Bu yaz sanılandan daha fazla sıcak geçebilir!

Elektrik piyasasına farklı şekillerde müdahaleyle durum ne kadar düzelecek kestirmek zor. Düzenleyici kurumlar zorunlu olarak bazı tedbirler almak durumunda kaldı. Fakat Türkiye’nin bu alandaki sıkıntısı daha derinlerde. Günübirlik çözümlerle atlatılacak gibi değil.

Kısa dönemli de olsa serbest piyasa şartlarına aykırı olarak geliştirilen uygulamaların ne kadar etkili olacağını zaman gösterecek. Yatırımcıları ürkütmeyecek şekilde sürecin yönetilmesi önemli. Ancak her halükârda Türkiye’yi bu yaz ciddi elektrik sorunu bekliyor. Pahalılığı ve arz sorununu birlikte yaşayacağız.

Yerli kaynaklara dayalı baz güç santral kurulmasında vizyon eksikliğinin, elektrik yatırımlarının iyi planlanamamasının sıkıntısı ülkeyi bu noktaya getirdi. Yabancı şirketlerin tazyikiyle ve onların teknoloji ürünleriyle yine hesapsız yaptığımız yenilebilir enerji kaynaklarının da sebep olacağı sıkıntıları da yakında hissetmeye başlayacağımızdan emin olabilirsiniz. Yerlisi varken, yerli ürünler geliştirme imkân ve fırsatı söz konusuyken enerji bürokrasi birileri havadan para kazansın diye büyük bir iştahla ve sürekli olarak ithal ürünler destekledi. Elektrik piyasasının arz güvenliği unutuldu. Kesintisiz elektrik sağlayacak baz güç santralleri planlanamadı. İthal gaz ve kömürün elektrik piyasasında yüzde 50’yi geçen ağırlığı ise tüm dengeleri bozdu.

Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ) açmış olduğu ucuz elektrik temini ihalesi de durumun parlak olmadığını gösterdi. Bu gelişme üzerine Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) yerli ve ithal kaynaklardan temin edilen elektrik için tavan fiyat uygulamasına geçti. Bu şekilde bir dengeleme sağlanması ümit ediliyor. Görevli Tedarik Şirketlerinin (GTŞ) 30 milyar TL’ye yakın birikmiş alacaklarının bu şekilde eritilmesi planlanıyor. Elektrikte Piyasa Takas Fiyatlarını (PTF) ithal kaynaklar baskıladığı için kamunun yükü arttı. Tüketiciye maliyetinin altında ucuz fiyata sağlanan elektrik ücretleri artık büyük sorun olmaya başladı.

Bu hafta tavan fiyat olarak 1.750 TL seviyelerinde gerçekleşen takas fiyat ithal kömürcüleri zarara sokuyor, gazdan elektrik üretenleri az kar ettirirken, yerliler için durum iyi. EPDK yeni düzenlemesiyle ilgili taraflara üretim maliyeti çerçevesinde tavan fiyat uygulayarak arz ve fiyat meselesinin önüne geçmek istiyor. Böylece tüketicinin de korunması hedefleniyor. Dolu olan barajlar da bu sürece katkı sunacak, ama ne kadar dengeleme etkisi olacak, hangi oranda elektrik fiyatlarını aşağı çekilmesini sağlayacak önümüzdeki günlerde göreceğiz. Bir yandan ihracatı artırmaya çalışırken diğer taraftan üretimin en önemli kalemi elektrikte çok yönlü sorunların olması sebebiyle bu yaz sanılandan daha fazla sıcak geçebilir.