Heykel, Kars kurtarıldığında 1918 yılında yıkıldı!
Koleksiyoner ve tarih meraklısı Özgür Sanal, 93 harbi olarak bilinen Osmanlı-Rus Savaşı döneminde Rus askerlerinin Kars'ı işgal edip dikmiş oldukları anıtın görüntülerine ulaştı. Arşivinde sakladığı görüntülerde Rus askerleri tarafından anıt ve anıtın yanında bulunan kilisenin açılışı gerçekleştiriliyor
Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1877-78 yıllarında yaşanan savaşın ardından Kars işgal edildi. Türkiye Cumhuriyeti ile Sovyet Rusya arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'na kadar da serhat şehri 43 yıl Rus işgali altında kaldı. İşte bu dönemde Ruslar tarafından Kars'a dikilen ve yıllar sonra Türk askerleri tarafından şehir alındığında yıkılan anıtın görüntüleri ilk kez ortaya çıktı.
1300 GÖRÜNTÜLÜK ARŞİVİ VAR
DHA'da yer alan habere göre otomotiv sektöründe çalışmasına rağmen küçük yaşlardan beri tarihe meraklı olan Özgür Sanal, tarihte ortaya hiç çıkmamış videoları araştırıp bularak gün yüzüne çıkarıyor. Yaklaşık 1300 görüntülük koleksiyona sahip olan Sanal'ın, koleksiyondaki en dikkat çekici ve çarpıcı görüntü ise Rus askerlerin 93 Harp'inden sonra Kars'a diktikleri heykele ait.
"YEŞİLKÖY'DEKİ ANIT 1914'TE YIKILMIŞ"
Arşivindeki görüntülerin o dönemlere ait nadir görüntülerden biri olduğunu belirten Sanal, "1877-1878 Osmanlı-Rus harbi sonrasında Kars'ta Ruslar bir anıt yapmış. Görüntülerde anıtın açılış töreni yer alıyor. Ruslar merasim yapıyor. Kars'a girişi canlandırıyorlar. Film kaliteli bir şekilde çekilmiş. İlk bulduğum zamanlarda ne olduğunu anlayamamıştım ama fotoğraflarına ulaşınca ne olduğunu anladık. Ruslar bizim topraklarımıza iki tane anıt yapmışlar. Biri İstanbul Yeşilköy'deydi. O 1914 yılında yıkılmış. Onun yıkılışını Türk kameraman filme çekmişti. Bu film kayıp. Fakat Kars'taki anıtın filmi yoktu. Böyle bir filmin çekildiğini kimse bilmiyordu çünkü 43 sene Rus hakimiyeti vardı. Fotoğrafları vardı ama filmi yoktu. Film olduğu için ve ortaya çıktığı için çok kıymetli" dedi.
Rus din adamları anıtın açılışı yapıldıktan sonra anıtı böyle kutsuyor.
"ANITTA HAKARET DE VAR"
Anıtta Türklüğe hakaret olduğunu söyleyen Sanal, "Bir askerin elinde Rus bayrağı var. Ayakları altında ise Türk Bayrağı yer alıyor. Kartal geliyor ve pençeleriyle Türk Bayrağı'nı parçalıyor. Figür bu. Mermer kaidenin üzerine koymuşlar. Mermer kaidenin her yüzünde Rus generallerin madalyonları var. Osmanlı ordusundan alınan ganimet silahları zincirle birbirine bağlamışlar. Her topun üzerine birer Rus kartalı koymuşlar. Bu şekilde bir meydan düzenlemesi yapmışlar. 1918 yılında Türk ordusu Kars'a girerek tekrar geri alıyor. Geri alınınca tıpkı İstanbul'daki anıt gibi bu anıtı da yıkıyorlar" diye konuştu. Sanal, "Bu görüntüler ilk defa yayınlandığı halde hiçbir tarihçi arayıp sormadı. Nasıl bulduğumu, nereden bulduğumu soran olmadı" dedi.
