Trafik lambası ışıkları neden kırmızı, sarı ve yeşil?
En başta trenlerin yaygınlaşması, daha sonra otomobillerin artması ile trafik sorununu çözebilmek ve kazaları önleyebilmek için trafik lambası icat edildi. Peki, trafik ışıkları neden kırmızı, sarı ve yeşil renklerde?
Dünyanın birçok yerinde trafik ışıkları renkleri aracılığıyla bize aynı mesajı verir: Kırmızı dur, sarı yavaşla ve yeşil devam et. Peki, neden başka renkler değil de bu üç renk seçilmiştir?
İLK TRAFİK IŞIKLARI
Yollardaki trafiğin artması nedeniyle, ilk trafik ışıkları Amerika Birleşik Devletleri'nde inşa edildi . Trafik kazaları konusunda endişe duyan kasabalar ve şehirler, trafiğin akışına yardımcı olmak için trafik kuleleri inşa ettiler . Görevliler kulelere yerleşerek, durup gitme zamanı geldiğinde trafiği uyarmak için düdük çaldılar ve kırmızı, yeşil ve sarı ışıklar yaktılar.
William Potts, 1920'de ilk üç renkli, dört yönlü trafik ışığını icat etti . Bu, arabaların kavşaklarda güvende kalmasını kolaylaştırdı. Ancak, ülke çapında hala bir dizi trafik sinyali ve desen sistemi mevcuttu. Federal Karayolları İdaresi, tüm yol işaretleri, kaldırım işaretlemeleri ve trafik sinyalleri için tek tip standartlar tanımlamak ve hepsinin kırmızı, sarı ve yeşil ışık renkleri kullanmasını zorunlu kılmak için 1935'te " Tutarlı Trafik Kontrol Cihazları Kılavuzu "nu yayınladı.
DÜNDEN BUGÜNE RENKLERİN TARİHİ
Arabalar ve diğer otomobiller için trafik ışıkları olmadan önce trenler için trafik sinyalleri vardı. Demiryolu şirketleri ilk başta durmayı belirtmek için kırmızı, hareket etmeyi belirtmek için beyaz ve dikkatli olmayı belirtmek için yeşil kullandı . Tahmin edebileceğiniz gibi tren kondüktörleri, geçmeyi belirtmek için beyaz renkle ilgili bazı sorunlar yaşadılar - parlak beyaz, geceleri yıldızlarla kolayca karıştırılabiliyordu ve bu da tren kondüktörlerinin her şeyin yolunda olduğunu düşünmelerine yol açıyordu.
Diğer renklerden kolayca ayırt edilebildiği için, demir yolu şirketleri sonunda "geç" anlamına gelen yeşil rengi, "dikkatli devam" anlamına gelen sarı rengi kullanmaya başladılar ve o zamandan beri bu böyle oldu, hatta trafik ışıkları kurulduğunda onlar için de standart hale geldi.
TRAFİK IŞIKLARINDAKİ RENKLERİN SEÇİLME NEDENLERİ
Trafik ışıklarında kırmızı, sarı ve yeşil renklerin seçilmesinin birkaç nedeni vardır.
Kırmızı bariz bir seçimdir. Kırmızı renk tehlike veya meydana gelen bir şeye karşı uyanık olmak anlamına gelir. Dur işaretlerinin kırmızı olmasının sebebi de aynıdır. İnsan gözü kırmızı olan bir şeye daha fazla ilgi duymaya meyillidir.
Sarı ışıklar, sürücüleri ışığın birkaç saniye içinde kırmızıya döneceği konusunda uyarmak için seçilmiştir. Bu ışıkla ilgili ilginç bir gerçek, hız sınırı daha yüksekse sarı ışığın daha uzun süre yanmasıdır.
Yeşil, daha kısa bir dalga boyuna sahiptir ve bu da onu görmeyi kolaylaştırır. Yeşil renk seçilmeden önce beyaz kullanılırdı. Ancak, sokak lambaları beyaz ışıklar kullandığı için bu renk kolayca karıştırılabiliyordu. O zamandan beri "git" için evrensel renk yeşil oldu.
OTOMOBİLLER İÇİN TRAFİK IŞIKLARI
Karayollarındaki ilk tarfik lambası, sadece yeşil ve kırmızı renklerle 1868'de Londra'da kullanıldı. Bu lambalar gazla yakılarak çalıştırılıyordu ve kendi ekseni etrafında döndürülebiliyordu. Fakat 1 yıldan sonra bir polis memurunu da yaralayacak şekilde patlamalarıyla bu trafik lambaları kaldırıldı. Zamanla otomobillerin sokaklarda çoğalması, yani trafiğin artmasıyla trafik ışıklarına olan ihtiyaç arttı. İlk zamanlar demiryollarındaki trafik ışıkları uygulaması örnek alındı ama demiryollarında kavşak olmadığından bu sistem yetersiz kaldı.
İLK OTOMATİK TRAFİK LAMBASI
1923 yılından gaz maskesinin de mucidi olan Garret Morgan, Amerika'da ilk elektrikli otomatik lambasının patentini aldı. Lamba, Cleveland'e konuldu. Morgan 1963'te ölümünden kısa zaman önce patentini 40 bin dolarara General Electric firmasına satmıştır.
İlk zamanlarda demiryollarındaki gibi ''T'' şeklinde, sadece yeşil ve kırmızı ışıktan oluşan trafik lambalarına kısa süre sonra sarı da eklendi. Türkiye'deki ilk trafik lambaları ise 1929'da İstanbul'a konulmuştur.
ULUSLARARASI KULLANIM
Kırmızı, sarı ve yeşil ışıkların uluslararası alanda kullanılmasının başlıca nedeni Viyana Yol İşaretleri ve Sinyalleri Sözleşmesi'dir . İronik olarak, ABD ve Japonya bu sözleşmeyi imzalamamıştır, bu nedenle bu ülkelerde bu standartlardan sapmalar görülmektedir.
