Dolar mı!

Yine dolar konuştuğumuz günlere döndük.

“1 dolar 1 lira. Güçlü TL güçlü Türkiye” söyleminden “Dolar artışı seni niye ilgilendirsin, maaşını dolarla mı alıyorsun ki!” günlerine.

Ekonomiden anlamayan gazetecinin anlamadığı ve söylemediği şu: “Maaşımı dolarla alsam dolar artışı beni niye ilgilendirsin. Tam aksine hoşuma gider.”

Sorun gelirin dolar olmasında değil zaten.

Sorun giderin dolar olmasında.

Mesela...

Osmangazi Köprüsü’nden garanti geçiş günde 40 bin. Geçse de geçmese de parası ödeniyor. Çoğunu devlet ödüyor. Her bir araç için belirlenen fiyat TL değil dolar. 35 dolar. Yani günde 1 milyon 400 bin dolar garanti ödemen var.

Dolar 4 TL olsa günde 5 milyon 600 bin TL ödeyeceksin. Dolar 7,3 TL olunca 10 milyon 220 bin TL.

Düşünün ki, böyle onlarca proje var.

Hadi daha geniş bakalım.

Türkiye’de özel sektörün 253,5 milyar dolar dış borcu var, döviz cinsinden.

Dolar 4 lira olsa bu borç 1 trilyon TL ederdi.

Dolar 7,3 olunca 1,8 trilyon ediyor.

Gelirinin önemli bir bölümü TL olan özel sektör için bu iyi mi kötü mü?

Buna kamunun 169,2, TCMB’nin 8,4 milyar dolar seviyesinde borçlarını da 7,3 ile çarparak ekleyin.

Daha da beteri, Türkiye’nin değeri düşüyor.

Borsa endeksin dolar karşısında eriyor.

Bu şu demek elin yabancısı gelip senin şirketlerini leblebi çekirdek parasına satın almaya başlarsa şaşırma.

Yerli ve milli derken bir bakarsın ki, yerli ve milli diye bir şey kalmamış ortalıkta.

Gayrı safi milli hasılan hesaplanırken de 7,3’e bölünüp dolar karşılığı bulunacak.

Milli gelirin de azalacak.

Geçen sene 9 bin dolar seviyesinde olan kişi başı gelir, kur farkından bir anda 7 bine inecek.

Yani mesele Ahmet’in Mehmet’in dolarla, avroyla maaş alması değil.

Hatta tam aksi.