ABD-Türkiye ilişkilerini F-16'lar belirleyecek!

Amerika ile Türkiye arasında geçmişte sık sık gündeme gelen ve her görüşmede telaffuz edilen “stratejik ortaklık” söylemleri geride kaldı. Artık ABD-Türkiye ilişkileri daha somut hadiseler üzerinden konjonktürel olarak ilerlemek durumunda. Suriye’deki terör destekçisi ABD varlıkları ne zaman gündeme gelir, nasıl bir konumla son bulur, bilmiyoruz. Ancak Rusya’nın Ukrayna'ya saldırması ve ABD’nin çaresizliği, bölgede Türkiye’ye yeniden kapı araladı. F-35 programından Türkiye’yi çıkaran, ama ilişkileri tamirde bir çözüm olarak F-16 projesine sıcak bakan Biden yönetimi bakalım süreci nasıl yönetecek?

Türkiye’ye yönelik son aylarda söylemlerini yumuşatan Biden yönetimi, NATO çatısı altında müttefiki olduğunu hatırladığı Türkiye’nin talepleri doğrultusunda somut adımlar atmaya başladı. Türkiye'nin yerli olarak geliştirdiği 5’nci nesil Milli Muharip Uçağı (MMU) üretip, 2030’larda envantere koyacağı döneme kadar ihtiyaç duyduğu F-16 savaş uçakları konusunda ABD'den destek istiyor. ABD'den bir müttefik olarak, silahlı kuvvetlerini ABD ürünleriyle donatmış Türkiye'ye karşı bu hususta adım atmasını istiyor. Şayet ABD böyle bir adım atmayacak olursa Türkiye’nin zorunlu olarak alternatif ürünler, savaş uçakları bakacağını da ABD bildiği için bir yönüyle mecburen F-16'ları vermeye kendini mecbur hissediyor. Ancak kongrede bu husus nasıl yönetilecek, elbette merak konusu.

Biden yönetimi Türkiye’nin talep ettiği belli sayıda uçak satışını ve modernizasyonunu gündeme taşımadan önce tedbirli hareket ediyor. F-16 savaş uçakları için donanım ve yazılım güncellemelerini içeren küçük kapsamlı bir silah anlaşmasının onaylanması amacıyla Kongre’ye bilgi verdiği belirtiliyor. Bu bilgilendirme sürecine göre de ikinci adıma geçilecek. Fakat F-16 mevzusu sebebiyle ilişkiler ne kadar tamir edilecek, karşılıklı hangi adımlar atılacak bu da şimdiden iki tarafın gündeminde.

Türkiye sadece F-16 talep etmiyor, pakete koyduğu diğer tekliflerle de adeta ABD’nin yaklaşımını test ediyor. Bu bilgiyi önemli bir kaynağım iletti. Çünkü son gelişmeler sadece savaş uçağı, silah ve füzeler sınırlı değil. Aynı zamanda ilişkiler tamirini de içeriyor. Mesela AIM-120 orta menzilli havadan havaya ve sidewinder füzeler, 40 adet F-16 savaş uçağı ve 80 adet savaş uçağı modernizasyonu ön planda, ama bu gelişmelerin arka planının daha önemli olacağı ABD-Türkiye ilişkilerinde yeni sayfa açılma ihtimali olduğu belirtiliyor. Eğer Biden yönetimi girişiminde başarılı olursa durum böyle. Aksi halde ABD-Türkiye ilişkilerinin nasıl bir seyir alacağı ise kestirilemiyor.