Taşıt tutması (hareket hastalığı) nedenleri nelerdir?
Arabada, vapurda, uçakta, otobüste kısaca özel araçlarımızda veya toplu taşıma araçlarını kullandığımızda bir süre sonra oluşan halsizlik ve kendini kötü hissetme durumu, çoğu insan için kronikleşmiş bir sorundur. Bu sorun neden ve nasıl oluşur? Detaylar haberimizde...
Hareket hastalığı,iç kulağın oldukça sık görülen bir bozukluğudur. Dalgalı deniz, uçak ya da otobüs gibi taşıt hareketlerine bağlı olarak ortaya çıkar. Bu hastalık sonucunda denge bozulur ve kişi kendi bedensel hareketlerini konumlandırmakta güçlük çeker. Bu durumun sebeplerine birlikte bakalım.
Taşıt tutmasının (hareket hastalığının) nedenleri nelerdir?
Temelde hareket beyin tarafından algılanırken üç farklı sinirsel yol kullanılır;
- İç kulaktan gelen uyarılar,
- Gözlerden gönderilen uyarılar,
- Vücut derin dokularından "proprioseptör" adı ile bilinen yapılardan gelen uyarılar
Araç içinde giderken gözler bir hareket fark eder fakat iç kulak bu hareketi vücudumuz yapmadığı için onaylamaz. Bu anlaşmazlık durumunu ise taşıt tutması şeklinde adlandırılır.
İç kulak ve denge
İç kulak, vücudun dengesini sağlamada kritik bir rol oynar. Hasar gördüğünde, beyne yanlış sinyaller göndererek vertigo ve baş dönmesi gibi semptomlara neden olabilir.
Hareket hastalığının belirtileri nelerdir?
- Bulantı ve kusma
- Baş dönmesi
- Terleme
- Panikleme
- Huzursuzluk ve sıkıntı
Taşıt tutmasına (hareket hastalığı) karşı neler yapılabilir?
- Arabada, arka koltuk yerine ön koltukta oturun ve arabanın gittiği yöne bakın.
- Gemide güverteye çıkıp ufka bakın.
- Uçakta pencere kenarına oturup dışarıyı seyredin.
- Yine uçakta hareketin en az algılandığı kanat üstünü tercih edin.
- Koltuklarınızı gidiş yönüne ters yönünde olmamasına dikkat edin ve yolculuk sırasında kitap okumayın, bilgisayar tablet, telefon gibi cihazları kullanmayın.
- Hareket hastalığı bulunan başka bir yolcuyu seyretmeyin ya da onunla sohbet etmeyin.
- Ağır kokulardan, baharatlı yiyeceklerden uzak durun.
- Doktorunuz tarafından önerilen hareket hastalığına karşı kullanabileceğiniz bir ilaç varsa yolcuğun başında almaya özen gösterin.
Hareket hastalığı tehlikeli midir?
Hareket hastalığı tehlikeli bir durum olmamakla beraber kişiyi az ya da yoğun bir şekilde rahatsız eden ve yaşamını belli ölçülerde engelleyebilen bir durumdur.
Genellikle hareket hastalığının bulgularının hareketin durmasıyla ortadan kalkmasına rağmen bazen seyahatten birkaç gün sonrasına kadar sürebilen bulantı-kusma şikayetleri olmaktadır.
Nasıl tedavi edilir? Nasıl önlenir?
Bu duruma yakalanmamak için önlem almak tedavi olmaktan daha kolay ve daha yararlıdır. İlaç tedavisi genellikle çok başarılıdır; antikolinerjik ve antihistaminik ilaçlar kullanılır. Yan etkiler nedeni ile her hastaya yaklaşım ve kullanılan ilaçlar farklıdır.
