Bir ulusun lideri: Goran Pandev
Kuzey Makedonya Elif Elmas ve Enis Bardhi gibi yeni yetenekleriyle tarihinde ilk kez boy gösterdikleri Avrupa Şampiyonası'nda ilklere imza atmak istiyor ancak ülkesi gençleri değil, 37 yaşındaki Goran Pandev'i konuşuyor! EURO 2020'de birçok yıldız sahne alsa da kimse onun kadar saygı görmüyor! Bir dönem ülkemizde Galatasaray'da da top koşturan Pandev sadece takımın değil, ulusunun liderliğini yapıyor
Geçen hafta başlarında tarihinde ilk kez bir Avrupa Şampiyonası'nda boy gösteren Kuzey Makedonya'nın yıldızı Goran Pandev, eski arkadaşı olan Jugoslav Trenchovsk'den kendisini kızdıran bir telefon aldı. Önümüzdeki Dünya Kupası'nda 40 yaşında olacak Makedon futbolcu, emeklilik tarinini EURO 2020 nedeniyle ertelemişti.
2022 Dünya Kupası'nda oynayıp oynamayacağı sorulduğunda ise "Belki de teknik direktörümüz beni kadroya alır" diye yanıtladı. "Ancak şu anki halimden 15 kilo daha ağır olacağım!"
Pandev kendisine de takıldığı gibi her anlamda ağırsıklet bir futbolcu. EURO 2020 için 30 yıllık ülkesine bu kadar ilham veren başka bir yıldız yok. Napoli'de top koşturan Elif Elmas ve La Liga'yı sallayan goller atan Enis Bardhi dahil...
"Goran'da şeytantüyü var" diyor Trenchovski, The Guardian'a. "Milli Takım'ın lideri sanıyorsunuz ama aslında o bir ulusun önderi!"
Pazar akşamı 37 yaşında Avusturya karşısında takımının turnuva tarihindeki ilk golünü atan Pandev, EURO 2020'nin pandemi nedeniyle ertelenmesinin ardından futbolu bırakmayı düşünüyordu.
Kuzey Makedonya, UEFA Uluslar Ligi play-off yarı finalinde Kosova'yı yenip Gürcistan'la eşleşince işler değişti. Tiblis'teki maçta Gürcistan savunmasını geçerek galibiyet golünü atınca gözyaşlarına hakim olamadı. Tabii ki emeklilik kararını da ertelemek zorunda kaldı!
"Çocukken bile takım arkadaşlarının ne zaman ne yapacağını çözebiliyordu, bu onun genlerinde vardı" diyor Lazio'da onun teknik direktörlüğünü yapan Delio Rossi. "Kimle oynarsa oynasın kolayca uyum sağlayabiliyor. Bunlar onu oynadığı kulüplerde özel kılan yetenekler. Goran, fırsatı diğerlerinden birkaç saniye önce görebiliyor. Bu büyülü bir yetenek"
Gösterişten ziyade gizlilik... Belki de Pandev'i özel yapanlardan biri de budur. Serie A'da 473 kez forma giydi, Inter'le 2010'da Şampiyonlar Ligi'ni kazandı. İtalya ve Kuzey Makedonya dışında asla çok ünlü bir futbolcu olmadı...
"Soyunma odasında ilham veren konuşma yapan türden bir oyuncu değildir" diyor Rossi. "Ama onu harekete geçirmek için bir bakış yeter. Goran diğer liderlerden farklıdır, sessizdir. Takım arkadaşları onu her zaman sevmiştir. Bu her yerde böyle olmuştur ve tesadüf değil"
Pandev'in istikrarı, Milan formasıyla 40'ına merdiven dayamış hatta geçmiş futbolcuları yıllarca izlediğimiz Serie A gibi tecrübeye önem veren bir ligde bile dikkat çekici. Ülkesine olan bağlılığı da öyle. Temmuz 1983'te Yunanistan ve Bulgaristan sınırına yaklaşık 20 kilometre uzaklıkta bulunan Ustrumca'da dünyaya geldi.
11 yaşına bastığında şehrin kulübü olan Belasica'da denemelere girdi. "İlk antrenmanını hatırlıyorum. Antrenörler toplantı yapmak zorunda kalmıştı" diyor Trenchovski. "Hepsi kendinden geçmiş görünüyordu. Söyledikleri şeyler kısa ve özdü: 'Çok yetenekli, harika bir futbolcu olacak"
Bu öngörü, özellikle o zamanlarda çok iyimser kalırdı. Kuzey Makedonya, Avrupa'nın en yoksul altı ülkesinde yer alıyor ve Pandev'in top koşturduğu yıllarda profesyonel futbolcu olmak daha zorluydu. Onun şansı belki de görmezden gelinemeyecek kadar yetenekli olmasıydı.
Belasica'da A Takıma çıktıktan sonra ünlü Viareggio turnuvasında İtalyan gözlemcilerinin dikkatini çekti. 18 yaşına bastığında Inter'e transfer oldu. 9 yıl sonra Lazio'dan San Siro'ya döndü ve Jose Mourinho'yla birlikte Şampiyonlar Ligi, Serie A ve İtalya Süper Kupası'nı kazandı.
O zamanlar başarılı bir teknik direktör olan Trenchovski'yle kafa kafaya vererek kendisinin zorlukla geçtiği yolları daha pürüzsüz hale getirmek için yola çıktılar.
"Belasica'nın altyapısı kötüydü. Ben de ona bir teklifle gittim" diyerek projenin doğuşunu anlatıyor Trenchovski. "Genç yeteneklere yardım etmek, çocuklara futbolu sevdirmek için bir şeyler yapmamız gerektiğini söyledim. O da 'Birlikte çalışalım. Futboldan kazandığım parayı, yine futbola yatırmak istiyorum. Şehrime, çocuklarımıza ve ülkeme yardım etmek için harcayacağım' dedi"
Pandev'in ilk teknik direktörü olan Ilija Matinicharov eklenince 2010 yılında Akademija Pandev doğdu... 4 yıl sonra A Takımı, Makedonya profesyonel liglerinde mücadele etmeye başladı. 2017'de ise Makedonya Birinci Ligi'ne tırmandılar.
Şubat 2018'de Belasica'yla anlaşmazlık yüzünden kullandıkları stadyumdan taşınmak zorunda kaldılar. 2018-19'da Makedonya Futbol Kupası'nı penaltılar sonunda kazandılar.
Bu da onları UEFA Avrupa Ligi ön elemelerien taşıdı. 2019-20'de Bosna Hersek'in Zrinjski Mostar takımına hem içeride hem dışarıda 3-0'lık skorlarla yenildiklerinde takımın yaş ortalaması sadece 21'di.
Pandev tek başına Akademija'nın bütçesinin yarısını karşılıyor ve Kuzey Makedonya'daki diğer tesisleri geride bırakan düzeyde tesisler inşa etti. Çeşitli yaş gruplarında mücadele ediyorlar.
"Makedonya'nın verdiğini Makedonya'ya yatırıyor" diyor onun milli takımdaki ilk teknik direktörü Dragi Kanatlaroviski. "Burada nelere imza attığını herkes biliyor. O bir ikon"
"20 yıl önce neyse hala o" diyor İngiltere'de de top koşturan ve 1995-2005 yılları arasında Makedonya'nın santrforluğunu yapan Georgi Hristov.
"Hayatında tek bir kara leke bile olmayan birisi. Hala sıradan bir adam. Bu kadar zaman sonra bile aynı kalmak imkansıza yakındır. İki çocuğum var, ikisi de onu idol olarak görüyor. EURO 2020 Panini albümleri var ve Pandev stickerları çıktığında çıldırıyorlar. Çocuklarımız için bu kadar önemli biri"
"Bir gün antrenmana geldi ve soyulduğunu söyledi" diyerek onun nasıl bir insan olduğunu anlatıyor Rossi... "Hırsızlar evine girip arabasının anahtarlarını alıp gitmişler ve o olan biteni izlemiş. Bunu anlattığında takım arkadaşlarının hepsi güldü. Goran fantastik, alçakgönüllü bir insan"
Rossi her yaz Pandev'i ziyaret etmeye gittiğini anlatırken gülümsüyor: "Onunla geçmişi hatırlamak, büyükannenizin evinde yemek yemeye benziyor. Kendinizi o derecede rahat hissediyorsunuz"
"İki türden oyuncu vardır" diyor Rossi futbolcuları özetlerken: "Her zaman motivasyona ihtiyaç duyan, işler iyi gitmediğinde başkalarını suçlayan yüzde 98'lik kesim... ve baskı ya da zorluk derecesisini önemsemeyen, hiçbir şeyden korkmayan yüzde 2'lik dilim... Pandev kesinlikle azınlık arasında"