Kurtuluş Savaşı cepheleri: Kurtuluş Savaşı'nda hangi cephelerde, kimlerle savaşıldı?
1919 ile 1922 tarihleri arasında gerçekleşen Türk Kurtuluş Savaşı üç farklı cephede cereyan etmiştir. Anadolu'nun Mondros Ateşkes Antlaşması'nın ardından İtilaf Devletleri tarafından işgale uğraması üzerine gerçekleşen Kurtuluş Savaşı cepheleri nelerdir? Kurtuluş Savaşı cephelerinde kimlerle savaştık? Milli Mücadele cepheleri ile ilgili tüm bilgileri siz değerli okuyucularımız için hazırladık.
Bir yeniden varoluş mücadelesi olan Kurtuluş Savaşı önce bir halk direnişi olan Kuva-yı Milliye hareketi ile daha sonra da yeni kurulan düzenli ordu ile yürütülmüştür. Peki, Kurtuluş Savaşı’nda düzenli ordu hangi cephede savaşmıştır? Kurtuluş Savaşı cepheleri komutanları kimlerdir? İşte, tüm detaylar…
Kurtuluş Savaşı Cepheleri
Gerek düzenli ordu gerekse de milli direniş güçlerinden oluşan Kuva-yı Milliye vasıtasıyla savaşılan Milli Mücadele cepheleri; Doğu, Güney ve Batı olmak üzere üç temel cephede gerçekleşmiştir.
Peki, Kurtuluş Savaşı’nda kimlerle savaştık? Türk Milleti, 1918 yılında imzalanan Mondros Mütarekesi sonrası Anadolu’da başlayan işgal hareketleri neticesinde Doğu Cephesinde Ermeniler, Güney Cephesi’nde Fransızlar ve Ermeni çeteler, Batı Cephesi’nde ise Yunanlar ile savaşmıştır.
Doğu Cephesi
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 15. Kolordu komutanı Kazım Karabekir, Doğu Cephesi Komutanlığı’na atanmış ve bu cephede 1920 yılının Eylül ve Ekim aylarında Ermeni kuvvetlerle büyük çatışmalar yaşanmıştır.
Doğu Cephesi’nde Ermenilere yapılan ilk savaş Oltu Muharebesi’dir. Bu muharebenin ardından yaşanan Sarıkamış ve Kars Muharebeleri neticesinde ise Kars, Ermenilerden temizlenmiş ve Ermeniler, Erzurum’dan da ayrılarak buradan çekilmişlerdir.
Geri çekilen Ermeni birliklerini takip eden 15. Kolordu, Iğdır’ı da düşman işgalinden kurtarmış ve Ermenileri Gümrü’ye kadar takip etmiştir. Gerçekleşen Gümrü Muharebesi’nin Türk ordusu tarafından kazanılması üzerine Ermeniler bir barış talep etmiş ve 2 Aralık 1920’de Gümrü Antlaşması imzalanmıştır.
Ermenistan ile yaşanan savaş ve ardından gelen Gümrü Antlaşması’nın ardından Rusya ile de Moskova Antlaşması imzalanmıştır. Rusya ile imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca, 13 Ekim 1921 tarihinde TBMM ile Gürcistan ve Ermenistan arasında imzalanan Kars Antlaşması ile Türkiye’nin doğu sınırı güvence altına alınmıştır.
Güney Cephesi
Türk Kurtuluş Savaşı’nın Güney Cephesi’nde ise Türk Milleti; Fransızlar ve Ermeni çetelerle savaşmıştır. Milli bir direniş örgütü olan Kuva-yı Milliye eliyle yürütülen Güney Cephesi’nde Sütçü İmam, Şahin Bey, Ali Saip Bey gibi kahramanlar büyük fedakârlıklar göstermişler ve Urfa, Antep ve Maraş düşman işgalinden kurtarılmıştır.
Güney Cephesi’nde gerçekleşen Türk direnişinin başarıya ulaşmasının ardından Fransa ile 1921 yılında Ankara Antlaşması imzalanmıştır. İmzalanan bu antlaşma ile Fransa bu bölgeden çekilmiş ve Güney Cephesi’ndeki savaş sona ermiştir.
Batı Cephesi
Türk Kurtuluş Savaşı’nın en kapsamlı ve en uzun süren savaşı Batı Cephesi’nde 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’i işgal eden ve Batı Anadolu’da yayılan Yunanlara karşı savaşılmıştır.
Yaklaşık 3.5 sene süren ve Gediz Muharebeleri, 1. ve 2. İnönü Savaşları, Kütahya – Eskişehir Savaşları, Sakarya Meydan Muharebesi ve en nihayetinde Büyük Taarruz olmak üzere birden fazla muharebe ve savaşa sahne olan Batı Cephesi, aynı zamanda Türk Milleti’nin bağımsızlığına ve yeni kurulacak Türk devletine zemin hazırlamıştır.
Kurtuluş Savaşı’nda düzenli ordu hangi cephede savaşmıştır sorusunun cevabı da Batı Cephesi olacaktır. İzmir’in, Yunanlar tarafından işgal edilmesiyle başlayan direniş önce Kuva-yı Milliye birlikleri ile ardından ise 1920’lerin sonuna doğru kurulmuş olan düzenli ordu vasıtasıyla yürütülmüştür.
26 Ağustos 1922’de başlayan ve 18 Eylül 1922’de sona eren Büyük Taarruz ile Yunan kuvvetleri, Anadolu’dan sökülüp atılmıştır. Savaşın ardından İtilaf Devletleri ile imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşması ile savaş sona ermiş; 24 Temmuz 1923’de imzalanan Lozan Barış Antlaşması ile de Türk Milleti bağımsızlığına kavuşmuştur.
Kurtuluş Savaşı Cepheleri Komutanları
