilmiştir, bu da buzun hayatta kalmasını sağlar. Ay'daki suyun muhtemelen yüzeye kuyruklu yıldızlar tarafından getirildiği düşünülüyor.
5. AY DÜNYA'DAN YAVAŞÇA UZAKLAŞIYOR
Ay, yavaş yavaş Dünya’dan uzaklaşıyor. Bunun nedeni, Ay’ın Dünya’ya bağlı kalma şeklidir. Ay’ın aynı yüzünü Dünya’ya göstermesi, Dünya'nın yerçekiminin etkisiyle gerçekleşir. Bu süreç, Ay’ın yavaşça uzaklaşmasına neden oldu çünkü bu etki sırasında enerji salındı. Her yıl yaklaşık 4 santimetre uzaklaşan Ay, bu uzaklaşmayı milyonlarca yıl boyunca sürdürecek. Bu nedenle gelecekte Ay, Dünya’dan daha uzak bir konumda olacak.
Kaynak: Space, Royal Museum Greenwich
