Vergideki değişiklik ücretlileri nasıl etkileyecek?
Gelir vergisinde en yüksek oran yüzde 35'ten 40'a çıkartıldı. Yıllık ücret geliri 600 bin lirayı aşanlara beyanname doldurma zorunluluğu getirildi. Sporcuların vergileri artırıldı. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, gelir vergisinde yapılan değişikliklerin ücret kazancı elde edenleri nasıl etkileyeceğini yazdı
Aralık ayında çıkartılan kanun ile daha önce yüzde 15, 20, 27, 35 oranında olan gelir vergisi dilimlerine yüzde 40 oranı ilave edildi. En yüksek gelir vergisi oranı böylece yüzde 35’ten 40’a çıkartıldı. Ücret geliri 600 bin lirayı aşanlara da beyanname doldurma zorunluluğu getirildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın konuyla ilgili ayrıntıları düzenleyen tebliği Resmi Gazete’de yayımlandı.
2020 yılında elde edilecek ücret gelirlerinde uygulanacak vergi oranları şöyle olacak:
22.000 TL’ye kadar kazançlarda yüzde 15
49.000 TL’nin 22.000 TL’si için 3.300 TL, fazlası yüzde 20
180.000 TL’nin 49.000 TL’si için 8.700 TL, fazlası yüzde 27
600.000 TL’nin 180.000 TL’si için 44.070 TL, fazlası yüzde 35
Kazancın 600.000 TL’si için 191.070 TL, fazlası yüzde 40
Yapılan değişiklik, ücret geliri 600 bin liraya kadar olanları etkilemeyecek, 600 bin lirayı aşanlar ise aşan tutar için bu yıl yüzde 35 yerine yüzde 40 oranında vergi ödeyecekler. Örneğin, 2020’de 700 bin lira ücret geliri elde eden bir kişi değişiklik olmasaydı bu yıl 226.070 TL ödeyecek iken, 231.070 TL vergi ödeyecek.
BEYANNAME DOLDURACAKLAR
Tek işverenden ücret geliri elde edenler, tutar ne olursa olsun daha önce beyanname doldurmak zorunda değillerdi. Sadece birden fazla işverenden ücret geliri elde edenler, ikinci işverenden elde ettikleri kazanç bu yıl için 49 bin lirayı aşarsa beyanname doldurmak zorundaydı.
Yeni düzenlemeyle birden fazla işverenden kazanç elde edenlerle ilgili eski hüküm aynen korundu. Buna ilave olarak tek işverenden veya birden fazla işverenden elde edilen toplam ücret tutarı 2020 yılında 600 bin lirayı aşanlara beyanname doldurma zorunluluğu getirildi. Beyannameler, izleyen yılın mart ayında verilecek. Bu yıl ücret geliri 600 bin lirayı aşanlar gelecek yıl mart ayında beyanname verecekler.
Birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlerin, birden sonraki işverenden aldığı ücretleri toplamının 2020 yılı için 49 bin lirayı aşması halinde de yıllık beyanname doldurulması gerekecek. Bu durumda toplam ücretin 600 bin lirayı aşıp aşmadığına bakılmayacak.
KİMLER BEYANNAME DOLDURMAK ZORUNDA
Tek işverenden 601 bin lira ücret alan dolduracak, 599 bin lira alan doldurmayacak.
Tek işverenden 550 bin lira ücret alan doldurmayacak, birinci işverenden 500 bin, ikinci işverenden 50 bin lira ücret alan dolduracak.
Birinci işverenden 560 bin, ikinci işverenden 20 bin, üçüncü işverenden 18 bin lira ücret alan beyanname doldurmayacak.
BEYANNAME DOLDURAN VERGİ İADESİ ALABİLİR
Ücret geliri 600 bin lirayı aşanlara beyanname zorunluluğu getirilmesi ilk başta ilave vergi yükü olacakmış gibi algılanabiliyor ancak özellikle tek işverenden ücret alanlar açısından gerçekte avantaj sağlıyor.
Çünkü beyanname dolduranlar, toplam gelirlerinin yüzde 10’una kadar olan eğitim ve sağlık harcamalarını kazançlarından indirebiliyorlar. Ayrıca, gelirinin yüzde 15’ine kadar olan kendisine, eşine ve çocuklarına ait hayat ve sağlık sigortası primlerinin yarısını gider olarak gösterilebiliyorlar.
2020’de elde ettikleri ücretlerden dolayı gelecek yıl beyanname dolduranlar bu yıl yaptıkları eğitim-sağlık harcamaları ile sigorta primlerini gider gösterebilecekler. Örneğin, bu yıl brüt 601 bin lira ücret geliri elde eden kişi yıl içinde 191.470 lira vergi ödeyecek. Söz konusu kişi 60 bin lira eğitim-sağlık, 30 bin lira da şahıs sigorta primini gider olarak gösterirse 31 bin 500 lira vergi iadesi alır.
NEDEN BEYANNAME?
Beyanname sistemi, ABD başta olmak üzere ekonomisi gelişmiş ülkelerde yaygın kullanılıyor. Bu sistem harcamaların kayda girmesini sağlıyor. Buna karşılık vergi iadesi ve idari işlemler nedeniyle vergi toplamanın maliyetini artırıyor. Bu nedenle ilk olarak yüksek ücretliler için başlatılan beyanname sisteminin gelecek yıllarda aşamalı şekilde daha düşük ücretliler için de hayata geçirilmesi hedefleniyor.
SPORCU VE HAKEMLERİN ÜCRETLERİ
1 Kasım 2019 tarihinden sonra imzalanan sözleşmelerde uygulanmak üzere spor dallarının en üst liginde oynayan sporcuların ücretlerinden alınan gelir vergisi yüzde 15’ten yüzde 20’ye çıkartıldı. Ücreti 600 bin lirayı aşan sporcular ise beyanname dolduracaklar. Ücret geliri elde edenlerden farklı olarak, beyanname dolduran sporcular daha yüksek vergi ödemek zorunda kalacaklar. Yıl içinde sporculardan sadece yüzde 20 oranında vergi kesilmiş olacağından, gelecek yıl beyanname doldurduklarında, kazançlarının 600 bin liraya kadarki kısmı için 191.070 TL, üzeri için de yüzde 40 oranında vergi hesaplanacak. Hesaplanacak bu tutardan, 2020 yılında kulüpler tarafından kesilip vergi dairesine yatırılmış olan vergiler mahsup edilecek. Sporcu, mahsuplaşmadan sonra kalan tutarı ödeyecek.
Ancak, kulüp sporcunun ücretinden vergiyi kesmesine rağmen vergi dairesine yatırmamışsa bu durumda sporcu gelecek yıl kulübün yatırmamış olduğu vergiyi de ödemek zorunda kalacak.
Profesyonel spor yarışmalarını yöneten hakemlere tanınan vergi istisnası da kaldırıldı. 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere elde edecekleri ücretler vergiye tabi olacak. Amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlerin vergi istisnası ise devam edecek.
