Havalimanında robokoplu önlem

Yeniden gökyüzüyle tanışmak için salgın sonrası dönemin yeni normallerine dair hazırlıklar tüm hızıyla devam ediyor. Terminallerin girişlerinden itibaren başlayan özel güvenlik tedbirleri, tüm eşyaların ultraviyole ışın sistemiyle temizlendiği yeni cihazlar, her yerde dikkat çeken dezenfektasyon köşeleri, çalışanların yüzlerinde maske, siperlik, ellerinde eldivenle yeni üniformalı halleri, yolcuyla yakın temas kurulan çalışma alanlarının fiberglasla korunaklı hale getirilmesi, yeme içme alanlarının baştan aşağıya yeniden tasarlanması gibi çok sayıda yenilik söz konusu.

İstanbul Havalimanı CEO’su Kadri Samsunlu ile birlikte yeni dönem için alınan tedbirleri yerinde görüp, test ettim. İstanbul Havalimanı’nın devasa, bomboş terminalinde ilginç bir deneyim yaşadım. Alınan tüm önlemlerde amaç uçuşun bütün aşamalarının steril bir ortamda, güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak. Yolcu ve çalışanlara güvenli, hijyenik ortamlar sunmak.

Bu ayın sonunda Türk Hava Yolları (THY) iç hat uçuşlarına başlayacağını açıkladı. Haziran içerisinde ise belli hatlarda dış hat seferleri için hazırlıklar yapılıyor. Ancak Covid-19 salgınıyla ilgili olarak çeşitli yetkileri bulunan Sağlık, İçişleri ve Ulaştırma bakanlıklarından aksi bir görüş, havayolu seyahatlerini kısıtlayan yeni bir genelge yayınlanmaz ise demirkuşlar yakında yeniden gökyüzüyle buluşacak.

Dünyada uçuşların başlaması için çeşitli çalışmalar yapılıyor. Her halükarda havayoluyla seyahatler bir noktadan sonra başlayacağı için sektörün tüm oyuncuları havayolları, havalimanları ve sektörün diğer paydaşları hazırlıklarını yapıyor. İstanbul Havalimanı da Covid-19 sonrasına aldığı çok sayıda özel önlemlerle hazır durumda operasyonların başlamasını bekliyor. Mesela maskesi olmayan hiç kimsenin giremeyeceği terminalde 60 kişiden oluşan “Hijyen Takımı” görev yapıyor. Aralarında “Termal kask" takan görevliler de var ve bunlar robokopları andırıyor.

Şimdi buyurun CEO Kadri Samsunlu’nun rehberliğinde, İstanbul Havalimanı'nda yeni döneme dair alınan önlem ve yeni uygulamalara bir göz atalım. Terminal dışından, uçağa bininceye kadar olan süreçte neler yapılmış, yeni dönemde yolcuları neler bekliyor?

Hijyen Takımı ve Robokoplar Görev Yapacak

Havalimanının hemen her yerinde güvenli mesafe kuralına uyulması için uyarılarla birlikte zeminde de işaretler yer alıyor. Yetmedi anonslarla da uyarılar yapılacak. Bu da yeteri gelmezse 60 kişilik “Hijyen Takımı” devrede olacak. “Hijyen Takımı” sosyal mesafeye dikkat etmeyenleri İngilizce ve Türkçe olarak uyaracak. Bu takımda, yolcular ve çalışanların vücut ısısını ölçecek "Termal Kasklı" görevliler de bulunacak. Robokop olarak da isimlendirilen bu kasklı görevliler, insanları durdurmadan ve rahatsız etmeden ısı ölçümü yapacak ve risk olması durumunda müdahale ederek sağlık görevlilerine yönlendirecek. Yeni dönemde havalimanlarında "robokop" benzeri görevlileri görmeye hazır olun.

Maske Pasaportla Eşdeğer Olacak

Yeni dönemde maske takmayan hiç kimse terminal içine alınmayacak. Diğer bir ifadeyle pasaportu olmayan seyahat işlemi yaptıramadığı gibi maskesi olmayan da yolculuğun ilk adımı olan terminale bile kabul edilmeyecek. Ayrıca yolcular, hava yolu şirketlerine ikamet edecekleri adresi bildirmek zorunda olacaklar, böylece herhangi negatif bir durum oluştuğunda hızlıca aksiyon alınması sağlanacak.

Havalimanına Ulaşımda Güvenli Mesafe

İstanbul Havalimanı'nda Covid-19'a yönelik önlemler taksi ve Havaist otobüslerinden başlıyor. Taksilerde yolcularla sürücü arasında şeffaf plastik seperatör yer alıyor. Orta bölümde ödeme yapılabilmesi için küçük bir boşluk bırakılarak, şoförle yolcu arasında temas kesilmiş. Otobüslerde ise bir koltuk üzerine uyarı yazılarak boş bırakılıp, sosyal veya güvenli mesafe kuralı hayata geçiriliyor.

Uçmayanlar Havalimanına Giremeyecek

Yeni dönemde terminal içine sadece yolcular ve çalışan personel giriş yapabilecek. Uğurlamaya veya karşılamaya gelenler terminal dışında kalacak. Ayrıca terminal girişlerinde ve çıkışlarında güvenli mesafe kuralına terminal zeminindeki işaretler sayesinde dikkat edilecek.

Dezenfektanlı Paspastan Terminale Giriş

İstanbul Havalimanı’nda tüm yolcular, terminale giriş esnasında; giden ve gelen yolcular giriş noktalarında turuncu renkli "özel dezenfektanlı paspas" üzerinden geçiş yapacaklar. Yolcuların ellerini dezenfekte etmeleri için de belli lokasyonlara, dokunmadan kullanılabilecekleri yüzlerce el dezenfektasyon cihazı yerleştirildi. Yürüyen merdivenlerde en fazla temasın olduğu ellerin konduğu yürüyen lastik bölümlerde ultraviyole ışınlarla temizlenecek. Bunun içinde geliştirilen cihazlarda test edilmeye başlandı.

Ateşi Olanlar Sağlık Birimine

Havalimanına gelen, giden ve transit olarak bekleyen tüm yolcu ve çalışanların termal kameralar ile vücut sıcaklığı ölçümleri yapılacak. Yolcu ve bagajlarla yakın temasta bulunacak personeller ise kişisel koruyucu donanımlarla görev yapacak. Maske, eldiven, yüz siperliği veya koruyucu gözlük, koruyucu başlık ve tulum (yüksek riskli yolcularla temas eden personel için) giyme ve takma zorunlu olacak. Ateşi olan yolcular terminal içine giremeyecek. Terminal içinde çeşitli sebeplerden uzun süre bekleyen veya transit yolcu olmaları sebebiyle beklemek zorunda kalan yolcular da görevli robokoplar sayesinde ateş kontrolünden geçirilmiş olacak.

Bagajlar Ultraviyole Cihazından Geçecek

İstanbul Havalimanı’nda yeni bir bagaj dezenfektasyon cihazı şu günlerde test ediliyor. Aslında birçok testi geçmiş olan cihaz için Sağlık Bakanlığı’ndan onay bekleniyor. Bir ayda T Hub Robot Teknolojileri şirketi tarafından yerli imkanlarla geliştirilen “Bagaj Dezenfektasyon Cihazı” terminale girişte X-Ray'lerin hemen arka bölümünde, bitişiğinde yer alıyor. Eşyalarınızı X-Ray’lere koyduğunuzda 2-3 metre daha yolculuk ederek bu cihazdan geçip ultraviyole ışınlarla steril hale geliyor. Sağlık Bakanlığı onayının ardından yeni cihaz İstanbul Havalimanı'nında tüm X-Ray cihazlarıyla birlikte kullanılmaya başlanacak. Kadri Samsunlu da bu cihazın ihracatının da yapılmasının mümkün olduğuna dikkat çekiyor. Aynı şirket ayrıca X-Ray'lerdeki eşyaların konduğu ve temasın yoğun olduğu tepsilerin de otomatik bir sistemle ve ultraviyole ışınlarla temizlenmesi için çalışıyor. Bu sistemlerle tam dezenfektasyonun sağlandığını Sağlık Bakanlığı’nın onaylamasından sonra İstanbul Havalimanı’nda da bu ürünlerin kullanılmış olması yerli ve milli bir ürün için ciddi bir ihracat kapısı aralayacaktır.

Elle Arama Olmayacak

Türkiye’de havalimanlarında 3 ayrı güvenlik kontrolünden geçiliyor. Terminale giriş, pasaport kontrolü ve hava tarafına geçiş ve uçağa binişte güvenlik kontrolü oluyor. Terminale girişlerde gerektiği durumlarda elle kontrol yapılıyordu. Hava tarafında ise son zamanlarda Body Scanner kullanılıyordu. Artık Body Scanner cihazları terminal girişlerinde de kullanılacak. Böylece görevliler elle arama-tarama yapmayacak ve güvenli mesafe kuralına daha iyi uyulacak.

Güvenli Mesafe İçin Uyarı Cihazı

İstanbul Havalimanı’nda birçok yere, dijital panolara güvenli mesafeye uyun uyarıları konmuş. Ve birçok yerde de güvenli mesafenin 1.8 metre olduğuna vurgu yapılmış. Yolcuların kuyrukla işlem yapacakları yerlerde sosyal mesafenin ihmal edilmemesi için sesli uyarı yapan sensörlü cihazlar test edilmeye başlanmış. Zeminde gösterilen yerde durmayıp öndeki yolcuya yaklaşanı bu cihazlar sesli ve kırmızı ışıklı olarak ikaz ediyor.

Sıralar Daha Uzun Olacak

Terminalde bilet check-in kontuarları ve pasaport kuyrukları için sosyal mesafe dikkate alınarak zemine yapılan etiketlemeler ve kuyrukları belirleyen yan şeritlerle sıralar 1 dolu 1 boş olacak şekilde organize edilmiş. Böylece yolcular arasındaki mesafe 1,8 metre olacak şekilde ayarlanmış. Ayrıca daha önce iki kişinin yer aldığı check-in kontuarları veya diğer çalışma alanlarında bir kişi görev yapacak. Çalışanlarla yolcuların arasında ise fiberglas seperatörler yer alacak.

Oturma alanlarında Bir Koltuk Kapalı

Terminalde tüm oturma alanları belirli aralıklarla dezenfekte ediliyor ve sosyal mesafe kuralına uygun olarak düzenlenen oturma alanlarında bir yolcunun yanına başka bir yolcunun oturmaması için diğer koltuklar işaretlerle kapalı tutulacak. Terminal genelinde tüm yolcu oturma gruplarına, sosyal mesafeye göre "Bu koltuğa sosyal mesafe nedeniyle oturmayınız" şeklinde uyarıcı bilgilendirmeler konulmuş durumda.

Yeme-içmede özel uygulamalar

Havalimanı’nda yolcunun birbiri ile temasının en fazla olduğu yerlerden biri de yeme-içme alanları. Ürünler, tek kullanımlık paketlemeler yapılarak sunuluyor. Menüler dijital sisteme çevrildi, dijital cihazlar her sipariş sonrası dezenfekte ediliyor. Yeme-içme mahallerinde tek kullanımlık çatal, bıçak, tabak, baharat, bardak vb. ile servis yapılması teşvik ediliyor ve zorunlu olması sağlanıyor. Masaların araları açılmış, bazı masalarda iki kişinin aynı anda oturmasına imkan sağlayacak şekilde araya fiberglas konmuş. Temassız ödeme sistemleri hayata geçirilmiş.

Robotik sistemler daha çok kullanılıyor

Terminalde daha önce kullanılan robot temizlik cihazına ultraviyole ışın sistemi eklenerek daha yoğun kullanılacak. Özel giyimli hijyen görevlileri de temizlik makinalarının ve robot cihazların ulaşamadığı çeşitli yerleri dezenfekte edecek. Bu sterilizasyon çalışmaları yolcu temasının mümkün olduğu yerlerde çok daha yoğun olarak gerçekleştirilecek. Asansör, yürüyen bant, yolcu köprüleri düzenli olarak dezenfekte edilecek. Engelli yolcular için de ekstra tedbirler alınacak. Bagaj el arabaları da her kullanımdan sonra sterilizasyon işlemine tabi olmakta.

Hızlı Pasaport Geçişe Dezenfeksiyon Sistemi

İstanbul Havalimanı'nda pasaport alanında parmak iziyle hızlı geçiş sistemi bulunuyor. Bu geçişlerdeki pasaportların okutulduğu ve parmak izlerinin alındığı bölümlere de özel ultraviyole ışık sistemiyle bir dezenfektasyon yöntemi geliştirildi. Her işlemden sonra cihaz ultraviyole ışınlarla sterilizasyon yapacak.

Terminale 7/24 Temiz Hava

Sağlık otoritelerinin önerileri doğrultusunda İstanbul Havalimanı terminali ve çalışılan mahaller daha sık havalandırılmaya başlanmış. Ayrıca klima ve havalandırma sistemlerinin bakım periyotları sıklaştırılmış. Taze hava çevirimi maksimum seviyeye çıkarılmış.

Gelen yolculara PCR testi yapılacak

İstanbul Havalimanı’na gelen uçaklar risk durumuna göre ayrı iskelelere yönlendirilecekler. Böylelikle az riskli ülkeden gelen yolcularla çok riskli ülkeden gelen yolcuların aynı ortamdan geçmeleri önlenecek. Türkiye’ye gelen her yolcu termal kamera kontrolünden geçecek. Vücut ısısı risk oluşturan yolcular PCR testinden geçirilecek. Sağlık Bakanlığı Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü gerekli testleri yaparak, yolcunun 24 saatte ikametinden ayrılmadan test sonucunu beklemesi istenecek. Gelişmelere göre de Sağlık Bakanlığı’nın prosedürleri uygulanacak.