Beyne pıhtı attığını anlamanın yolları
Beyne pıhtı atması erken belirti verir mi? Nöroloji Uzmanı Dr. Suzan Üstün hastalığı erken fark etmenizi sağlayacak 5 önemli belirtisini açıkladı
Beynin atar damarlarının herhangi bir nedene bağlı tıkanıklığı sonucu oluşan ve pıhtı atması olarak bilinen hastalık beyin damar tıkanıklığı veya iskemik inme olarak adlandırılıyor. Beyindeki kan pıhtısının varlığı ise yalnızca detaylı bir MR veya Bilgisayarı Tomografi incelemesi ile teyit edilebiliyor.
Bu hastalıkta tehlike, pıhtının beynin üzerine baskı yapabilmesi, bunun da yönelim bozukluğundan komaya kadar çok önemli sorunlara neden olmasıdır. 50 yaş ve üstü popülasyon da çok yaygın olarak görülen bu hastalığın ne kadar tehlikeli olduğunu bilmek ve uyarı işaretlerini tanımak, erken müdahale şansı için çok önemlidir.
Hemen uzmana başvurmanızı gerektiren belirtiler:
1. Nöbet Geçirme
Beyne pıhtı atımı gerçekleştiğinde, beyin damarlarını tıkayıcı etki yapar ve yeterli kan gitmediği için beyinde oksijen yetersizliği meydana gelir. Oksijen yetersizliğinin yanı sıra beyin sinirlerinde meydana gelen tahribat beyin kanaması sonrası epilepsi nöbetlerini tetikler.
Epilepsi nöbeti sırasında kişinin tüm vücudu kasılır, bilinç kaybı vardır, bazı durumlarda ağızdan köpükler çıkabilir, vücuttaki ani kasılmadan kaynaklı kişi idrar kaçırabilir. Bazı durumlarda epilepsi nöbetindeki kişi kasılmayla birlikte dilini ısırabilir ve dil üzerinde ciddi hasarlar meydana gelir.
2. Hafızada Karışıklık
Belleğin yaş ilerledikçe zayıflaması beklenen bir sonuçtur. Her organ gibi beynin de fonksiyonlarında zamanla yaşa bağlı bazı kayıplar olabilir. Bununla birlikte her bellek kaybı veya hafıza karışıklığı da mutlaka yaşla ilişkilendirilmemelidir. Özellikle beyne pıhtı atımı gibi ani gelişen hastalıklarda görülen belirtilerden olan kafa karışıklığı olarak tanımladığımız süreç, geçici bilinç kayıplarında şuurun kısa bir süre gidip gelmesi, yani tam bir bilinç kaybı durumu yaşanmasıdır. Kafa karışıklığı bir veya birkaç kez ya da sebeple ilişkili olarak ataklar halinde ve gayrı muntazam bir seyir gösterir.
3. Vücudun Bir Tarafında Aniden Beliren Zayıflık ve Konuşma Bozukluğu
Beyindeki kan akışının bozulduğuna işaret edebilir. Acil tıbbi müdahale gerektiren bu durum, geç kalındığında beyne ulaşan kanın, hücreleri öldürmeye başlayarak inmeye (felç) yol açabilir. Bu konuda en önemli görev hastayı gözlemleyebilecek olan en yakınındakiler eş, çocuklar, bakıcı, iş arkadaşlarına düşmektedir. Çünkü hastanın kendisinin fark edemediği bazı belirtileri gözlemleyerek hayat kurtarıcı acil tıbbi yardım alması sağlanabilir.
4. Kalp Yetmezliği, Ritim Bozukluğu ve Hipertansiyon
Vücutta kanın sürekli olarak dolaşım halinde olması için akışkanlığını sağlayan en önemli etken damarların iç yüzünün düzgünlüğüdür. Kalbin içindeki akımda durgunluk olduğu zaman ve damar plakalarının üzerinde zamanla kötü yaşam koşulları, beslenme, sigara kullanımı, kronik hastalıkların yaptığı tahribatlar gibi nedenlerle bozulmalar oluşabiliyor. Vücut bu bozulan damar yüzeyini tamir etmek için pıhtı ile yama yapıyor. Pıhtı büyüdüğünde kan ile diğer damarlar vasıtasıyla başka organlara da taşınabiliyor. Boyundaki şah damarının içinde de yine damar sertliği plakalarının üzerinde pıhtı olursa minicik parçacıklar veya damar sertliği plakalarının kendi küçük parçacıkları, yağ parçacıkları beyine daha yakın olduğu için pıhtı olarak beyine gidebiliyor.
Özellikle risk altında bulunan 50 yaş ve üzeri bireylerin, “karotid damarları” denilen boyunda önden giden beyni besleyen damarlar ve aynı zamanda arkada “vertebral damarlar” denilen iki taraftan boynun arkasından beyne giden damarların, basit bir teknik olan dopler ultrasonda kontrol edilmesi pıhtı atımı ve felç riskin erken safhada fark edilmesi için çok önemlidir.
5. Yaş en önemli risk faktörlerinden biridir
Yaş ilerledikçe, beyindeki köprü damarlar yırtılmaya daha da duyarlı hale gelirler ve beyinde pıhtı oluşma riski de artar. 50 yaş üzerindeki bireylerde çok şiddetli olmayan küçük bir düşüş, kafanın bir yere çarpılması veya kafaya çarpan bir cisme denk gelinmesi bile beyinde pıhtı oluşumunu tetikleyebilir.
