Rusya ile Batı'nın uçak kavgası bilet fiyatlarını vuracak!

Rusya, 2021’de yaklaşık 980 adet yolcu uçağıyla küresel hava trafiği kapasitesinin yaklaşık yüzde 6’sını oluşturmuştu. Diğer ifadeyle hava sahası olarak Rusya geniş bir coğrafyayı kontrol edip, Kuzey yarım kürede üs geçişlerden ciddi anlamda etkin olurken kendisi de hava trafiğine yaklaşık 950 yolcu uçağıyla katkı sunuyor. Bu sebeple Rusya’ya yönelik yaptırımlar küresel havacılık sektörünü de yakından ilgilendiriyor. Batı’nın Rusya için aldığı yaptırım kararları da sadece Rusya’yı değil tüm dünyaya yansıyacak. Ama daha önemlisi Batı'lı şirketlerin Rusya'ya kiraladıkları uçakların durumu. Milyarlarca dolarlık uçakların durumu tam anlamıyla strateji savaşına dönecek gibi görünüyor.

Rusya’daki kiralık yolcu uçakların sahipleri (lessorler) uçaklarını geri alamama krizi yaşıyor. Eğer bu uçaklar Rusya dışına çıkamaz ise sigorta yapan şirketler lessorlerin zararlarını ödeme durumunda kalacak. Böylece uçak sigorta piyasasında milyarlarca dolarlık bir zarar ortaya çıkacak.

Sigorta şirketleri zararlarını pazara yansıtma durumunda kalacaklarından havayolları uçaklarını çok daha yüksek fiyatlara sigorta ettirecekler. Havayolları ortaya çıkan fiyat farkını uçak biletlerine yansıtacaklarından önümüzdeki aylarda havayolu ile seyahatler pahalı hale gelecektir. Yakıt fiyatlarının yükselmesi, Rusya hava sahasındaki sorunlar, Batılı ülkelerin Rusya yaptırımları, uçak sigorta fiyatlarının yükselmesi ve diğer sorunlar eklendiğinde uçak bilet fiyatları hissedilecek şekilde yükselebilir.

Avrupa Birliği geçtiğimiz pazar, kiralama şirketlerine (lessorler) Rusya’daki uçak sözleşmelerini sona erdirmeleri için 28 Mart’a kadar süre vermişti. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Moskova’nın Ukrayna saldırısı nedeniyle Rusya havacılık endüstrisini hedef alan Batı yaptırımlarına misilleme yapılacağını açıkladığında ne tür bir yaptırım olacağı merak edilmişti. Cevabı kısa sürede ortaya çıktı. Rusya, Batı’dan kiralanan yaklaşık 500 uçağı Rusya içinde tutacak, vermeyecek.

Rusya’da yabancı firmalar tarafından kiralananı 515 adet yolcu uçağı bulunduğu belirtiliyor. Dünyanın en büyük uçak kiralama şirketi Dublin merkezli AerCap, en fazla kiralama yapan şirket durumunda.

Havacılık sektörünün önemli analitik firması Cirium’a göre Rusya’da 777 adedi kiralık olmak üzere toplam 980 yolcu uçağı bulunuyor. Bunların da tahmini piyasa değeri yaklaşık 10 milyar dolar olan 515 yolcu uçağı yabancı firmalardan kiralanmış durumda. En fazla uçak kiralayanlar ise Aeroflot, S7 Airlines, Rossiya, Azur Air ve Ural Airlines gibi şirketler.

Kısacası yaptırımlar sebebiyle Rusya’daki kiralık uçakların sahipleri tarafından nasıl alınacağına yönelik ciddi bir sorun var. Uçak lessorlerini önemli bir problem bekliyor.