Dokunulacak dokunulmazlık…
REFORM, yeni Anayasa derken, öyle görünüyor ki bu haftadan başlamak üzere milletvekili dokunulmazlığı konusuna odaklanacağız.
İlk sinyalini bir süre önce MHP lideri Devlet Bahçeli vermişti.
AK Parti yöneticileri de son iki gündür yaptıkları açıklamalarla bu yönde adım atılacağının işaretini verdi.
AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, 9 HDP milletvekili hakkında fezleke gelmesi halinde, “dokunulmazlıklarının kaldırılması için gereğini yapacaklarını” bildirdi.
TBMM’de bulunan dokunulmazlık dosyası sayısı 1192…
En son ağırlıklı bölümü HDP’lilere ait 23 milletvekilinin dokunulmazlık dosyası geçen Aralık ayında TBMM’ye ulaştı.
Şimdi de 9 milletvekilinin fezlekesinin TBMM’ye teslimi için işlemlerin başlatıldığı açıklandı.
Bunlar da eklendiğinde TBMM’deki dokunulmazlık dosyalarının sayısı 1201 sayısına ulaşacak.
Bu dosyalardan 922’si 56 HDP’li, 243’ü de 97 CHP’li hakkında; geri kalan da diğer partilerin milletvekilleriyle ilgili…
Tartışma da tam bu noktada başlıyor…
TBMM’de hakkında mahkemeler tarafından yollanmış dosyası bulunan milletvekilleri için nasıl bir yol izlenecek?
İKİ YOL VAR
Bugüne kadar uygulanmış iki farklı yol var.
İlki bugün de tartışması devam eden, 2016’da gerçekleşen Geçici 20’nci maddeye benzer tek maddelik Anayasa değişikliği…
Anımsanırsa, AK Parti o dönem de HDP üzerinden milletvekili dokunulmazlığını tartışmaya açmıştı.
Tartışmalar o boyuta geldi ki 2016’daki Anayasa değişiklik teklifine CHP de destek vererek referanduma gerek duymayan oyla Meclis’ten geçmesini sağladı.
CHP’lilerin de arasında bulunduğu 138 milletvekilinin dokunulmazlığı kaldırıldı.
Bazı milletvekilleri bu nedenle hapse girince, bu destek CHP’de eleştiri konusu olmaya hala devam ediyor.
İkinci yol ise Anayasa değişikliğine ihtiyaç duymadan, Anayasa Adalet Karma Komisyonu kararı ile bazı milletvekillerinin dosyasının ele alınıp Genel Kurul’a gönderilmesi.
Nitekim TBMM Başkanı Şentop da dün yaptığı açıklamadaki şu cümlesi ile bu iki duruma işaret etti:
“Daha önce topluca 2016 yılında dokunulmazlıklarla ilgili kaldırılma yoluna gidilmişti. O da belirli bazı suçlarla ilgili dosyaların kaldırıldığının örnekleri daha önce de var. Yakın zamanda da bir örnek yaşanmıştı...”
Son örnekten kastı kadına tacizde bulunduğu gerekçesiyle dosyası öne çekilen HDP Mardin Milletvekili Tuma Çelik’in durumu...
AK Parti yöneticileri ile dünkü sohbetimden de anladım ki kendileri de ikinci yolu düşünüyor.
Yani TBMM Başkanı Şentop’un da HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekili olmasına karşın yargılanmasına devam edilmesi ve Yargıtay tarafından cezasının onanmasına benzer süreci TBMM’de de hayata geçirmek…
Gerekçe ise devlete karşı işlenen suçlarda dokunulmazlığın çalışmayacağına yönelik yaklaşım…
Ancak bugüne kadar bekleyen dosyaların bir anda ayrılıp Karma Komisyon’dan Genel Kurul’a sevki olası değil.
Çünkü gelen fezleke, mahkumiyet kararı değil.
Ayrıca her bir dosyanın da tek tek ele alınıp, her biri için ayrı savunma mekanizmasının da işletilmesi gerekiyor.
“ANAYASA’YA GEÇİCİ MADDE LAZIM”
Bu kadar milletvekili için böyle bir sürecin işletilse bile Genel Kurul’da toplu oya tabi tutulmasının da imkanı yok.
Çünkü suçun şahsiliği ilkesine aykırı...
Ayrıca Anayasa Hukuku alanında çalışmalarıyla bilenen Doç. Dr. Ozan Ergül’e göre toplu olarak kaldırma söz konusu olacaksa 2016’daki Anayasa’nın Geçici 20’nci maddesine benzer bir düzenlemeye ihtiyaç var.
Böyle bir düzenleme olmadan, milletvekillerinin dokunulmazlık dosyaları arasında farklılık yaratıp, bir bölümünü getirirken diğerlerini getirmeme yoluna gidilmesi de hukuk sorunu üreteceği görüşünde.
Ozan Ergül’e göre geçmişte de görülen bazı istisnai uygulamaların Karma Komisyon’dan toplu hale dönüştürülmesi problem yaratır.
“HEDEF MİLLET İTTİFAKI”
Aslında CHP de meseleye böyle bakıyor, geçici bir Anayasa düzenlemesi gerektiği görüşü savunuluyor.
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, AK Parti’nin Millet İttifakı içinde farklılık yaratma çabasının gerisinde bunun yattığını belirtip ekledi:
“Bunun dışında yapamazlar. Bir Anayasa değişikliğinde ittifak yaptığımız partiler arasında ayrışma yapmayı amaçlıyor; onları farklı tutum alamaz hale getirmek için uğraşıyor…”
İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu da düzenlemeye ihtiyaç olduğunu belirtti, HDP’lilerle ilgili düzenleme gelirse kişisel olarak karşı çıkmayacağını bildirdi.
ARA SEÇİM SÜRPRİZİ
Ancak dokunulmazlıkların kaldırılması sonrasında yaşanabilecek sürprizlere de açık bir durum.
Nedeni de şu ana kadar TBMM’de eksilen üye sayısının 15’e ulaşmış olmasında yatıyor.
Eğer ki Gergerlioğlu hakkındaki dosya da Berberoğlu’nda olduğu gibi uygulanır ise milletvekilliği düşecek, sayı 16’ya çıkacak.
Dokunulmazlığı kaldırılanlar hakkında da ardı sıra mahkumiyet kararları gelir ve milletvekillikleri düşerse bir anda ara seçimi bulabiliriz.
Çünkü Anayasa gereği TBMM’de boşalan üye sayısı yüzde 5’e yani 30 sandalyeye ulaştığında üç ay içinde ara seçim zorunlu.
Belki yargılamalar seçime kadar tamamlanmaz, erken karar çıkmaz diyenler olabilir.
Ancak böyle bir süreçte mahkemelerin üzerinde oluşabilecek kamuoyu baskısı da göz ardı edilemez.
Unutulmasın ki zamanında yapılacaksa seçime de iki yıl var…
