Bakanlıktan tuz ve şeker genelgesi

Çocuğunuzun tuz tüketimini azaltmanın formülleri

1 yaşına gelinceye dek yemeklerine sofra tuzu serpmeyin.

Bebeğinize kendi yemeğinizin suyundan yedirmeyin.

Çünkü tuz içeriği yüksek ve besin değeri çok düşük şekilde beslemiş olursunuz.

Salam, sosis, mısır gevreği ve hazır çorba gibi işlenmiş ürünlerden, salamura zeytin ve peynir, turşu ile tuz içeriği yüksek peynirlerden kaçının.

Şekerli bisküvi, kraker ile katkı ve koruyucu içeren gıdaları vermeyin.

Hazır gıdaların sodyum içeriğini kontrol edin.

Taze ve tuz eklenmemiş besinleri tercih edin.

Sofrada tuzluk kullanmayın.

Bu sayede tuz tüketimini yüzde 15 oranında azaltırsınız.

Baharat, maydanoz, nane, kekik ve fesleğen gibi aroma sağlayıcılarını tuz yerine kullanın.

Sebze meyveyi taze olarak verin.

Çünkü kurutulmuş veya konserve sebze meyveler daha fazla tuz içeriyor.

İşlenmiş atıştırmalıklara alternatif olarak meyve veya fındık, ceviz, badem, folat, potasyum ile çinkodan zengin besinler yedirin.

Haftada 4-5 porsiyon kurubaklagil vermeye özen gösterin.

Tuz içerdiği için gazlı içeceklerin tüketimini su veya taze meyve ile değiştirin.

Günde ne kadar tuz tüketmeli?

1 tatlı kaşığı 6 gram tuz içeriyor.

0-6 ay 1 gr altında

7-12 ay 1 gr (yarım çay kaşığı)

1-3 yaş 2gr (1 çay kaşığı)

4-6 yaş 3 gr (yarım tatlı kaşığı)

Değiştirilebilir temel risk faktörlerinden olan yetersiz ve dengesiz beslenmenin önlenmesinin bulaşıcı olmayan hastalıklardan korunmada güncel stratejilerden birini oluşturduğu ifade edilen genelgede, "Toplumdaki bireylerin aşırı şeker ve tuz tüketiminin de yer aldığı beslenme bilgi, tutum ve davranışlarını olumlu yönde değiştirecek faaliyetler bu stratejilerin kapsamındadır." denildi.

Aslında hiç 'şeker' değil!

1-İç organları yağlandırır: Sofra şekerinin ve yüksek fruktozlu mısır şurubunun bir bileşeni olan fruktoz, karaciğerde yağ depolanmasını tetikler.

Yüksek fruktozlu diyet, zamanla karaciğerdeki yağ miktarını arttırır ve bu da ilerleyerek non-alkolik karaciğer yağlanması hastalığına dönüşebilir.

2-Diyabet hastalığına yatkınlığı arttırır: A PLoS One çalışması; her gün şekerden alınan her ekstra 150 kalorinin, diyabet riskini %1.1 arttırdığını göstermiştir. -

3-Kalbinize zarar verir: Şekerin diyabet üzerindeki bariz etkisi nedeniyle, uzmanlardan şeker kısıtlamasına dair önerileri sürekli duyabilirsiniz. Ancak şekerin kalp üzerine olan etkileri daha dolaylıdır.

Tip 2 diyabet hastalarının %65'inin, hayatlarını kalp hastalıkları ve inmelere bağlı olarak kaybettiğini biliyor muydunuz?

4-Damarlarınızı sertleştirir: The Sugar Smart Diet'a göre, ekstra şeker kullanımı kandaki insülin miktarını arttırır. İnsülinin kanda kronik olarak yüksek kalması, atardamarlardaki düz kas hücrelerinin büyümesini uyararak damar sertliğini arttırır.

5-Kolesterol dengesini bozar: Journal of The American Medical Association'da yayınlanan bir çalışmada; aşırı şeker yüklemesinin, karaciğerinin kötü kolesterol üretimini arttırmasına sebep olduğu yönünde bir teori öne sürülmüştür.

6-Tip 3 diyabete sebep olur: Brown Üniversitesi Noropatoloji Uzmanı Dr. Suzanne de la Monte ve iş arkadaşları; insülin direnci, yüksek yağlı diyet ve Alzheimer hastalığı arasındaki bağlantıyı keşfettikten sonra "Tip 3 diyabet" tanımını ortaya atmıştır.

Yaptıkları çalışmalar Alzheimer hastalığının, beynin glikoz kullanma ve enerji üretme yeteneğindeki bozuklukla giden metabolik bir hastalık olduğunu işaret etmiştir.

7-Şeker sizi bir bağlımya çevirir: Çok sık şeker tüketen insanlarda, bir süre sonra "iyi hissetmek için" şekere ihtiyacı olduğu toleransı gelişir.

8-Şeker sizi gözü dönmüş bir canavara çevirir: Yeni yapılan çalışmalara göre, aşırı ve düzenli şeker yemek, beynin vücuda tok olduğunu anlatma yetisini bozar.

9-Şeker sizi enerjiye aç bir zombiye dönüştürür: O duyguyu herkez bilir; hemen bir çikolata kap ve enerji çarpmasını yaşa! Bilime göre, şeker heyecanı ile şeker çarpması arasında geçen süre 30 dk ya da daha az.

Bu şeker heyecanı ve çarpması, aslında sizi şeker isteğine daha çok hazırlar. Yani tam bir kısır döngü...

10-Şeker, gülümsemenizi alt üst eder: Şekere, belki de daha iyi hissetmek için uzanıyoruz ama en sonunda tam tersi bir sonuç elde ediyoruz.

Public Health Journal'da yayınlanan çalışmada; yaklaşık 9000 kişi depresyon ile şekerli tatlı ve fast food yeme arasındaki bağı anlamak için gözlenmiş. 6 yıl sonra, daha fazla abur cubur yiyenlerde deperesyon gelişme riski %40 daha fazla çıkmış.

11-Şeker yüzünüzü harap eder: Kırışık ve sarkık bir cildin sebebi olan kuru ve kırılgan protein liflerinn sorumlusu da aslında şekerdir.

Aşırı şeker ve tuz tüketiminin değiştirilebilir bir sağlıksız beslenme sorunu olduğu hatırlatılan genelgede, şu ifadelere yer verildi: "Özellikle oluşumunda aşırı şeker ve tuz tüketiminin önemli bir etken olduğu obezite, diyabet, hipertansiyon ve kanser gibi bulaşıcı olmayan hastalıklar dünyada önlenebilir ölüm nedenleri içerisinde birinci sırada yer almaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'nün son yayınlarında bulaşıcı olmayan hastalıkların ve diş çürüklerinin önlenmesinde günlük şeker alımının, günlük kalori ihtiyacının yüzde 5'ine indirilmesi gerektiğine dikkat çekilmektedir. Ayrıca ülkemizde yapılan bilimsel çalışmalarda tuz tüketiminin Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği değerin yaklaşık üç katı kadar olduğu gösterilmiştir."

Genelgede, Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı ve Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı kapsamında tüm kamu kuruluş ve kuruluşlarında alınması gereken önlemler şu şekilde sıralandı: "Çay, kahve vb. ikramlarda ve kafe, kantin, lokanta, çay ocağı gibi yerlerde çay şekerinin tek şeker olarak ve mümkünse hijyen açısından ambalajlı şekilde sunulması, yemekhane, lokanta vb. hizmetlerde masalardan tuzlukların kaldırılması, dileyenlerin tuz almak için ayrı bir yerde mümkünse 0,5-1 gr'lık kağıt poşetlerde halinde bulundurulan tuzu alarak kullanmalarının sağlanması şeklinde genelge mevcuttur."

CİHAN