TürkAkım Türkiye'nin ilk transit boru hattı olacak!

İki ülke ilişkilerinin fırtınalı günler yaşadığı bir dönemde Rusya’nın karar verip, Türkiye’nin onayıyla hızla hayata geçirdiği TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı, aynı zamanda Anadolu’nun ev sahipliği yaptığı ilk transit hat olma özelliği taşıyor. Böylece Türkiye, doğal gaz boru hatlarında ilk defa nihai kullanıcı olmadan başka ülkelere enerji tedarik eden stratejik konuma gelecek. Bu hat için söylenebilecek en önemli husus bu.

Ayrıca TürkAkım aynı zamanda Türkiye’nin doğalgazı en yoğun tükettiği Marmara bölgesi için kaynağından direkt temin ederek enerji arz güvenliğinde çıtayı en yüksek noktaya çekmiş oldu.

Türkiye’nin Rusya’dan boru hattıyla ilk doğalgaz ithal ettiği “Batı Hattı” (Ukrayna-Moldova-Romanya-Bulgaristan) böylece tarihe karıştı. Hatta Türk Akım kanalıyla “Batı Hattı” üzerinden Türkiye’ye gaz gönderen ülkeler şimdi tersine akışla gaz almaya başlayacaklar.

Türkiye bu hattan 14 milyar metreküp (10 milyar özel sektör, 4 milyar BOTAŞ) gaz alıyordu. İki boru hatlı TürkAkım’dan 15.75 milyar metreküp Türkiye’ye, 15.75 milyar ise 1 Ocak’tan itibaren Bulgaristan’a akmaya başladı. Bulgaristan üzerinden de Sırbistan ve Macaristan’a gidecek. Yunanistan’ın da Rusya ile gaz kontratı olduğunu hatırlatalım.

Rusya’nın Ukrayna ile yaşadığı gaz transfer sorunları sebebiyle bypass projesi olarak hayata geçirilen TürkAkım ile Güney Avrupa için ilk adım atılmış oldu. Rusya uzun yıllar Beyaz Rusya üzerinden bir hat ve Ukrayna üzerinden iki boru hattıyla Avrupa’ya gaz gönderiyordu. Ancak Ukrayna’nın yıllık taşıma kapasitesi çok daha yüksek ve belirleyiciydi. Gaz depoları vardı. Ve iyi bir gaz transfer merkezi olarak hizmet veriyordu. Ekonomik olarak sorunlar yaşaması, Rusya ile ortaya çıkan tartışmalar bu güzergahı sorunlu hale getirdi. TürkAkım ile birlikte Ukrayna’nın Avrupa’ya gaz gönderme kapasitesi 65 milyarlardan 40 milyar metreküpe düşecek. 2019 sonu itibariyle Ukrayna Naftogaz ile Rus Gazprom yeni bir anlaşma imzaladılar. Böylece Ukrayna üzerinden 2020’de 65 milyar, sonraki 4 yıl için de 40 milyar metreküp gaz taşıt veya öde şartıyla Avrupa’ya ulaştırılacak.

Öte yandan Rusya-Ukrayna sorunları sebebiyle Kuzey Akım I yıllık 55 milyar metreküp kapasiteyle hizmete girdi. Kuzey Akım II ise bitmek üzere. Bu halkaya son eklenen ise TürkAkım oldu. Ancak TürkAkım’a ilerleyen yıllarda ihtiyaç halinde 2 boru hattı daha eklenebilir. Projenin mühendislik çalışmalarının 4 boru hattı olacak şekilde planladığını notunu da düşmüş olalım.

TürkAkım’da gaz aktı, fakat iki ülke arasında ticari detaylara dair müzakereler devam ediyor. Bağlantı anlaşmalarının detayları da yakında netleşecektir.

XXXXX

Yurtdışındaki müteahhitlerimiz!

Her yıl adet olduğu üzere müteahhitlerimize övgü günümüz var. İlgili bakanlık koltuğuna kim oturursa otursun işin detayına bakmadan müteahhitlerimize övgü düzüyor. Çin’den sonra en kalabalık olmakla övünüyoruz. Halbuki ciroda, projelerin ana üstlenici tarafında, mühendislikte bir başarımız yok. ENR 250 listesinin gerek global tarafında ve gerekse uluslararası bölümünde parlak bir durum söz konusu değil.

Uluslararası inşaat sektörü dergisi ENR’nin International 250 listesinin ilk 50’si arasında 33’ncü sırada bir, ilk 100’de ise 6 Türk şirketi var. Fakat 250’deki tüm şirketlerimizin cirosu ilk 10’da 7-8’nci sırada yer alan şirketlerin cirosuna ancak ulaşabiliyor.

Bu durumda her sene övgüler düzmek, gereksiz alkışlar patlatmak yerine neden ana üstlenici olamadığımız, mühendislikte niçin başarılarımızın olmadığını sorgularsak daha iyi olmaz mı? Birileri projeyi çiziyor, bir başka müteahhit şirket ana üstlenici oluyor. Bizimkiler de gidip onlardan iş alıyor. Bu yöntemle ciroya oranla kazançlar da çok düşük oluyor.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan da bu yıl ortaya çıkan tablo için geçmiş yıllardaki bakanların tekrarladığı sözleri kullandı. Türk müteahhitlerinin yurt dışında önemli başarılara imza atmaya devam ettiğini belirtti. Müteahhitlerimizin 2019’da 18 milyar dolarlık 438 proje üstlendiğine dikkat çekti. Fakat halen, Türk müteahhitlerinin köprü yapma becerisi yok. Mühendislikte uluslararası bir etkinlikleri yok. İşin daha çok amelelik tarafıyla ilgiliyiz. Bu tablonun değişmesi için bir şeyler yapılması gerekmez mi?

“Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde firma sayısı bakımından Çin’den sonra ikinci sırada yer almamızın bu sebeple çok fazla bir değeri yok. Çin’le kıyas ise hiç doğru değil. İlk 10’da 2 Çin şirketi var. İlla işimize gelen bir şey yakalayıp övünmemiz gerekmiyor. Nitelikli bir başarı için birazcık eksikliklerimize odaklanmalıyız.

XXX

Sabiha Gökçen’de sıkıntılı işler

İstanbul’u etkisi altına alan kuvvetli rüzgar ve yağmurlu hava iki havalimanında ulaşımı etkileyeceği zaten bekleniyordu. Ama beklenmeyen bir şey oldu ve Pegasus Havayollarına ait uçak dün sabah inişi sırasında pist dışına çıktı. Sabiha Gökçen Havalimanı bu kaza üzerine tamı 21 saat uçuşlara kapandı. Uçağın pistten çıktığı noktadan kurtarılma işlemi bu kadar uzun sürer mi? Savunma Sanayi Başkanlığı işletmeciliğindeki havalimanı yönetimi neden kurtarma işini kısa sürede bitiremediğinin sorgulanması gerekir. Sabiha Gökçen’de Havaalanı İşletme ve Havacılık Endüstriler AŞ’nin (HEAŞ) yönetim ve becerileri için yetkililerin açıklama yapması gerekir.

Pistten çıkıp toprağa saplanan dar gövdeli Boeing 737-800 tipi uçağı kurtarmakta zorlanan HEAŞ yönetimi diğer işleri nasıl yönetiyor? Gerçekten merak ediyorum.