Kanser riskini artırıyor

Şekerin vücuda etkileri

Tatlı bir şey dile değdiği anda, dilinizdeki tat alma tomurcukları beyninize doğrudan "Nefis!" mesajını gönderiyor.

Beyninizin ödül mekanizması çalışmaya başlıyor ve dopamin salgılıyor.

Bu esnada, yediğiniz şeker mideye ulaşıyor; burada mide öz suyu tarafından seyreltilerek ince bağırsağa doğru gönderiyor.

Enzimler, şekeri glikoz ve fruktoz olmak üzere iki moleküle ayrıştıracak şekilde parçalanmaya başlıyor.

Çoğu şeker ilavesi, şeker kamışı ya da şeker pancarlarından elde edilir; ki bunlar eşit oranda glikoz ve fruktoz içerir.

Ama laboratuvar ortamında ede edilen yüksek fruktozlu mısır şurubu, genellikle glikoza oranla daha çok işlenmiş fruktoz içeriyor ve devamlı yediğinde, bu moleküller vücudunuza sert darbeler vuruyor.

GLİKOZ İnce bağırsak duvarlarından kana karışarak, pankreası daha çok insülin salgılanması için tetikler. -

İnsülin hormonu da kandaki glikozu alır ve enerji olarak kullanılmak üzere hücrelere gönderir.

Çoğu şekerli besin, ihtiyacınızın çok üzerinde glikoz içerdiğinden, vücut dengenizi hızlı ve kötü biçimde sarsar.

Beyninizin buna cevabıysa, uyku düzenleyici melatonin hormonunu salgılamak olur. Sonuç: Şeker çarpışması

İnsülin ayrıca, beyninize tokluk sinyalleri gönderen leptin hormonunun üretimini de engeller.

Bu demek oluyor ki, insülin seviyeniz ne kadar yüksekse kendinizi aç hissetme oranınız da o kadar yüksek olur (yemekten yeni kalkmış olsan bile).

Dahası, sahte de olsa açlık yaşadığınızda beyniniz vücudunuzda var olan glikozu karın yağı olarak depolamaya yöneltir.

Durmak bilmeyen insülin beyninize de akın eder. Böylece, Alzheimer hastalığıyla sonuçlanan süreç başlamış olur.

Kontrolü kaybetmeye başlayan beyin, dopamin üretimini düşürür; bu da şiddetli, yeme ataklarına ve bağımlılığa benzeyen bir nörokimyasal sürece kapı aralar.

Şeker yemeye devam ederseniz, pankreasınız o kadar fazla insülin salgılar ki sonunda hücreleriniz dirençli hale gelir.

Kan dolaşımındaki bu dengesizlik gizli şekere, sonunda da tam olarak diyabete yol açar.

FRUKTOZ Fruktoz da aynı şekilde ince bağırsaktan emilerek kana karışır ve işlenmesi için doğrudan karaciğere gider.

Karaciğer, fruktozu metabolize ederek vücudun onu kullanabileceği hale getirir.

Ancak ileri düzeyde bir tatlı düşkünlüğünüz varsa, karaciğeriniz kolayca bitkin düşer.

Fazla fruktoz, zamanla karaciğerde yağ küreciklerinin oluşmasına yol açabilir.

Lipogenez adı verilen bu süreç, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının ilk işaretidir.

Aşırı fruktoz, iyi kolesterolü (HDL) de düşürür ve trigliserit üretimini teşvik eder.

Karaciğerden atardamarlara taşınan bir yağ türü olan trigliserit, kalp krizi ve felç riskini yükseltir.

Karaciğeriniz daha fazla insülin için yardım çağrısında bulunur. (Evet çünkü insülin karaciğer fonksiyonları için de gerekli)

Bu durumda, pankreasınıza aşırı yüklenme olur ve sonuçta tüm bedeninizde enflamasyon oluşur.

Bu da sizi obezite ve diyabet için yüksek risk grubuna sokar. (Women's Health Türkiye)

Tükettiğimiz fazla şeker başta obezite olmak üzere birçok hastalığı da beraberinde getirmektedir. Şeker çok çabuk bir şekilde yağa dönüşür. Özellikle bel ve göbek çevresi yağlanmayla beraber vücuttaki yağ oranını da arttırır. Bir küp şeker yaklaşık 20 kaloridir. Günde 5 bardak çay içtiğimizi varsayalım tek bir şekerle. Bu 5 küp şeker de bize 100 kalori kazandırır. Bu da bir yıl içerisinde 5 kilo kadar ağırlık kazanımına yol açar. Şeker ince bağırsaklarda emilerek kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltir, diyabet riskini de arttırır. Ayrıca diş çürüklükleri, hipertansiyon, kolesterol, kanser gibi birçok hastalığı da beraberinde getirir. Saflaştırılmış rafine şeker yani basitleştirilmiş şekerler yerine tam tahıllı ürünler, kuru baklagiller ile kuru sebze meyveleri tüketmemiz daha doğru olacaktır" şeklinde konuştu.

"AŞIRI TUZ TÜKETİMİ FELÇ VE BEYİN KANAMASINA YOL AÇIYOR"

Şeker gibi tuzun da aşırı kullanımının insan sağlığını olumsuz etkilediğini aktaran Albayrak, sağlıklı yaşam kurallarından birinin de günlük sodyum ihtiyacını karşılayacak şekilde tuz tüketmek olduğunu söyledi. Albayrak, "Günlük sodyum ihtiyacımız 2400 miligramdır. Bu da 5 gram tuza denk gelmektedir.

Ülkemizde 2008 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bir kişinin ortalama tükettiği tuz miktarı 18 gram olarak saptanmıştır. Ancak bu oran 2012 yılında 15 grama düştüğü belirlenmiştir. Dünya Sağlık Örgütü'nün önerisi ise günlük tuz tüketim miktarının 5 gram olmasıdır. Bu verilere göre ülkemizdeki tuz tüketim miktarı istenen oranın 3 katı kadardır. Sadece yemek yerken tabağımıza eklediğimiz tuz, aslında tuz değildir. Günlük olarak alınan tuzun yüzde 77'si işlenmiş gıdalardan yüzde 12'si doğal olarak tüketilen gıdalardan yüzde 6'sı sofrada yüzde 5'i ise pişirme esnasında eklenir. Aşırı tuz tüketimi hipertansiyon başta olmak üzere böbrek hastalıkları, kalp damar hastalıkları, felç ve beyin kanaması gibi birçok hastalığı da beraberinde getirir" dedi.

Çocuğunuzun tuz tüketimini azaltmanın formülleri

1 yaşına gelinceye dek yemeklerine sofra tuzu serpmeyin.

Bebeğinize kendi yemeğinizin suyundan yedirmeyin.

Çünkü tuz içeriği yüksek ve besin değeri çok düşük şekilde beslemiş olursunuz.

Salam, sosis, mısır gevreği ve hazır çorba gibi işlenmiş ürünlerden, salamura zeytin ve peynir, turşu ile tuz içeriği yüksek peynirlerden kaçının.

Şekerli bisküvi, kraker ile katkı ve koruyucu içeren gıdaları vermeyin.

Hazır gıdaların sodyum içeriğini kontrol edin.

Taze ve tuz eklenmemiş besinleri tercih edin.

Sofrada tuzluk kullanmayın.

Bu sayede tuz tüketimini yüzde 15 oranında azaltırsınız.

Baharat, maydanoz, nane, kekik ve fesleğen gibi aroma sağlayıcılarını tuz yerine kullanın.

Sebze meyveyi taze olarak verin.

Çünkü kurutulmuş veya konserve sebze meyveler daha fazla tuz içeriyor.

İşlenmiş atıştırmalıklara alternatif olarak meyve veya fındık, ceviz, badem, folat, potasyum ile çinkodan zengin besinler yedirin.

Haftada 4-5 porsiyon kurubaklagil vermeye özen gösterin.

Tuz içerdiği için gazlı içeceklerin tüketimini su veya taze meyve ile değiştirin.

Günde ne kadar tuz tüketmeli?

1 tatlı kaşığı 6 gram tuz içeriyor.

0-6 ay 1 gr altında

7-12 ay 1 gr (yarım çay kaşığı)

1-3 yaş 2gr (1 çay kaşığı)

4-6 yaş 3 gr (yarım tatlı kaşığı)

"ŞEKER VE TUZ YERİNE SEBZE MEYVE TÜKETİLMELİ"

Yemeklerde tuz yerine baharat çeşitlerinin tercih edilmesi gerektiğini belirten Albayrak, şeker ve tuz yerine sebze ve meyve tüketilmesinin daha yararlı olacağını kaydetti. Albayrak, "Vatandaşlara önerim aşırı şeker ve tuz tüketiminden kaçınmalarıdır. Ev dışında yemek yendiği zaman az tuz kullanılmalı. Yemek pişirilirken kullanılan tuz miktarı azaltılmalı. Yemeklerin tadına bakılmadan tuz eklenmemeli. Yemeklerin lezzetini arttırmak için tuz yerine baharatlar kullanılmalı. Satın alınan ürünlerin etiketleri muhakkak okunmalı. Bol bol su içilmeli, bolca sebze ve meyve tüketilmeli" diye konuştu.

İHA