Koronavirüs etkisini azalttıkça serbestleşme veya yeni normale dönüş süreci de hızla başladı.
Anlaşılan o ki Haziran’ın ilk haftasıyla birlikte serbestleşme süreci çok daha etkin şekilde uygulanacak.
Yasak devam eden büyükşehirlerde de sıralı olarak kaldırıldığına tanıklık edilecek.
Aslında aradan geçen iki ayın sonunda onlar için de yeni bir dönemin başlangıcı olacak.
Yasak kalkacak ama öngörmedikleri oranda yeni bir yükle karşılaşılacak.
Bu sözlerimin gerekçesi de dün sohbet ettiğim, yasağın kalktığı illerin büyükşehir belediye başkanlarının karşılaştığı durum…
Uzun süredir mağazalar, dükkanlar, iş yerleri kapalı olduğu için büyükşehirlerin vergi gelirinde ciddi azalma olmuş.
Bu da ister istemez gelirinin bir kısmını vergi payından karşılayan büyükşehirleri vurmuş.
Şöyle ki…
Büyükşehirlerin gelirini ağırlıklı olarak 3 kalem oluşturuyor.
İlki mal ve hizmet sunumlarının bedeli, yani otobüs, doğalgaz, elektrik gibi vatandaştan tahsil ettiği gelirler.
İkincisi vergi ve harçlardan sağlanan tahsilat, sonuncusu da merkezi yönetim bütçesinden, İller Bankası aracılığıyla aktarılan pay…
Hükümet koronavirüs döneminde İller Bankası kesintilerinin alınmaması kararına varmıştı.
Bu da belediyeler açısından ciddi bir katkı oluşturmuştu.
Ancak genel bütçe vergi gelirlerinden illerin payına düşen miktar azalınca bu ay büyük oranda kesintiye uğramış.
ŞAHİN: 14 KURALIN 4’Ü YAŞAM BİÇİMİ
Belediyeler Birliği Başkanı, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, arasında diğer partilerin üyelerinin de bulunduğu Birlik encümen kurulunun tavsiyelerini hükümete ilettiğini belirtti.
Bu konuda atılabilecek adımlara bakıldığını söyledi.
Sıkıntının devam ettiğine de dikkat çeken Şahin, “14 kuralı 4’e indirip yaşam şeklimizi kalıcı hale getirmeliyiz” dedi ve bunları şöyle sıraladı:
“Sosyal mesafe, maske, el temizliği ve kişisel hijyen ile çevre temizliği… Bu 4 ilkeden vazgeçme şartımız yok. Bu da belediyelere tabii ki ek sorumluluk getiriyor. Ama kademe kademe bu sorunlar da aşılacak. Hükümetimiz bu süreçte belediyelere çok önemli destek verdi, devam da ediyor…”
YASAK BİTTİ, İŞ BAŞLADI
Yasağın kalktığı iller arasında bulunan Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar ile dün sohbet ederken, “Yasak kalktı özgürleştik ama sorumluluk iki katı arttı” dedi.
Yasağın kalkışı ile birlikte sosyal hayatın hızlı başladığını da belirten Karalar, “Şimdi yol, su, kanalizasyon işlerine girmemiz gerekiyor. Ama bütçe kuru bakır” deyip ekledi:
“Gelen 4 milyon gelir, buna karşılık aylık 20 milyon gider. Buna bir de 4,5 milyar borcu ekleyin. Bu kadar uğraştık 60 milyonluk gideri belirli seviyeye indirdik. Ama koronavirüs sonrası yine eksiye döndük.”
Bundaki en büyük nedenin işyerlerinin açık olmaması nedeniyle vergi gelirleri olduğunu belirtti.
Karalar, “Şimdi iş yerleri açılacak, KDV ve diğer vergi gelirlerinden pay gelmeye başlayacak ancak onları bize yansıması ancak Eylül, Ekim gibi olacak; biz bu sürede ne yapacağız?” sorusunu yöneltti.
Petrol fiyatlarının düşmesiyle birlikte çok miktarda bütüm stoklandığını, yol yapımı sorununun yaşanmayacağını da bu aşamada sözlerine ekledi.
“En büyük sorun personel maaşı” dedi…
2019 MAYIS KISTAS ALINSIN
Bir hafta önce yasağı kalkan Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün ise kentine yönelik farklı duruma dikkat çekti.
Türkiye’nin hemen her yerinden yaz ayları ile birlikte tatil yörelerine akım başladığını, bu sürede yeni normale göre hijyen için daha fazla harcamada bulunacaklarını belirtti.
“Belediyelerin vergi gelirlerinin azalması dolayısıyla gelirlerinin düşmesi ciddi sıkıntı olacak. İş yapamaz hale gelebilirler” uyarısını yapan Başkan Gürün, içinde bulundukları açmazı şöyle dile getirdi:
“Hem genel bütçe gelirlerinden alınan pay düştü hem de işverene destek için biz emlak vergisi gibi gelirlerimizden vazgeçtik, bazılarından da faiz almama yönüne gittik. Bunun üzerine bir de Türkiye’nin her yerinden gelecek konuklarımızın hastalığa yakalanmaması için kentimizi daha fazla dezenfekte etme yükümlülüğümüz var. Bunun için de daha çok gelire ihtiyaç duyuluyor.”
Gürün, hükümete çağrısını da şu sözlerle dile getirdi:
“Geçen yılın, yani 2019 Mayıs’ında aldığımız gelir neyse onun yarısını ancak alabildik. Ki bu aydan sonra, Mart’ta her yer kapandığı için bu oran yüzde 30-40’a inecek. Hükümet Mayıs 2019 gelirimizi baz alarak genel bütçe payını versin. Aldığımızın üzerini tamamlasın. Geçen yıl 50 aldıysak bu dönem de 25 almışsak, 25 daha ekleyerek versin.”
YÜZDE BİRİ GELSE
Bilim Kurulu ve Sağlık Bakanı’nın çalışmalarından “bir hekim olarak iftihar ettiğini ve onur duyduğunu” da sözlerine ekleyen Gürün, sözlerini şöyle tamamladı:
“Deniliyor ki 400 bin kadar kişi hastalığı taşıyor ama rahatsızlığına rastlanmıyor. Bunların yüzde biri, 4- 5 bini dahi bu bölgeye gelse yeni bir atak demek. Onun için de ek önleme ihtiyaç var.”
Bunun olabilme olasılığı var mı derseniz, genel bütçenin de genel işlere harcama yapması söz konusu olduğu için bu aşamada çok kolay görülmüyor.
Özetle belediyelerin bu yılı yatırımsız atlatması gerekiyor…
