Pilot ve hostesler uçmaktan korkuyor! Havayolları virüsten nasıl korunuyor?

Koronavirüs (COVİD-19) kaynaklı uçuş iptalleri 200 bini geçti ve yakıt fiyatları iki yılın en düşük seviyesinde seyrediyor. Koronavirüsün yayıldığı ülkelere yapılan havayolları seferlerinde görevlendirilen pilot ve kabin personeli ise bu uçuşlarda görev almaktan korkuyor. Özellikle kabinde yolcularla birebir temasta olan personelin uçuşlarda görev almakta çekindiği belirtiliyor. ABD Profesyonel Uçuş Görevlileri Derneği de bu duruma dikkat çekerek mürettebatın uçuşlarda görev almaktan korktuğunu açıkladı.

Uluslararası Hava Taşımacıları Birliği - IATA, salgının hava taşımacılığına zararının yaklaşık 30 milyar dolardan fazla olacağını öngörüyor. Çin’de ortaya çıkan koronavirüs bir yandan tüm dünyaya yayılmaya devam ederken, vaka sayısı da gün geçtikçe yükseliyor.

En çok Asya-Pasifik bölgesindeki kişilerde görülen virüs, en hızlı havayoluyla taşınıyor. Türkiye gibi birçok ülke de salgının yaygın olduğu ülkelere uçuşları iptal etti ya da sefer sayılarını azalttı. Bu durumun bir çok havayolunu ekonomik açıdan sıkıntıya sokacağı gibi çözümün uzaması halinde bazı havayolları iflasını bile açıklayabilir.

Global Business Travel Alliance'ın raporuna göre koronavirüsün ABD turizm sektörüne ayda 46,6 milyar dolar zarara mal olabileceğini belirtiliyor.

Kabin Memurunda Koronavirüs Çıktı

Hafta içi Korean Air’de çalışan bir kabin memurunda koronavirüsten şüphelenildi. Yapılan araştırmalar sonucu ismi açıklanmayan kabin memurunun testi pozitif çıktı. Kabin memuru karantinaya alındı. Kabin memurun uçuş listesi çıkarıldı ve virüsün nerden bulaştığı araştırılmaya başlandı. Bu gelişmenin ardından havayolu Incheon Havalimanı yakınında bulunan merkezini geçici olarak kapattı. Havayolu virüsün yayılmasını önlemek için Kore Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDCK) ile çalışılmak üzere bir yapı oluşturdu.

Ekipler Karantinaya Alınıyor

Air Lingus kabin ekibi İtalya’dan İrlanda-Dublin'e gerçekleştirdiği uçuşta bir yolcuda koronavirüs tespit edildi. Bunun üzerine hasta yolcudan etkilenebileceği düşünülen 4 kabin personelinin 14 gün süreyle karantina altına alındığını açıkladı.

Mürettebat Uçmak İstemiyor

ABD Profesyonel Uçuş Görevlileri Derneği (Association of Professional Flight Attendants) bir bildiri yayımlayarak kokpit ve kabin görevlilerinin uçmaktan korktuklarını açıkladı. Virüse yakalanma konusunda en büyük riski kabin ekipleri yaşıyor. Kokpit ekibi yolcularla birebir temas halinde olmadığı için daha az risk taşıyor. Ama kabin ekipleri yolcularla iç içe olduklarından dolayı en çok kendilerini korumaları gereken havayolu personeli olarak dikkat çekiyor.

Havayolları Virüsten Nasıl Korunuyor?

Havayolları ve devletlerin virüsten korunmak için aldıkları ilk tedbir Çin, G. Kore ve İran gibi vakaların yoğun olduğu ülkelere uçuşlarını durdurmak oldu. Türkiye’den Türk Hava Yolları (THY) ve Pegasus da benzer yaklaşımlarla uçuşlarını durdurdu. Uçuş esnasında kokpit ve kabin personelinin maske ve eldiven kullanımına izin verildi. Bazı havayolları maskeleri kendi dağıtırken, ABD’li şirketler maske konusunda çalışanlarına özgürlük tanıyarak kendi istedikleri maskeleri kullanabileceklerini duyurdu.

Lateks Eldiven Yaygınlaşıyor

Havayolları ekiplerine uçuş esnasında lateks eldiven takmaları konusunda izin veriyordu. Bazı hava yolları first ve business class içerisinde eldiven takmayı kabin ekibine yasaklamıştı. Özel yolcuya karşı bir saygısızlık olarak görülüyordu. Ancak koronavirüs ile bu yaklaşım da değişti. Lateks eldiven kullanımı kabin ekiplerini her türlü bakteriden de koruduğu için bundan sonra süreklilik arz edebilir. Kabin ekiplerinin uçakta mikropların en çok görüldüğü yerlere elleriyle dokunarak enfeksiyon kapma riski de böylece azalabilir.

Dezenfektan mendiller dağıtılıyor

Artık uçaklarda yolculara el dezenfektanı ve mendiller dağıtılıyor. Bu aralar seyahat ederseniz sıklıkla bu duruma rastlayabilirsiniz. Uçağa biner binmez herkes kendi temizliğini yapıyor. Yolcuların temiz ve hijyenik olması kokpit ve kabin ekibine hastalık bulaştırma riskini azaltıyor. Birçok havayolu şirketi bu tür uygulamaları başlatmış bulunuyor. Bu uygulamalarda bundan sonra kalıcı olabilir.

Engellinizle nasıl rahat uçarsınız?

Havayoluyla seyahat hızlı ve konforlu olduğu kadar bir çok açıdan zorluklar da barındırıyor. Özellikle engelli bir bireyseniz bu durum daha da zorlaşıyor. Bazı havalimanları inşa edilirken bu durumu göz ardı edebiliyor ya da sonradan yapılan uygulamalar yetersiz kalabiliyor. Bu konuyla ilgili ilginç bir projeye ve engelli yolcuların sorunlarına dikkat çekmek istiyorum.

İrlandalı tasarımcı, üniversite öğrencisi Ciara Crawford, engelli yolcuların hem havalimanında hem de uçak içinde gerçekleştirecekleri seyahatleri kolaylaştırmak için önemli bir proje geliştirmiş. Crawford, “The Row” isimli projesiyle şimdiye kadar iki ödül kazandı. Nisan ayında Hamburg’ta gerçekleşecek Kristal Kabin Ödülleri’ne üniversite dalında aday gösterildi.

Limerick Üniversitesi öğrencisi Crawford, engelli yolculara özel tasarlanmış, havalimanında ve uçak içine monte edilebilecek tekerlekli sandalye tasarladı. Yeni nesil öğrencilerin tasarladığı bu güzide projeler havayolu seyahatlerinde engelli yolcunun kolay ve hızlı bir şekilde seyahatlerini gerçekleştirmesine yardımcı olacak.

Peki bu projeler hayata geçene kadar engelli yolcuların uçak yolculuklarında dikkat etmesi gereken durumlar nelerdir?

Uçmak için engeliniz var mı?

Engelli yolcular uçmak için bir sıkıntı yaşayıp yaşayamayacaklarını doktorlarıyla konuşup öğrenmeli. Çünkü havayolları uçmak için uygun olup olmadığınızı öğrenmek isteyecektir. Öte yandan sizinle aynı durumda olan bireylerle görüşüp, onların ne şekilde havayolu seyahati yaptıklarından bilgi almanız gerekmektedir. Engelinizin ne olduğunu biliyorsanız, bu durumla ilgili kuruluşlarla irtibat kurup gerekli önlemleri alabilirsiniz.

Engelli Dostu Havalimanlarını araştırın

Havayoluyla seyahat edecek engelli yolcuların ilk olarak uçuş yapacakları havalimanlarını araştırmaları gerekmektedir. Uçuş yapılacak havalimanında engelinizi kolaylaştıracak sizi engelsiz yolcular gibi seyahat kolaylığı sağlayacak hangi sistemler var bunlara bir göz atın. Size uygun olan havalimanından uçuş tercih etmeniz seyahatinizi kolaylaştıracaktır. Bu duruma gidiş ve dönüş olarak çift yönlü araştırma yapılıp her iki havalimanının ilgili birimleriyle görüşme sağlanması iyi olur.

Havayoluyla görüşün

Seyahat acentesi yerine engelinizle ilgili olarak direkt havayoluyla görüşmek önemli bir ilk adım olacaktır. İkinci prosedür ise engelli belgenizi havayoluna ulaştırmaktır. Türk Hava Yolları (THY) gibi bayrak taşıyıcı ve tam hizmet veren (full service) şirketlerin engelli yolcular için özel programları bulunuyor ve önemli haklar tanıyor. İç hatlarda yüzde 20, dış hatlarda ise yüzde 25 indirim uygulanıyor. Sizin haklarınızı en çok koruyan, sizlere farklılık tanıyan hava yollarını araştırın. Engelli nüfus cüzdanı, tam teşekküllü rapor ile ‘Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden (Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı) alınan engelli kimlik kartı ile havayollarına müracaatta bulunun. Seyahatinizde refakatçiniz olacaksa bu kişiyle alakalı bilgileri de bilmeniz gerektiğini unutmayın.

Tekerlekli Sandalye Kuralları Önemli

Yukarıda bahsettiğim Ciara Crawford’un tasarladığı ‘The Row’ projesi aslında bu kurallarla birebir bağlantılı, ilgili bir durum. Crawford havalimanlarında ve uçak içinde konuşlandırılabilecek pratik tekerlekli sandalyeyi tasarlamasındaki amaç da bu. Crawford’un tasarladığı proje hem havalimanı hem de havayolu için zorluk çektirmeyen her yere sığan, uçak konfigürasyonuna uyumlu bir sandalye. İşte bu projeler şu an olmadığı için havalimanı ve havayoluna yanınızda getireceğiniz tekerlekli sandalyenin uyumlu olup olmadığını ne şekilde taşıma olacağını sorgulamanız gerekiyor. Havayolunun yanınızda getireceğiniz tekerlekli sandalyenin boyutunu, modelini ve ağırlığını bilmesi gerekir. Bu durumda tekerlekli sandalyenin uçak içine sığıp, sığmayacağı bilinir. Bazı havayolları çeşitli tipteki tekerlekli sandalyeleri kabine sığdıramadığı için uçağı almıyor.

İlaç Listenizi Yazdırın

Havayolları seyahatinizde 100 ml’den fazla sıvı ilaç kullanmanız veya bu büyüklükteki ilacı yanınızda bulundurmanız gerekiyorsa mutlaka bir doktor raporu istemektedir. Bu rapor olmadan ilacı uçağa sokmanız mümkün olmuyor. Sürekli kullandığınız bir oksijen sisteminiz varsa, bu durumu havayolu yetkilileri ile paylaşmanız gerekir. Öte yandan seyahatiniz yurt dışı ise gideceğiniz ülkede kullanacağınız ilaçların yasal olup olmadığını öğrenmelisiniz.