Faşizme karşı bir ileri, bir geri!

- PARİS -

BİR yıldan kısa süredeki seçimlerde, ikisi “faşizmin kitabını, eylemini, felaketlerini yazmış” Avrupa’nın üç büyük ülkesi “aşırı milliyetçi, faşizan, ırkçı, yabancı ve mülteci, bir de Avrupa Birliği düşmanı” partilerle sınav verdi.

Açıkçası sınav, Fransa’da yeni bir hareket içinde koalisyona, Almanya’da olmadık bir koalisyona, İtalya’da ise “meçhul”e yol açtı...

Avrupa Birliği açısından da yine meçhule gitmek üzere olan bir gemi limanda; hele İngiliz transatlantiğin Manş’ın kendi yakasına çekilmesiyle.

SINIRLARINA ÇEKİLDİ

Fransa’da sağ-sol yeni bir hareket olarak ortaya çıkan Macron’un “Cumhuriyet Yürüyor” hareketi, cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda yüzde 24 oy almış, diğer finalist ise “Milliyetçi Cephe”yi babasından alan Marine Le Pen olmuştu.

Finalde “antifaşist cephe” kuruldu; Macron’un oyları yüzde 66’yı buldu, Le Pen yüzde 34’ü gördü.

Hemen ardından genel seçimler, Macron’un “Hareket”ini Fransa’nın birinci partisi yaptı; Milliyetçi Cephe doğal sınırlarına çekildi; şu anda da başı Le Pen’in hesaplarına, paylaştığı videolara incelemelerle dertte; parti ad değiştirmeye çalışıyor. Yine de “hoşnutsuzlar” açısından ilk alternatif!

NEOFAŞİZAN PARTİ

Almanya’da Merkel’in merkez sağ koalisyonu da Sosyal Demokrat Parti de geriledi; parlamentoya birden yüzde 13 oy ve 89 milletvekiliyle AfD, yani Almanya için Alternatif, yani “neofaşizan parti” girdi. İki merkez parti çareyi, yeni kesinleşen “büyük koalisyon” da birbirlerine sığınmakta buldu.

İTALYA’DA SE ÇİM

“Faşizmin mucidi” İtalya ise, seçime birkaç “faşizan alternatif” ile gitti.

“Resmen faşist” olan ve artık bazı şiddet eylemlerine, ırkçılığa, her tür yabancı ve mülteci düşmanlığına açık ilham veren Liga ve 42 yaşındaki lideri Matteo Salvini başta tabii.

81 yaşında, hem de hükümet etmesi yasaklı olduğu halde seçime giren Berlusconi ve “Bastır İtalya” sı, bu “faşolar”a kol kanat verdi; küçük “Kardeşlik” partisini de alarak bir seçim koalisyonu kurdular.

Ama en önemli bomba, daha 2009’da, “sistem karşıtı, parti karşıtı” komedyen Peppe Grillo’nun kurduğu ve 2013’te yüzde 25 oya ulaşan “5 Yıldız Hareketi”ydi.

İktidarda olan, iki başbakan değiştiren, ülkenin tarihi iki büyük partisi, eski Hıristiyan Demokrat “sol kanat”ı ile eski Komünist Parti füzyonu olan Demokrat Parti ise seçime eriyerek gelebildi.

TEK BAŞINA İKTİDAR YOK

İtalya’ya pek uygun, iki ayrı seçim sistemini karıştıran, meclis için 18 yaş, senato için 25 yaş gibi iki ayrı sınırla genç seçmenin kafasını karıştıran, sandıkları gece yarısına kadar açık tutan bir oy verme sürecinde, geçen seçime göre epey artışla, oy kullanma oranı yüzde 58’i buldu.

Henüz kesinleşmeyen netice ise İtalya’da “Faşizme karşı omuz omuza” durmanın nasıl mümkün olabileceği.

Şu an için, tek başına iktidarın gerektirdiği yüzde 40-45 oyu alan görünmüyor. Ama birinci parti, oyları yüzde 32’yi bulabilecek “popülist” 5 Yıldız; Grillo’nun gölgesi altında, internette 130 bin kişinin oy kullanmasıyla seçilmiş 32 yaşındaki başkanı, “Velet” Luigi di Maio ile. Tabii, onun ikinci akıl hocası, “Hareket”in internet sorumlusu iken evlendiği, kendinden 10 yaş büyük “Çariçe” Sylvia Virgulti ile.

İkinci parti, “bildiğin faşistler”. Berlusconi çevresindeki üç parti arasında, Berlusconi’ninkini de geçerek, tahminen yüzde 19 oyla. “Bastır İtalya” ve “Kardeşlik”le toplam oyları şimdilik yüzde 35’le tek başına iktidara yetmesi güç görünüyor.

Merkez sol Demokrat Parti ise, “işçiler, işsizler, işsizlik oranı yüzde 35’i bulan gençler”le kopukluğu sonucu, epey gerilemiş durumda.

EN MÜMKÜN KOALİSYON

Pekiyi ne olacak?

1. Seçime zaten birlikte girmiş “sağ koalisyon” var. En az yüzde 40 toplamı bulmazlarsa, tek başına kuramıyorlar.

2. En mümkün koalisyon, “Avrupa ve sistem düşmanı” 5 Yıldız Hareketi ile “faşolar” arasında görülüyor: Çünkü Avrupa’ya aynı bakıyorlar; 700 bini bulan mülteci meselesinde, 5 Yıldız’daki bir sol grup hariç, benziyorlar. Sistem karşıtlığında ve “Önce İtalya... İtalya’yı yeniden doğurmak” gibi sloganları yakın. Üstelik daha önce göz kırpmışlıkları var.

3. Almanya’daki gibi “Faşizme karşı, Avrupa’dan yana” tek koalisyon ihtimali, seçime zaten “faşolarla ortak” girmiş Berlusconi’nin partisi ile Demokrat Parti arasında. Seçimde birinci ve ikinci olan partilerin bulunmadığı bir koalisyon nasıl olacaksa!

Avrupa bu kez dünya savaşına gerek olmadan çatırdıyor; ama çatırdama için ille “faşizmin ayak sesleri” de gerekiyor demek!