Nijerya'nın kralları
Afrika'nın son kralları Nijerya'da hüküm sürüyor. Gerçekten sarayları, tahtları ve tebaaları var. Eski güçleri yok ama hâlâ krallar...
Nijerya, Afrika kıtasının en müreffeh ülkelerinden. Kıtanın batısında Gine Körfezi'nden Pasifik Okyanusu'na açılan ülke, 1914'te bir İngiliz kolonisi olarak kuruldu. İngilizlerden bağımsızlığını 1960'ta kazandıktan 3 yıl sonra, 1963'te Nijerya Federal Cumhuriyeti ilan edildi. 170 milyon nüfuslu ülkede, 500'den fazla etnik grup, 240'tan fazla krallık bulunuyor. Zira Nijerya, binlerce yıllık geçmişleri olan kabileler ve onların başındaki "kraliyet aileleri"nden oluşuyor. 1963'ten beri kralların anayasal hakları bulunmasa da ortadan kaybolmuş değiller. Üstelik, merkezi hükümetle işbirliği yapıyorlar.
'HÜKÜMETE YARDIM EDİYORLAR'
Nijeryalı ödüllü fotoğrafçı George Osodi 1 yıldır bu kralları fotoğraflıyor. "Nijerya'nın Monarkları" adlı projesini 2014'te tamamlayacak ve tahttaki 100 Nijerya kralının portrelerini bir kitapta toplayacak. Altından tahtları, cüppeleri ve zengin saraylarıyla Osodi'ye poz veren Nijerya kralları 50 yıldır hüküm sürmeseler de resmi olarak kral sıfatını taşımaya devam ediyorlar. Vasıfları İngiliz Kraliyeti'ninkine benzer. Ve kimilerinin milyar doları aşan servetleri var. Yani krallar gibi yaşamaya devam ediyorlar. Öte yandan, İngilizlerin Kraliçe'ye gösterdikleri hürmet, Nijerya krallarının halklarından gördüğünün yanında hiç kalıyor. Her krallıkta ayrı resmi geçitler, tören ve kutlamalar yapılıyor.
George Osodi, kendisine ulaştığımızda krallıklardan birine varmak üzereydi. Nijerya'da çok zengin ve dinamik bir kültür olduğunu söylüyor. "Ülkede yüzlerce kral ve yüzlerce farklı kültür var. Ben bir yandan kralları diğer yandan krallıklar arasındaki mimari, kültürel ve geleneksel farkları çekiyorum" diyor. Osodi, kralların, halklarına hükmedecek kadar güçlü olduğunu söylüyor. "Krallar yasa geçirmiyor, hükmetmiyorlar. Belirli bir alanda krallık yapıyorlar, evet, ama hükümetle de ters düşmüyorlar. Aksine hükümetin işini kolaylaştırıyorlar. Zira hükümet ülkenin her yerine nüfuz edemiyor. Bu yüzden krallar, hükümetten gelen bilgileri halka anlatıyor. Yani hükümetle aralarında bir çekişme yok, hükümete yardım ediyorlar." Bir nevi valilik görevi görüyorlar. Afrika'nın son kralları halkı saraylarında kabul ediyor, şikâyetlerini dinliyor. Hükümetten aldıkları bir bütçe var. Haleflerinden kalan servet de cabası...
'ÜLKEYE FAYDA SAĞLIYORLAR"
Yaklaşık 1 milyon kilometrekarelik Nijerya'yı köşe bucak gezen fotoğrafçı, saraylara ve kraliyet odalarına girebilmek için ayrı ayrı izin almak zorunda. Ve bu izni koparmak epey zor. Zira saraya her isteyen giremiyor. Osodi, ancak projesini uzun uzun açıkladığında bu fırsatı yakaladığını söylüyor. "Nijerya'da etnik gruplar arasında çatışmalar var. İnsanlar, kimliklerine olan bağlılıklarını kaybetti. Ama ben etnik farklılıkları ulusumuzu bölen değil, birleştiren bir unsur olarak görüyorum." Osodi'ye göre bu farklılıklardan ortaklık çıkarmanın en iyi yolu kralların kapısını çalmak. "Çünkü krallar halka hükümetten daha yakınlar ve onlar ülkenin kültürel mirasının da taşıyıcıları..."
Hepsi okumuş krallar
Nijerya'nın her yerinde krallıklar var. Ve toplam 1 milyon kişi kralların yönetiminde yaşamaya devam ediyor. Onlara herhangi birine yaklaşır gibi yaklaşamıyorsunuz elbette. Saygı göstermeniz bekleniyor. Taht çoğunda babadan oğula geçiyor. Ama bazıları da seçiliyor. Krallığın içinde en uygun görülen kişi özel bir komisyon tarafından kral atanabiliyor. George Osodi, "Binlerce insana krallık yapıyorlar. O yüzden sertler" diyor. "Ama aslında ülkeye fayda sağlıyorlar." Amerika, İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde eğitim görüp Nijerya'ya geri dönüyorlar. Yani hepsi iyi eğitimli. Üstelik, resmi olarak krallar ve gayriresmi olarak halklarıyla hükümet arasındaki bağı kuruyor, bu sayede hem ülkeye hem de halklarına hizmet ediyorlar. Bu yüzden hâlâ çok popüler, hâlâ krallar.
