Deprem illerinde işçi hangi hallerde işten çıkartılabilir?

Ayrıca, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi hallerinde de iş akdinin sona ermesi, fesih yasağının ihlali anlamına gelmeyecek.

Fesih yasağına aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren hakkında, her işçi için bir aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak.

İŞVERENE FESİH HAKKI VEREN HALLER NELER?

İş Kanunu’nun 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan ve fesih yasağına rağmen işverene iş akdini feshetme hakkı sağlayan sebepler şöyle:

- İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.

- İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması.

- İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.

- İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.

- İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.

- İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.

- İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.

- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.

- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.

İŞÇİ İTİRAZ EDEBİLİR

Kanunun söz konusu maddesine dayanarak tazminatsız işten çıkartılan işçi, iş akdinin feshinin bu bentte yer alan sebeplere uygun olmadığı iddiası ile dava açarak itirazda bulunabilir. İşyerinde 30 ve daha fazla işçi çalışıyorsa, işçi, işe iade istemiyle 30 gün içinde arabulucuya başvurabilir. Otuz günlük başvuru süresi, iş akdinin feshine dair tebligatın yapıldığı tarihte başlar.

Otuz günlük süre sınırı sadece işe iade talepleri için geçerlidir. Ücret, fazla mesai, kıdem tazminatı, kullanılmayan yıllık izin parası gibi ücret ve tazminat alacaklarında zaman aşımı süresi beş yıl olarak uygulanıyor.

İŞÇİYE İSTİFA YASAĞI YOK

Kararname, sadece işveren için iş akdini fesih yasağı getiriyor. İşçi açısından fesih yasağı bulunmuyor. Ancak, kendi isteğiyle iş akdini fesheden işçilerin kıdem tazminatı hakkına dikkat etmesi gerekir. Emeklilik veya 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı çalışmaya başlayanlarda aranan 15 yıl sigortalılık, 3600 prim günü gibi yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirme sebebiyle iş akdini fesheden işçi kıdem tazminatını alır. Erkek işçilerin askerlik, kadın işçilerin de resmi nikâh kıydıkları tarihten itibaren bir yıl içinde işten ayrılmaları halinde de kıdem tazminatını alma hakkı vardır. Ayrıca, işçi haklı bir sebeple iş akdini feshederse yine kıdem tazminatını alır. Bunların dışında kendi isteği ile işten ayrılan işçi kıdem tazminatı hakkını kaybedebilir.

İş akdini kendisi fesheden işçi kullanmadığı yıllık izin ücretini ise her koşulda alma hakkına sahiptir.