Karadeniz reisine bağlı, başkanına bir "bakaçak"
Sadece bu dönem değil, yıllar boyu parti ve liderine en sağdık davranan bölge Karadeniz oldu…
Bir zamanlar Mesut Yılmaz için gösterdiği teveccühü, 2002’den beri de Recep Tayyip Erdoğan’dan esirgemedi.
Karadeniz’in üç büyük ili Samsun, Ordu ve Trabzon’da Erdoğan’a olan sevgi devam ediyor, ancak bazı ilçelerinde, geçen 5 yıl hükümetin kendisine sunduğu olanakları iyi kullanmadığı gerekçesiyle başkanlarına tepki var.
AK Parti de bunu gördüğü için Karadeniz’in üç büyük kentinde seçilen belediye başkanlarını yerinde tutmamış, görevden alınması veya ayrılması sonrası yerine getirdikleriyle de yol yürümemiş.
Samsun ve Ordu’da eski bakanları Mustafa Demir ve Hilmi Güler’i, Trabzon’da da Van Valisi Murat Zorluoğlu’nu aday göstermiş.
İlçelerdeki adaylarını ise yereldeki ittifak anlaşmalarına göre belirlemiş; toplam 17 ilçenin 2’sini MHP’ye bırakmış, 15’inde de AK Parti adayını çıkarmış.
Mevcut Büyükşehir Belediye Başkanı Zihni Şahin’i ise Atakum ilçesinden ittifak adayı yapmış.
AK Parti İl Başkanı Ersan Aksu, aday belirleme sürecinde MHP il teşkilatı ile yaşanan gerilim sonrası gelen ihraçların ardından iki partinin sahaya güçlü şekilde asıldığını söyledi.
Yaşanan gerilimin, Bağımsız Belediye Başkan adayı olan, eski MHP milletvekili Erhan Usta ve il başkanlarının ihracıyla sakinleştiğini ileri sürdü.
İttifak içinde yaşanan gerilim nedeniyle, MHP İl Başkanlığı görevine gelen Abdullah Karapıçak da yaşananların geride kaldığını belirterek, “Ayrı gayrımız kalmadı, hep birlikte gücümüzü birleştirdik Mustafa Demir’i kazandıracağız” dedi.
CHP’DEN İYİ PARTİ'YE
Muhalefet de Cumhur İttifakı içindeki çekişmeleri görevden alma ve milletvekili ihracını da göz önünde tutarak, en güçlü adayla sahaya çıkmak için beklemiş; zaman da kaybetmiş.
MHP’den ihraç edilen milletvekili Erhan Usta ikna edilemeyip bağımsız aday olma kararı alınca da CHP’li eski milletvekili ve belediye başkanı Hayati Tekin’i İYİ Parti listesinden destekleme kararı almış.
Sahada konuştuğum CHP ve İYİ Parti tabanından hemen herkes, “Erhan Usta adaylığı kabul etseydi İYİ Parti çok daha rahat olurdu, seçimi bugünden kazanırdı” görüşünde.
İYİ Parti İl Başkanı Recep Güleroğlu da bu duruma dikkat çekti ve “Gelseydi hiç uğraşmamıza gerek kalmadan kesin alırdık; ama son anda gizli bir el dokundu ve Usta bizden aday olmaktan vazgeçti. Şimdi bağımsız bir aday olarak kampanyasını bu denli çok araçla yürütebilmesi de dikkat çekici” dedi.
Usta’nın ağırlıklı olarak MHP ve AK Parti seçmeninden oy çektiğini de belirtti ve “Yine bizi avantajlı hale getirdi” iddiasında bulundu.
Benzer görüşü CHP İl Başkanı Mehmet Kundak da dile getirdi, şanslarının yüksek olduğunu ileri sürdü; birçok ilçede önde olduklarını, Samsun’da bu kez daha fazla ilçede belediye başkanlığını CHP olarak alacaklarını söyledi.
CHP Samsun’a bu kez sıkı asılıyor; Havza’da bir kadını, Ziraat Fakültesi mezunu Mehtap Yeşilbaş’ı aday göstermiş.
Millet İttifakı 17 ilçenin sadece 6’sında ittifak kararı almış; Tekeköy ve Bafra’da her parti kendi adayıyla yarışa katılırken, Terme’nin de arasında bulunduğu bazı ilçelerde aday çıkarmayıp SP veya DP’ye destek kararı almış.
FINDIK VE ÇELTİK BELİRLER
Samsun’da seçim, yarışın gerginliğinin yanı sıra ilginç gelişmelere de tanıklık ediyor.
Bunlardan en ilginci de fındık ve pirincin üretim deposu, hatta karar noktası, ticari araç piyasasının da merkezi olan Terme’de yaşanıyor.
Fındık taban fiyatı, herkesin elindekini 10-11 TL’ye sattıktan sonra 16 lira olarak açıklanıp, 17 liraya kadar çıktığı Terme’de üretici kızgın.
Parti ayırmaksızın caddede rastladığımız hemen herkes aynı görüşü dile getirdi; fındığın bu yıl zengini daha da zengin yaptığını söyledi. AK Parti’nin mevcut Belediye Başkanı’nı aday gösterilmeyip, başka bir adayın tercih edilmiş olmasına da Termeli içerlemiş.
Lokman Kondakçı ile birlikte fındık politikası üzerinde etkili olup üreticinin bu güne kadar hiç görülmeyen fiyatı almasını sağlayan ekipte bulunan fındık üreticisi Cemal Güven ile birlikte çay bahçesinde ürün üzerine sohbet ederken, yanımıza gelenlerin ağırlıklı bölümü de fındıkta karşılaşılan durumdan yakındı.
Fındık üreticisi Akçakaraca Köyü’nden tekrar adayı olan muhtar Musa Şen, fındık tüccarı Selahattin Bacıcı de maliyetlere dikkat çekti; “Fındığın altının temizliğini 120 TL’den aşağı yaptıramıyorum” diye yakındı.
Benzer sorunun çeltik için de geçerli olduğunu ve girdi maliyetlerinin yükselmesi nedeniyle ekim alanlarında daralma meydana geldiğine de vurgu yapıldı.
Hükümet ise bu yıl fındığa ve çeltiğe iyi fiyat vereceğini ilan etmiş.
Anlaşılan o ki Terme’de fındık ve çeltik oyların yönünü tayin edecek.
ALİ, AVUKAT VE HAFIZ OLANINA…
Terme’de yaşanan ilginç durum ise adayların isim ve görev benzerliğiyle ilgili…
Millet İttifakı, SP adayı Avukat ve Hafız Ali Yüksel’i destekleme kararı almış.
Cumhur İttifakı da mevcut Belediye Başkanı yerine Avukat ve Hafız Ali Kılıç’ı aday göstermiş.
Ticari araç tüccarlarından Ahmet Baştuğ, kime oy vereceğini sorduğumda esprili bir şekilde şu yanıtı verdi:
“Adaylardan Ali olanına, onun da avukat olanına, onun da hafızına oy vereceğim desen başım ağrımaz. Çünkü ikisinin adı da Ali, ikisi de Avukat ve her ikisi de İlahiyattan sınıf arkadaşı hafız…”
Bu espri Terme’de son dönem en çok yapılan espri haline gelmiş…
HİZMET ELEŞTİRİSİ
Samsun’da denizin kenarındaki Doğu Parkı’nda mangal yakarken rastladığımız Fatih Çelik de bir başka tarafta ailesi ile pikniğe gelen Hidayet Altıntaş, Gürcan Altıntaş, Mustafa Çivil ve Sevim Çivil de, başka bir alanda kızları Zeynep ve Didem ile oturan Ahmet Nadide Acar’ın da yakındığı konu aynı oldu; seçimle birlikte belediye hizmetlerinin aksamasından şikayet ettiler.
Bu yakınma Batı Parkı’nda piknik yapanlarda çok daha yüksekti…
Samsun’da üçlü yarışa dönen Büyükşehir Belediye Başkanlığında sandığın kaderini kimin ötekinden ne oranda oy devşireceği belirleyecek…
ORDU’NUN DERELERİ BU KEZ FARKLI AKIYOR
Karadeniz’in bir diğer Büyükşehri Ordu’daki durum da aslında Samsun’dan farklı değil.
Ancak burada farklı bir durum var; her iki ittifakın Samsun ve Trabzon’da görülen güçlü birlikteliğini burada görmek olası değil.
Üç güçlü adayın yarışına tanıklık edilen Ordu’da da seçimin kaderini adayların ötekilerin tabanından ne oranda oy devşireceği belirleyecek.
AK Parti’nin mevcut Büyükşehir Belediye Başkanı yerine eski Enerji Bakanı Hilmi Güler’i, Millet İttifakı da AK Parti’den ayrılan eski İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin üzerinde uzlaşma sağlayamayınca CHP milletvekili Mustafa Adıgüzel’i çıkarmış.
İYİ Parti’den aday olmayı kabul etmesine karşın parti Genel Merkez yönetiminden gelen itirazlar üzerine gösterilmeyince Saadet Partisi’nden aday olmuş.
Ancak sahada en çok İYİ Parti İl yöneticileriyle görülmesi dikkat çekiyor.
İdris Naim Şahin’in AK Parti seçmeninden hangi oranda oy alacağı, kendisinin veya Güler ve Adıgüzel’in kazanma şansını belirleyecek.
Başa baş bir yarışın gerçekleştiği Ordu’da karşımıza çıkan bir diğer nokta da geçen seçim Cumhur İttifakı’nın tüm belediyeleri topladığı Ordu’da bu seçim ötekinin de kazanma ihtimalinin güçlü olduğu yönündeki kanı…
Bu durum bütünleşik şehir uygulaması dolayısıyla dağlık olan Ordu’nun ilçelerinde oldukça yüksek…
Cumhur İttifakı’nın, mevcut Büyükşehir Belediye Başkanı yerine eski Enerji Bakanı Hilmi Güler hemşerileri üzerinde etkili bir politikacı olarak yoğun çaba gösteriyor.
FINDIK YİNE BELİRLEYİCİ
AK Parti’nin Büyükşehir ile birlikte Ünye, Fatsa, Perşembe ve Altınordu’da mevcutların yerine yenisini gösterdiği seçimin en önemli faktörü fındık.
Ordu AK Parti İl Başkanı Halit Tomakin de fındık gerçeğini gizlemedi, “Eğer döviz artışı olmasaydı 12 lira fiyat şapka attırırdı” dedi.
Büyükşehir ve 19 ilçesi bulunan Ordu’da AK Parti 17, MHP ise 2 ilçede aday gösterdi.
Yoğun seçim çalışmasının arasında yarattığı sürede görüştüğümüz MHP İl Başkanı Köksal Yılmaz ise Ordu’daki bürokrasinin negatif çalıştığını ileri sürdü ve ekledi:
“Ordu’da seçmen iş istiyor, doğalgazın yaygınlaştırılmasını talep ediyor. Ama bürokrasi yapmamak için didiniyor. Bugüne kadar fabrika kuramadık, fındıktan katma değer yaratamadık. Vatandaş ekonomik durumdan dolayı tepkili; AK Partiliyi AK Parti’ye karşı ikna etmek görevi de bize düştü. Liderimizin sözünü yere düşürmemek için var gücümüzle çalışıyoruz…”
MİLLETTE İTTİFAK AYRILMIŞ
Millet İttifakındaki durum da aslında farklı değil…
Büyükşehir ile birlikte 19 ilçesinden 6’sında İYİ Parti, geri kalanında CHP’nin bulunduğu Millet İttifakında bütünleşik hareketin olmadığı görülüyor.
Zaten İYİ Parti İl Başkanlığına gittiğimde İdris Naim Şahin, Saadet Partisi’nden bir grup ile birlikte İYİ Parti İl Başkanı Çiğdem Çelenk ile toplantı halindeydi.
Çelenk parti tabanının Şahin’e teveccühünün yüksek olduğunu belirterek, “Nereye gitsem partililerimiz ‘İdris (Naim Şahin) Bakanımı neden sizden aday yapmadınız?’ diyor. Şahin Millet İttifakı adayı olsaydı, çok kolay alırdık” dedi.
İttifakın merkez ilçe Altınordu ile birlikte Ünye, Fatsa, Perşembe ve Gürgentepe’de iddialı olduğunu bildirdi.
CHP Ordu İl Başkanı Yusuf Furtun da Türkiye’nin en genç adayını Gülyalı’da çıkardıklarını belirtti.
Fındık fiyatının geç açıklanmasının, girdi maliyetlerinin yükselmesinin doğrudan geçim kaynağı olmasından uzaklaştırdığını söyledi.
“Üçlü yarışta bizim adayımız Adıgüzel aradan sıyrılır” diyen Furtun, en büyük destekçilerinin de Ordu eski Belediye Başkanı, Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun olduğunu belirtti.
İLÇENİN ARTİST ESNAFI
Ordu’nun türkülere konu iki ilçesinde ise hem siyasi hem de sosyolojik açıdan ilginç gelişmeler yaşanıyor.
Fatsa’da Cumhur İttifakı öncesi MHP’den Murat Koçak aday olarak çıkmış ve üç ay kadar çalışmış.
İttifak görüşmelerinde MHP’ye kalmayınca geri çekilmiş; AK Parti de mevcut Belediye Başkanı’nı aday çıkarmamış.
Millet İttifakı da CHP’li aday Ahmet Cambaz’ı aday göstermiş; yarış oldukça ilginç hale gelmiş.
1980 öncesi iki farklı kampta yer alan iki Ordu’lu Genel Başkan yardımcısı, CHP’den Seyit Torun ile İYİ Parti’den Musavvat Dervişoğlu’nun kol kola girerek ilçe merkezinde yürümeleri de günün konusu olmuş.
Fatsa’nın en büyük sorunu 3. lige çıkan futbol takımlarının yeterli maddi destek bulamaması nedeniyle maça gidememesi.
CHP’li aday Cambaz, bir önceki karşılaşma için tüm masraflarını karşılamış, Gölcük deplasmanından bir puanla dönmüş; ancak Fatsaspor’un konkordato ilan etmesi takımın kayyuma kalması tepkiyi arttırmış.
Hamsi’nin havaların sıcak gitmesi nedeniyle kuzeye kaçması, fındık fiyatının geç açıklanması, girdi maliyetinin artması da ekonomik yaşamı etkilemiş; birçok balıkçı AK Parti adayı Hilmi Güler’in de desteğiyle avlanmak için Moritonya’ya gitmiş.
İlçenin en önemli konularından biri de tüm oyuncularının Fatsa esnafından oluştuğu, bütün masrafının da ilçe halkı tarafından karşılandığı vizyonda olan “Dedemin İmzası…” filmi.
Balığın en güzelinin yendiği Temel Reis isimli küçük lokantada karnımızı doyururken, işletme sahibi İrfan Yılmaz, elinde askıyla çay getiren kişinin filmde işadamı rolünü oynadığını belirtti.
“ANDIR GALSIN…”
Çevre mahallelerden ve ilçelerden farklı nedenlerle şehir merkezine gelen Hamide Çelik, Sebahattin Demir, Ümmühan Pamuk, Kıymet Güneysu, Erol Kaya, Mehmet Önder, Kadife Aktaş ve Kazım Aktaş fındıktaki girdi maliyetlerinin yüksekliğinden ve ekonomik durumun olumsuzluğundan yakındı.
Kadife Aktaş, “Bizim oğlan Bahattin’e kız istedik maddi durumu bu yıl iyi değil diye kız vermiyorlar; andır galsın…”
HAMSİ KAÇTI KUZEYE, REİSLER GİTTİ GÜNEYE
Trabzon’da ise seçim havasının esamesi okunmuyor.
Bu yıl hamsinin ocak ayının başında tükenmesi, diğer balıkların da Türkiye kıyılarında tükenmesi nedeniyle limanda birçok tekne boş yatıyor.
Bazı balıkçılar Abhazya ve Gürcistan bölgesine kadar çıkmak için yurtdışı izinlerini almış.
Ancak orada yakalanan balığın maliyetinin yüksekliği de vazgeçmelerine yol açmış.
Durum böyle olunca son dönem bölgedeki birçok balıkçının yaptığı gibi Moritanya’nın sağladığı olanaktan faydalanmak için balıkçılar bu ülkeye akın etmiş.
Yılların reislerinden Kaptan Mehmet Avcı, “Hamsi kaçtı kuzeye, bizim uşaklar gitti hep beraber güneye; Moritanya’ya” dedi.
Avcı, Moritanya’da İspanyol balıkçılarla yarıştıklarını, “teknikte İspanyolların, çalışkanlıkta ise Trabzonluların önde olduğunu” söyledi.
Karadeniz’de yunus balığının arttığını, köpek balığının da azaldığını belirterek, “Bu da küçük balığın tükenmesine neden oldu” tespitinde bulundu.
Balıkçılar Kooperatifi Başkanı Mustafa Kemal Atar ise misina ağlara dönüşe izin verilmesi gerektiğini belirterek, diğer ağların kirliliği arttırdığını belirtti.
YİNE AK PARTİ DÜZELTİR
Trabzon Atatürk Alanı civarındaki kahvelerde oturan Ahmet Barutçu ve Umut Kuvvet işsizlikten ve ekonomik durumdan yakındı, “AK Parti bunu da aşar” görüşünü dile getirdi. Candan Üçüncüoğlu ise TIR şoförlüğüyle iki çocuk okuttuğunu, oyunun MHP adaylarına olacağını açıkladı.
Simit satıcısı Ali Öksüz ise Trabzon şivesiyle durumu özetledi:
“Sıkıntı yok…”
Bakır sanatçısı Ali Çavuş, ABD eski Başkanı Obama’nın kendisi için yaptığı Barış Demliği’ni İsrail’den çekindiği için gelip almadığını ileri sürdü, Trabzon’da değişiklik beklemediğini söyledi.
Aydın Bulut ise “İttifaklar bana danışmadan aday dayatıyor, ben onların önüme koyduğuna oy vermek zorunda değilim” tepkisini sergiledi.
Nimet Civelek, Ayhan Civelek ve Şahver Altıntaş ise Trabzon’da ekonomik krizin etkisinin yüksek olduğunu belirtti.
Üçü de, “Geçmişte ‘nasıl olsa kazanırlar’ algısı vardı, şimdi kaybedebilirler algısı da yükseldi” dedi ve merkez ilçe Ortahisar ile Beşikdüzü, Maçka, Of olmak üzere bazı yerlerde muhalefet adaylarının yüksek teveccüh gördüğünü belirtti.
ÇEKİŞME BATIDAKİ İLÇELERDE
Trabzon’un 19 ilçesinden 16’sının AK Parti, 2’sinin MHP’de kaldığı Cumhur İttifakı Büyükşehir’de de mevcut yerine Van Valisi Murat Zorluoğlu’nu aday çıkarmış.
Trabzon’da 2002 dışındaki bütün seçimleri koordine eden AK Parti’nin tecrübeli İl Başkanı Haydar Revi bu seçimi de kolay alacaklarını söyledi.
“Batıdaki bazı ilçelerde MHP’den İYİ Parti’ye kaymaların da yarattığı farklı nedenlerle sıkıntı var ama Beşikdüzü dışında aşılmaz gibi değil” diyen Revi, bunların da üç dönemi dolduranların da arasında bulunduğu aday değişimlerinden kaynaklandığını söyledi.
Trabzon’da iş talebinin yoğunluğunu da herkesin keyfine ve gönlünün istediğine göre bir iş aramasından kaynaklandığını söyledi.
MHP ile yapılan ittifakın Trabzon’da oy artışı getireceğini de söylerine ekledi.
MHP İl Başkanı Bekir Sıtkı Tarım da Beşikdüzü, Çarşıbaşı, Yomra, Düzköy’de ile Ortahisar’da daha fazla çalışmaları gerektiğini söyledi ve “Beşikdüzü’nde bizden ayrılan bir milletvekili (Orhan Bıçakçıoğlu) karşı tarafın adayı oldu, Belediye Başkanlığı da yaptığı için seçmeni etkiledi” dedi.
İYİ PARTİ DOĞUDA, CHP İSE BATIDA
Millet İttifakı’nda ise Ordu’nun aksine ciddi bir işbirliği ortaya çıkmış; bunda il başkanlarının kendi taraflarını ikna süreçlerindeki başarısı da etkili olmuş.
Trabzon İYİ Parti İl Başkanı Azmi Kuvvetli ile ilk gün Genel Başkanı Meral Akşener’in mitinginin olması, diğer günlerde de uzak ilçelerde bulunması nedeniyle yüz yüze görüşemedik ancak kendisi arayıp görüşlerini aktarma gereği duydu.
Kuvvetli, “Geçmişte bir tek CHP’nin olan Düzköy muhalefette idi, ama bu kez bizim de içinde bulunduğumuz ilçelerin yarısını alacağız” iddiasını dile getirdi.
CHP’nin tecrübeli tadın İl Başkanı Güzide Uzun ile de geçmiş seçimlerin aksine oldukça kalabalıklaşan il binasında görüştük.
Trabzon’un ağırlıklı olarak sahil kesiminin yaşadığı batısındaki bölgelerin yoğun olduğu 9 ilçeyi CHP, muhafazakar kesimin yaşadığı doğusundaki 8 ilçeyi de İYİ Parti almış.
Başkan Uzun, yüksek ilgi gördüklerini belirterek, birçok ilçede AK Parti’nin aday göstermediği kişilerin SP ve DP’den aday olmasının da etkili olacağını söyledi, “Örneğin biz Hayrat’tan adayımızı Sayın Mehmet Nuhoğlu bağımsız aday olunca çektik, Sayın Nuhoğlu’nun listesinden Belediye Meclisi üyesi yaptık” dedi.
Trabzon’da seçmen Recep Tayyip Erdoğan konusunda hemfikir, ancak belediye başkanları için geçen seçimdeki kadar teveccüh dolu gözükmüyor.
Bütünleşik şehir uygulamasının sıkıntısı Trabzon’da da hissediliyor.
