Yangın doğal ama beceriksizlik doğal değil

Yangın ekolojisi uzmanı Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu bir kez daha Teke Tek’te idi dün.

Daha önce de Avustralya yangınları sırasında Teke Tek’e gelmiş ve “İklim değişikliği artan sıcaklık Türkiye’yi de tehdit ediyor. Giderek daha fazla orman yangını göreceğiz. Türkiye buna hazırlıklı olmalı” demişti.

Tabii ki uzmanlığa, bilime ve bilgiye saygı olan bir ülkede yaşasa idik sözü dinlenirdi.

Ama böyle bir ülke olmadığımız, bilime ve bilgiye saygısı olmayan, liyakate önem vermeyen bir yönetim ve bir toplum olduğumuz için kulak asan olmadı.

Tam aksine havadan müdahale filomuzu küçülttük.

Yerli olmaktan çıkarıp, dışa bağımlı hale getirdik.

Sonuç ortada.

Yaz başından beri “Yangın söndürme uçağı yangın söndürme uçağı” diye bağırıyorum.

Sırf ben değil, biraz aklı başında herkes bağırıyor.

Tarım ve Orman Bakanı kör sağır olmuş duymuyor.

Duymadığı gibi amirini de yanıltıyor besbelli.

Oysa Prof. Tavşanoğlu dün çok net söyledi.

“Orman yangınına başta müdahale ettiniz ettiniz. Etmediniz geçmiş olsun. Başlangıç aşamasında söndürülmeyen yangına genişleyip yayıldıktan sonra dünyanın bütün uçakları ile müdahale etseniz bile boş. Uçak bu yüzden önemli. Çok kısa sürede müdahale edebiliyor ve yayılmadan söndürebiliyor.”

Prof. Çağatay Tavşanoğlu ormandaki cam kırıklarından yangın çıkma olasılığının çok zayıf olduğunu ama yangınların yüzde 70’inin bilerek veya bilmeyerek insan eliyle çıkarıldığını, yüksek gerilim hatlarının da bir başka yangın nedeni olduğunu, doğal yollarla çıkan yangınlarda ise yıldırımların büyük pay sahibi olduğunu da söyledi.

“Bir ağaca yıldırım düşer. O on yangını başlatmaz. O ağaç günlerce için için yanar. Sonra bir kurak hava dalgası gelir. O ağaç yıldırım düşmesinden günler sonra yangın başlatabilir. Bunu tespit etmek zor değildir. Yıldırımların nereye düştüğü, ne zaman düştüğü bellidir” dedi.

Çağatay hocaya “Sabotaj olabilir mi?” diye de sordum.

“Olabilir elbette. Ama sabotaj bile olsa bu kadar büyümesi şartların uygun olmasındandır. Sorun yanması değil, sorun vaktinde söndürülmemesidir. Sabotaj, insan hatası veya doğal yolla başlamış olması bir şeyi değiştirmez. Önemli olan en başında havadan müdahale ile söndürülmesidir” dedi.

Çağatay Tavşanoğlu’na göre yangınla mücadele yangın olmadan yapılması gereken bir eylem.

“Nerelerin yangına uygun olduğu, yangı halinde nerelerden hızla yayılacağı ve nerelerde durdurulabileceği ve durdurmanın imkansız olduğu yüksek riskli yerler belirlenmeli ve buralar gerekirse temizlenmeli. Yerleşim birimlerinin çevresindeki yüksek yanıcılıktaki bitkiler temizlenebilir. Tahliye planları yapılır. Orman içi cepler oluşturulur. Bunlar yapılmaz ise bugünkü tablo ortaya çıkar” dedi.

Sonuç olarak orman yangını doğal.

Doğal olmayan bu yangınlar karşısındaki beceriksizlik düzeyimiz.

Onca geçmiş tecrübeye rağmen.