Mirası reddetmek ölüm aylığını engellemez
Mal varlığından çok borcu bulunan kişiler vefat ettiğinde mirasçıları reddi miras yaparak borçtan kurtulabiliyorlar. Peki bu kişinin eş ve çocukları ölüm aylığı alabilirler mi? Borçlu kişi çalışırken vefat etmişse emekli ikramiyesi veya kıdem tazminatı kime ödenir? HABERTÜRK'ten Ahmet Kıvanç, reddi miras yapanların sosyal güvenlik haklarını yazdı
Türk Medeni Kanunu’na göre, mal varlığından çok borcu bulunan kişilerin mirasçıları, mirası reddedebilir. Mirasın reddedilebilmesi için üç ay içinde, mirasın bulunduğu yerin sulh mahkemesine başvuru yapılması gerekir. Üç aylık süre yasal mirasçılar açısından miras bırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten, vasiyetname ile mirasçı atanmış kişiler için ise bu durumun kendilerine resmen bildirildiği tarihten başlar.
Mirasın reddedilmesi, sosyal güvenlik haklarından yararlanmayı engellemez. Varlığından çok borcu bulunan kişiden kalan mirası reddeden dul eş ile hak sahibi çocukları ölüm aylığı alabilirler. Mirasın reddedilmiş olması dul ve yetim aylığı alınmasına engel teşkil etmez.
ÖLÜM AYLIĞINA HACİZ KONULABİLİR Mİ?
Reddi miras yapmış kişilerin dul ve yetim aylıklarına, ölen kişinin borcundan dolayı haciz konulamaz. Kendi borçlarından dolayı haciz konulabilmesi için ise onay vermiş olmaları gerekir. Bankalar kredi kullandırırken ölüm aylığına haciz konulabileceğine dair yazılı onay almamışlarsa dul ve yetim aylığına haciz koyduramazlar.
EMEKLİ İKRAMİYESİ VE KIDEM TAZMİNATI
Varlığından çok borçlu olarak hayatını kaybeden kişi memursa ve çalışmaya devam ederken vefat etmişse, mirası reddetmiş “hak sahipleri” emekli ikramiyesini alabilir. Görevde iken ölen kamu çalışanlarından kalan emekli ikramiyeleri, ölüm aylığı alma hakkı bulunan kişilere ödenir.
Miras bırakan kişi emeklilik dilekçesini verdikten sonra ikramiyesini almadan vefat etmişse, bu durumda ikramiye “sosyal güvenlik hakkı” olmaktan çıkar, miras hukukunun alanına girer. Dolayısıyla miras kabul edilerek terekeye dahil edilir. Terekeye dahil edilen emekli ikramiyesini, reddi miras yapmış aile fertleri alamazlar.
Hizmet akdi ile bir işverene bağlı olarak çalışanların (SSK) ölümü halinde de kıdem tazminatı miras olarak kabul edilip terekeye dahil edilir. Reddi miras yapmış olan kişiler, terekeye dahil edilen kıdem tazminatından hak iddia edemezler. Kıdem tazminatı üzerinde alacaklılar hak sahibi olur.
REDDİ MİRAS DAVASI ZORUNLU MU?
Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2018 yılında verdiği karara göre (Esas No: 2017/438, Karar No: 2018/770), ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş kabul edilir. Kararda, bunun zımni ret anlamına geldiği, ölenin borçları varlıklarından fazla ise yaşam deneyimlerinin bu mirasın reddedileceğini gösterdiği, dolayısıyla mirasçıların başvuru külfetine girmeden mirası reddetmelerinin mümkün olduğu kaydedildi.
BAĞ-KUR PRİM BORCU OLANLARIN MİRASÇILARI
Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim borcu bulunan BAĞ-KUR’lulara aylık bağlanmıyor. Ölen BAĞ-KUR’lunun hak sahipleri prim borcunu ödeyerek ölüm aylığı bağlatabiliyorlar. Ölen kişinin borcundan dolayı reddi miras yapmış olanlar da prim borcunu ödemek suretiyle ölüm aylığı alabiliyorlar.
