Liste sancısı…
EKSİKSİZ bütün siyasi partilerde dün aynı sancı hakimdi…
Mide ağrısı gibi, genel merkezlerin tam ortasına oturmuş sancının nedeni de aday adaylarının listede yer almasının ötesinde, liste ortaklaşmasından oluşuyordu.
Bu sancı, eğer ittifak içindeki partilerden herhangi biri seçime katılmama kararını alıp, bileşeni olduğu diğer parti listesinden girecekse yarın akşama kadar devam edecek…
Çünkü liste ortaklığının sağlanabilmesi ancak partilerin kendi amblemlerinden fedakarlık yapmalarıyla olası.
Partiler de kendi kimliklerini teslim etmişçesine bundan uzaklaşmaktan çekiniyor.
Aslında bütün bu sancıların gerisinde olan da siyasi partiler ve seçim kanunlarının her seçim döneminde değiştiriliyor olması.
Durumu iyi iken öteki için kazdığı hendekten zamanı gelince kendisi de çıkamıyor.
Öteki dediği partiyle zorla ortak oluyor…
SON DAKİKAYA KALDI
Bundan dolayı da bütün partilerde listeler son dakikaya kalma eğiliminde.
Çünkü özellikle ittifak halindeki partilerden biri diğerinin kaderini etkiliyor.
Üzerinde varılan anlaşmanın farklılaşması domino etkisiyle bütünü değiştiriyor…
İçinden çıkılamadığından dolayı da listeler son dakikaya kaldı.
Bütün partilerde dün geç saatlere kadar aday adaylarının baskısının yanında öteki partilerin talepleri arasında sıkışıp kalmış liste mücadelesi vardı.
Bu kapsamda yarın saat 17.00’ye kadar, seçime katılmayıp öteki partinin listesinden girecek partilerin durumlarını ittifaklar YSK’ya bildirmek durumunda.
Diğerleri ise Pazar günü listelerini teslim edecekler…
Yerini beğenmediği veya başka gerekçeyle ayrılma olması durumunda da 2 gün içinde, yani Salı gününe kadar listelerindeki eksikliklerini tamamlayacaklar.
Geçmiş dönemlerde partiler arası adaylık geçişlerine en çok bu arada kalan zaman aralığında tanıklık edildi.
CUMHURDA DURUM
Görünen o ki en rahat partiler, oy oranı açışından ittifakın başat gücü haline dönüşmüş iki parti; AK Parti ve CHP…
İttifaklardaki duruma gelince…
Cumhur İttifakı bileşeni AK Parti ve MHP, 87 bölgenin tamamında kendi listesinden girecek.
AK Parti cenahında birkaç yerde liste ortaklaşması olabileceğine yönelik beklenti olmasına karşın, MHP kararlı ve bütün bölgelerde seçim hazırlığını tamamladı.
Cumhur İttifakı’nda diğer bileşenlerin AK Parti listesinden bazı yerlerde gösterilmeleri de söz konusu…
Hüda-Par ise baştan beri AK Parti listesinden seçime girme kararı almıştı.
HİBRİT DE TUTMADI
Millet İttifakı’nda uzun süredir devam eden, komisyon üyelerini rakam dehasına dönüştüren süreçler ise dün akşam itibarıyla sonuçlandı.
Millet İttifakı'ndaki liste çalışmalarının bu denli uzun sürmesinin ana nedeni ise üç partinin SP, DEVA ve Gelecek partilerinin çatı ittifakı ile ilgili çabaları.
Birçok model geliştirildi, önce SP, sonra DEVA çatısı altında çözüm arandı; liderler devreye girdi çatı model işlemedi.
Bunun üzerine Hibrit Model diye isimlendirdikleri, üç partinin 20’şer yerde birbirlerinin listesinden seçime girmesi formülü geliştirildi.
Bu kez de SP bir sinerji yaratmayacağını, kampanyanın sürdürülmesini engelleyeceğini belirterek vazgeçti.
“Eğer Hibrit yapacaksak gidip CHP ve İYİ Parti ile yaparız, daha çok getirisi olur” bakışı SP’de baskın hale geldi.
SP lideri Temel Karamollaoğlu da Sözcü TV’de DEVA Partisi’nin kendilerinin çatısı altında ittifak içi ittifakın sağlanmasını istediğini ancak köklü parti olarak kendilerinin de buna sıcak bakmalarının mümkün olmadığını belirtti.
SP çatısı altında olunmadığı anda, DEVA ilk kez seçime gireceği için seçim ve sandık kurullarında temsil yeteneğinin bulunmayacağını, ancak kendileriyle bunun sağlanabileceğine de dikkat çekti.
Modeller çalışmamakla birlikte her an masa tekrar dönülecek noktada bırakıldı.
Ağırlıklı görüş, 6 partinin farklı yerlerde birbirleri ile ittifak yapması yönünde.
Çoğunlukla da CHP'nin çatı olduğu yöntem beklentisi daha baskın...
CHP-İYİ LİSTE İTTİFAKI
Millet İttifakı’nın diğer bileşenleri CHP ve İYİ Parti arasındaki görüşmeler devam ediyor.
Aktarıldığına göre ilginç bir yöntem deneniyor.
Önce ittifak yapılması gereken iller belirleniyor, ardından burada iki partinin adaylarının durumuna bakılıyor ve birbirlerinin lehine çekilip çekilmeyeceği sorgulanıyor.
Bitlis’te yaşandığı gibi adaylardan biri diğerinin lehine çekilmeyi kabul ederse, lehine çekilen adayın partisinin listesinden sandığa gidiliyor.
Bitlis’te de böyle oldu ve diğer adaylar İYİ Parti adayı eski Bakan Safter Gaydalı'nın lehine çekilince, bu ilde İYİ Parti listesinden seçime ortak girilmesi konusunda uzlaşıldı.
Aktarıldığına göre Van (CHP), Malatya (CHP), Hakkari (CHP), Bartın (CHP), Tunceli (CHP), Bingöl (CHP), Muş (CHP),
Çorum (İYİ), Yozgat (İYİ), Adıyaman (İYİ), Gümüşhane (İYİ), Bayburt (İYİ), Çankırı (İYİ), Aksaray (İYİ), Bitlis (İYİ) illerinde de benzer uzlaşı üzerinde çalışılıyor.
CHP ve İYİ Parti arasındaki toplam uzlaşılan il sayısının 14-16 arasında değişebileceğine, liderlerin kararına göre de artış olma ihtimaline vurgu yapılıyor.
TEMAYÜL SIKINTISI
Durum böyle olmakla birlikte İYİ Parti’de temayül yoklamasının sancısı yaşanıyor.
Son dakikaya kadar kayıt yaptırmış üyelerin temayülde oy kullanması, geliri yüksek olanların üyelerin tercihlerini etkilemeleri, teşkilata hakim olan il yöneticilerinin üye kayıtlarını kontrollerinde götürmelerinin sandığın dengesini bozduğuna yönelik eleştiriler oldukça fazla…
Bu da ister istemez Genel Merkez yönetiminin işini daha da güçleştiriyor.
Çünkü bir yanda temayülden önde çıkanlar, diğer yanda ise seçmende karşılığı olanların yarattığı çelişkinin nasıl giderileceğine ilişkin bir çıkış yolu bulunamıyor.
Her iki tarafta da listede seçilebilecek bir yerde kalma mücadelesi veriyor.
Genel Merkez yönetiminin gelen eleştirileri dikkate alıp, üyelerin farklı şekilde etkilendiğine ilişkin bir durum görmesi halinde listelerde değişikliğe gitme hakkını elinde tuttuğuna da dikkat çekiliyor.
Zaten temayül yoklaması öncesinde de Genel Merkezin kontenjan kullanma hakkını elinde tuttuğunun açıklandığı anımsatılıyor.
Bütün bunlara karşın İYİ Parti’de temayül yoklamasının yarattığı olumsuz durumun ağırlığı çok daha fazla görülüyor.