TUSAŞ yılı 2,5 milyar dolar ciroyla kapatacak

Bangkok Savunma Fuarı değerlendirmelerime dün kaldığım yerden, platform aracı üreten şirketimizle devam edeceğim. Türkiye’nin askeri ve sivil havacılıktaki en önemli platform araç üreticisi Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ’nin (TUSAŞ) yurtdışı atılımlarıyla gelişmesi, dünyanın önde gelen savunma şirketleri arasında anılması önemli. Aldığım bilgilere göre TUSAŞ, bu seneyi yaklaşık 2,5 milyar dolar (USD) ciroyla kapatacak.

Bu büyüme temposuyla dünya savunma sanayi şirketleri arasındaki yeri de değişecektir. Böylece, yakın zaman içinde dünyanın en büyük 50 şirketi arasında TUSAŞ ve ASELSAN’ı görmemiz mümkün olacaktır. Şu an ilk 100’de 4 şirketimiz var, ancak ilk 50’de henüz yokuz.

Savunma sanayinde platform araçları tasarlayıp, milli ve özgün olarak üreten ülkeler aynı zamanda ilgili diğer sektörlerini de canlı tutmuş oluyor. Gemi, uçak, helikopter veya diğer platform araçlarının üretiminde rol alan öncü bir entegratör şirket ve onun altında ekosistemiyle kümelenen sayısız irili ufaklı firmalar, kuruluşlar yer alıyor.

Sivil veya askeri amaçlı olması fark etmiyor; tüm platform araçlar ülkelerin kendi ayakları üzerinde özgürce durmasını sağlıyor, özgüven veriyor. Bu ürünler yurtdışına pazarlanmaya başlandığında ise ilişkilerin boyutu değişiyor. Günümüzde Türkiye’nin yaşadığı Rus S-400 ve Amerikan F-35 tartışmasının canlı tanığıyız. Bir helikopter, uçak, İHA, otobüs, otomobil gibi kara taşıtları veya gemi satışı gerçekleştiğinde sektörde yer alan her şirkete bu işten bir pay ve sorumluluk düşüyor. Bazı platform araçları ihraç edildiğinde 25-30 yıllık bir ilişki kurulmuş oluyor. Ülkeler arasındaki ilişkiler de farklı boyut kazanabiliyor.

Platform araç üreticisi olarak TUSAŞ’ın yurtdışı atılımları, anlatmaya çalıştığım sebepler nedeniyle ülkemiz için değerli. Son üç yılda gerçekleştirdiği atılımlarla iki kat büyümesi ve büyüme yönündeki projeksiyonları da geleceğimiz için önemli. Çünkü TUSAŞ’ın askeri ve sivil tarafıyla büyümesi, alt bileşenleriyle aynı zamanda ilgili sektörlerin ve Türk ekonomisinin de büyümesi anlamına geliyor.

TUSAŞ’ı rakamlarla ifade etmek gerekirse, şirket 2016 yılında 1 milyar 260 milyon USD olan cirosunu geçen yıl 1 milyar 647 milyon USD’ye çıkardı. Ve bu yıl ki cironun ise yaklaşık 2,5 milyar USD olarak gerçekleşmesi bekleniyor.

TUSAŞ Genel Müdür Temel Kotil göreve geldiği 2016 yılından bu yana TUSAŞ’ın cirosu, ihracatı, personel sayısı ve yatırımları büyümede ivme kazandı. Çeşitli kategorilerde projelendirilen platform araçları da çoğaldı. Böylece 2016 yılında 731 milyon USD ihracat yapan TUSAŞ, 2018 yılında ise kendisini sektörünün ihracatı şampiyonu yapan 820 milyon USD ihracat rakamına ulaştı.

Aynı zamanda nitelik insan kaynağı istihdamıyla öne plan çıkan TUSAŞ’da personel sayısı 2016 yılında 5 bin 254 iken, günümüzde toplam 9 bin 414 çalışanı bulunuyor. Şirketin mühendis kadrosu ise aynı dönemde bin 457’den 3 bin 138’e çıktı. Savunma ve havacılık sanayinde ihtiyaç duyulan insan kaynağını yetiştirmek amacıyla da 65 üniversite ile anlaşma imzaladı. İlk kez stajyer mühendis programını başlattı.

Özetle, platform araçlar üreten TUSAŞ gibi şirketlerimiz her açıdan ülkemizin geleceği için önemlidir, stratejiktir. Platform araçlarınız sayesinde çeşitli alanlarda geliştireceğiniz teknolojik ürünlerinize de kapı açmış oluyorsunuz.

Eğer TUSAŞ uçak, ANKA İHA, helikopter yapmaya soyunmasaydı, TEI de uçak, helikopter ve İHA için motor yapmaya çalışmazdı. Hesap bu kadar basit. Ekonomik olarak büyümek, bölgemizde güç olmak istiyorsak platform araçlarımızı geliştirmekten başka şansımız yok.