Bu fiyatlarla çıkarmaya değer

Yukarıdaki hesabın sağlamasını yapmak için, Karadeniz’deki gaz ilk bulunduğu zaman tanıştığım bir arkadaşımı aradım.

Dünyanın en büyük petrol şirketlerinden birinde üst düzey yönetici olan ve özellikle derin deniz petrol/gaz arama ve çıkartma operasyonlarının sayılı uzmanlarından olan 50 yıllık dostumu.

Karadeniz’deki gaz ilk bulunduğu zaman bunun çıkartma ve karaya ulaştırma maliyetinin 5 milyar dolar civarında olacağını söylemişti ve ben de yazmıştım.

Bugün gerçekleşen rakamlar da haklılığını gösterdi.

Eski Botaş yönetici ve gaz uzmanı Ali Arif Aktürk’ün makalesini ve hesaplarını dostuma sordum.

İnceledikten sonra son derece karışık bir hesaplama yöntemi yolladı.

“Açıklanan doğalgaz miktarı 540 milyar. Ali Bey yabancı yayınlara bakarak 100 milyar metreküp çıkarılacağını söylemiş. Bu oran çok düşük. Recorvery oranı yüzde 10 gibi oluyor. Hesabı buna göre yapmış. Biz de öyle yapsak bile aslında operasyon fizibıl. Şöyle anlatayım. Botaş gazı 6,17 dolar/mmBTU’ya satıyor. 100 milyar metreküp gaz 6,17 USD/mmBTU’dan 22 milyar USD eder. 4,5 milyar dolarlık yatırım ve işletme maliyeti doğru hesap. Buna 2 milyar dolar da ilk arama ve sondaj gemisi ve platformu maliyetlerini de eklemek lazım. Eder 6,5 milyar dolar. Buna 35 yıllık işletim maliyetini de eklesek. Yine fizibıl. Tabii gaz fiyatının 6 USD, LNG fiyatının da 35 USD olduğunu unutmayalım. Yani bugün fiyatlar yüksek. Bu soruyu 2 yıl önce sorduğun zaman bu iş fizibıl değildi. O sırada ikisi de 2-3 dolar civarında geziyordu. Ama bir ara 100 dolara kadar da çıktı LNG. Fiyat artışı bu işi verimli ve doğru hale getirdi. Yarın fiyatlar tekrar düşerse. Hesap da değişir. Çıkarılabilir gaz miktarı arttıkça da hesap değişir. Tabii aynı yerden çıkarılacak gazdan bahsediyorum. Başka havzadan çıkacak gaz, tüm bu masrafların da yeniden yapılmasını gerektirir."