Zeytinlik maddesiyle tartışılan üretim reformu tasarısı yasalaştı

Altunyaldız, Üretim Reform Paketi’ni 6 ana başlık altında şöyle özetledi:

1- HAFTA SONU ÇALIŞMA İZNİ VE TRT PAYI KALDIRILIYOR

- Planlı sanayi alanları için işletmelerin organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan binalarının emlak vergisinden muaf olması sağlanıyor. Böylece ilçe belediyelerine ödenen, OSB’ler için yıllık 360 milyon TL, sanayi siteleri için yıllık 128 milyon TL toplamda yıllık yaklaşık 500 milyon TL tutarındaki emlak vergisi alacağından vazgeçilmektedir. Ayrıca bu bölgelerde bulunan arsaların tahsisine ilişkin sözleşme ve taahhütnamelerden alınan damga vergisi, bu arsa ve üzerine yapılan binaların devir ve tescil işlemlerinden alınan harçlar kaldırılıyor.

- Mevcut uygulamada sanayicimizin elektrik enerjisi tüketiminin % 2’si kadar TRT payı alınmaktaydı. 2016 yılında elektrik enerjisi satışlarından alınan TRT payı 793 milyon TL iken, bu rakamın % 47’si sanayicilerden tahsil edilmiş. Şimdi düzenlemeyle sanayi sicil belgesi olan sanayicilerimizin elektrik tüketiminden alınan TRT payı kaldırılıyor. Böylece sanayicimiz yıllık 340 ila 380 milyon TL arasında bir mali yükten kurtulmuş olacak.

- Hafta sonu çalışma iznini kaldırıyoruz. Böylece sanayicimizin üzerindeki yıllık yaklaşık 233 milyon TL tutarında mali yük kaldırılmış olacak.

- OSB’deki sanayicilere enerji desteği verilmesine yönelik düzenleme yapılıyor.

- Üniversitelerde uygulamalı eğitim görecek fen ve mühendislik bilimleri öğrencilerine asgari ücretin %35’i ücret olarak ödenecek. Öğrencilere yapılacak bu ödemenin yıllık 239 milyon TL olacağı tahmin edilmektedir. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde yer alan her firmada istihdam edilen personelin %10’u kadar temel bilimler mezununun aylık asgari brüt ücret kadarlık kısmının iki yıl boyunca desteklenmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır. Yıllık destek tutarının 103 milyon TL civarında olacağı tahmin edilmektedir.

2- OSB’DE PARSEL FİYATI DÜŞÜRÜLÜYOR TAŞINMADA KREDİ DESTEĞİ ARTIYOR

- 12 Nisan 2017’de süresi biten bedelsiz, kısmen bedelsiz tahsis uygulaması yeniden yürürlüğe konulmakta ve uygulama kalıcı hale getirilerek Bakanlar Kurulu’na uygulama yerlerini ve uygulama süresini belirleme yetkisi veriliyor. Parsel birim maliyetine yüzde 25 kâr sınırlamasıyla OSB’lerde parsel fiyatları düşürülüyor. Uygulamada maliyetine bakılmaksızın OSB’ler maliyetin üzerine istedikleri kadar kâr payı koyup parsel fiyatını belirlemekteydi. Bu durum fahiş fiyatların ortaya çıkmasına sebep olmaktaydı. Örneğin İstanbul Tuzla’da metrekare birim maliyeti 88 TL iken, metrekare satış fiyatı 1.710 TL. Bursa Demirtaş’ta metrekare birim maliyeti 1 TL iken, metrekare birim satış fiyatı 1.782 TL. Yeni düzenlemeyle OSB’ler temin edilen sanayi parselinin maliyetine maksimum yüzde 25 kâr payı koyup satabilecekler. Yani parsel maliyeti dekar başına 100 TL ise OSB bu parselin dekarını maksimum 125 TL’ye satabilecek.

- Mevcut uygulamada OSB’lerin altyapı yatırımları, hizmet binası ve arıtma tesislerinin tamamına bulunduğu bölgeye göre yüzde 1 ila 3 arasında değişen faiz oranlarıyla ilk 2 yıl ödemesiz 12 ila 15 yıllık kredi kullandırılıyor. Bugüne kadar bu kapsamda 173 OSB’ye toplam 4.2 milyar TL kredi kullandırılmış. Bu tip kredilerin tamamına kredi faiz desteği verilecek.

- Yerleşim alanları içerisinde bulunan sanayi sitelerinin ve işletmelerinin yerleşim alanı dışına taşınması için taşınma masrafları, bu amaçla sanayi sitesi yapı kooperatiflerince, il özel idarelerince, büyükşehir belediyelerince veya belediyelerce yapılacak sanayi sitelerinin idari ve sosyal tesis binaları, arsa bedelleri, mülkiyetin edinilmesi masrafları ile altyapı ve üstyapı yatırımlarının tamamına kadar olan kısmı mimarlık ve mühendislik hizmetleri dahil kredi ile desteklenecek.

3- SANAYİCİYE LOJİSTİK KÖPRÜ İNŞA EDİLMESİ KOLAYLAŞACAK

- Sanayi alanlarının lojistik bağlantısının yapılması kolaylaştırılıyor. Limanlar, fabrikalar, rafineriler, endüstriyel tesisler, planlı sanayi alanları, maden ocakları, lojistik köy/merkez veya üsler, sanayi kuruluşları ve benzeri tesislerin demiryolları ile bağlantısını sağlamak üzere iltisak hatlarının yapılması, karayolu bağlantılarının tesis edilmesi ve ettirilmesine yasal dayanak oluşturuluyor. Bu alanda ulaştırma altyapılarının inşaatı ve işletmesinin karşılanmasına yönelik kamu-özel sektör işbirliği modellerinin geliştirilmesinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkilendiriliyor.

4- YURTDIŞINDA OSB KURULUYOR, ALTYAPI KOLAYLIĞI SAĞLANIYOR

- Organize sanayi bölgesi, endüstri bölgesi, teknoloji geliştirme bölgesi, serbest bölge ve sanayi sitesi gibi planlı sanayi alanları için altyapısı hazır sanayi alanları belirleniyor. Böylece yatırımların çok daha hızlı hayata geçirilmesi amaçlanıyor. Üzerinde kurulu sanayi tesisi bulunan veya bulunmayan arazilerin yatırımcıların başvurusu üzerine özel endüstri bölgesi olarak ilan edilmesi ve ilan edilen alanlardaki yatırım süreçleri, izin ve ruhsatların sonuçlandırılması ve bu bölgelere verilecek ek teşviklere ilişkin Bakanlar Kurulu’nun yetkilendirilmesi sağlanıyor. Tasarı ile getirilen bir başka yenilik de yurtdışında OSB kurulmasına imkân verilmesi olacak.

5- ÖĞRENCİNİN MAAŞI VE SİGORTASI DEVLETTEN

- Üretim Reform Paketi’nde yaptığımız düzenleme ile fen ve mühendislik programlarında 1 yarıyıl süresince öğrencilerimizin işyerinde eğitim yapması teşvik edilecek. Bu şekilde beceri yetkinliği yüksek mezunlar iş dünyasına kazandırılacak, aynı zamanda da üniversitelerin iş dünyası ile işbirlikleri geliştirilebilecektir. Uygulamalı eğitimleri süresince öğrencilere asgari ücretin net tutarının %35’i ücret olarak ödenmesi ve sigortalarının karşılanması öngörülmektedir. Öğrencilere yapılacak bu ödemenin yıllık 239 milyon TL olacağı tahmin edilmektedir. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde yer alan her firmada istihdam edilen personelin %10’u kadar temel bilimler mezununun aylık asgari brüt ücret kadarlık kısmının iki yıl boyunca desteklenmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır. Yıllık destek tutarının 103 milyon TL civarında olacağı tahmin edilmektedir.

6- OSB’LERDE MESLEK LİSESİNE % 100 KREDİ

- Yasa ile OSB içinde meslek liselerinin kurulması krediyle teşvik edilecek. OSB içindeki meslek yüksekokullarına öğrenci başına eğitim desteği veriliyor. Meslek yüksekokullarında yetişen insan kaynağı profili daha fazla sanayi ve iş dünyası odaklı olmasına karşın bu okulların iş dünyası ile ilişkileri zayıf. Yasa ile devlete veya vakıf üniversitelerinin OSB’lerde meslek yüksekokulları açması teşvik ediliyor, kurulacak meslek yüksekokullarına teknik kolejlerde olduğu gibi öğrenci başına yıllık 4 ila 6 bin TL eğitim desteği veriliyor.

GAZETE HABERTÜRK EKONOMİ MÜDÜRÜ YAVUZ BARLAS: ZEYTİNLİĞİ TARTIŞTIRAN ‘YATIRIMCI’ BEKLEYECEK

Hiç kuşku yok ki Üretim Reform Tasarısı’nın en çok tartışılan maddesi zeytinlik ve meraların yatırıma açılmasıydı. Kamuoyu tam aydınlatılmadan geçirilmeye çalışılan bu madde şimdilik tasarıdan çıktı ve diğer teşviklerin yasalaşması ötelenmedi.

Peki yatırım yapılacak yer mi kalmadı da zeytinlikler tasarıya girdi? Bu soruyu Altunyaldız’a sorduğumda şu yanıtı aldım: “Özellikle liman arkası lojistik yatırım cazibesi olan yerlere entegre yatırımlar için bu düzenleme planlanmıştı. Bandırma Limanı gibi. Amaç Türkiye’nin bu tip potansiyeli olan bölgelerine küresel yatırımcıyı çekerek lojistik merkezlerin oluşumunu sağlamaktı. Şu aşamada konunun algılanması için zaman olduğu görüldü.”

Bu görüşmeden çıkardığım bu maddenin yasalaşmasını bekleyen somut bazı yatırımcılar ve proje teklifleri vardı. Ancak görünen o ki söz konusu girişimciler bu bölgelerde yatırım iştahlarını sürdüreceklerse konunun tüm taraflarca derinlemesine tartışılmasını da bekleyecek.