Eksik prim günüyle nasıl emekli olabilirsiniz?
Yaşı ilerlemiş olduğu halde prim günü yetersiz kişilere bazı koşulların yerine getirilmesi halinde emeklilik imkânı sağlanıyor. Primi yetersiz olduğu halde yaştan emeklilik koşulları, işe giriş tarihine göre değişiyor. 3600 prim günüyle emeklilik hakkından, 1999 yılından önce sigortalı olarak çalışmaya başlamış kişiler yararlanabiliyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, eksik prim günüyle emeklilik konusunda merak edilenleri yazdı.
Okurlarımızdan, eksik prim günü ile nasıl emekli olunacağı yönünde çok yoğun soru geliyor. Normal yaşta emeklilik için prim günü yetersiz olanlar, emekli olmanın yollarını arıyor. Sosyal güvenlik mevzuatına göre, prim günü eksik olan kişiler daha az prim günüyle ve daha geç yaşta emekli olabiliyor. Tabii bunlara daha düşük emekli aylığı bağlanıyor.
Eksik prim günüyle yaştan emeklilik, hangi tarihte ilk defa sigortalı olarak işe başlandığına göre değişiyor. Sigortalı olarak ilk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999'dan önce olan erkek ve kadınlar, 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık şartıyla emekli olabiliyorlar. 1999'dan önce işe başlayanlarda bu iki koşulun yanı sıra erkeklerde 55, kadınlarda ise 50 yaş koşulu aranıyor.
Üç koşulu yerine getirdiği tarihe göre erkeklerin emeklilik yaşı şöyle:
23 Mayıs 2002 öncesi: 55
24.05.2002-23.05.2005: 56
24.05.2005-23.05.2008: 57
24.05.2008-23.05.2011: 58
24.05.2011-23.05.2014: 59
24.05.2014 sonrası: 60 yaş
8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olarak çalışmaya başlamış olup, üç koşulu 2014 yılından sonra yerine getirebilen erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor.
KADINLARDA 50 YAŞ
1999'dan önce işe giren kadınların 50 yaş + 15 yıl sigortalılık + 3600 prim günü koşulunu yerine getirdiği tarihe göre emeklilik yaşı ise şöyle:
23 Mayıs 2002 öncesi: 50 yaş
24.05.2002-23.05.2005: 52
24.05.2005-23.05.2008: 54
24.05.2008-23.05.2011: 56
24.05.2011 sonrası: 58 yaş
ÜÇ KOŞULDAN HANGİSİ EN SON YERİNE GELİRSE
15 yıl sigortalılık, 3600 prim günü ve erkeklerde 55, kadınlarda 50 yaş şartından en son hangisi yerine gelirse, o tarihteki kademeli yaş esas alınıyor. Örneğin, 15 Temmuz 1960 tarihinde doğan bir erkek 1990 yılında sigortalı olarak işe başlamış ve 2001 yılında 3600 prim gününü doldurmuş, ancak o tarihten sonra hiç çalışmamışsa, 55 yaşını 2015’te doldurduğu için, 60 yaşında emekli olur. Bu durumda 15 Temmuz 2020 tarihinde emekliliğe hak kazanır.
3600 GÜNLE SSK'LILAR EMEKLİ OLABİLİR
15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günüyle emeklilik hakkından yararlanabilmek için SSK'lı olmak gerekiyor. Ancak, daha önce BAĞ-KUR ya da Emekli Sandığı'na tabi çalışmış olanlar son 3.5 yıl (1261 gün) SSK'lı olarak çalışırsa 15 yıl sigorta ve 3600 gün primle emekli olabilirler.
BAĞ-KUR’LULAR 5400 PRİM GÜNÜYLE EMEKLİ OLABİLİR
8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış olan BAĞ-KUR’lularda normal emeklilik için kadınlarda 20 yıl (7200 gün), erkeklerde 25 yıl (9000 gün) prim ödemek gerekiyor. BAĞ-KUR’luların da eksik prim günüyle emeklilik hakkı bulunuyor. Kadınlar 50, erkekler 55 yaş ve 15 tam yıl (5400 gün) prim ödeme koşuluyla, yaştan emekli olabiliyorlar. BAĞ-KUR’luların yaştan emekli olabilmesi için 1 Ekim 1999 tarihi itibarıyla emekliliğe kalan süreye bakılıyor. Söz konusu tarih itibarıyla emekliliğe kalan süre,
2-4 yıl arasında olan kadın 51, erkek 56
4-6 yıl arasında olan kadın 52, erkek 57
6-8 yıl arasında olan kadın 53, erkek 57
8-10 yıl arasında olan kadın 54, erkek 57
10 yıldan fazla olan kadın 56, erkek 58 yaşında emekli olabiliyor.
Bugün için bakacak olursak, 8 Eylül 1999’dan önce çalışmaya başlamış olup da 5400 prim gününü tamamlamış bulunan BAĞ-KUR’lu kadınlar 56, erkekler ise 58 yaşında emekliliğe hak kazanır.
8 EYLÜL 1999-30 NİSAN 2008 ARASINDA İŞE GİRENLER
Eksik prim günüyle emeklilik, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında çalışmaya başlayan SSK’lılarda 4500 gün prim ile mümkün bulunuyor. Bu tarihler arasında işe giren SSK’lıların 4500 günle emekli olabilmesi için 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamaları ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurmaları gerekiyor. Örneğin, 9 Eylül 1999 tarihinde işe girmiş bulunan SSK’lı erkek, 4500 prim günü bulunuyorsa, 25 yıllık sigortalılık süresini 9 Eylül 2024 tarihinde tamamlar. Bu tarihten sonra 60 yaşını dolduracağı gün emekliliğe hak kazanır.
BAĞ-KUR’lularda ise eksik prim günüyle emeklilik için 5400 gün prim ödemiş olmak ve kadınlarda 60, erkeklerde 62 yaşını doldurmak gerekiyor. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe başlayan BAĞ-KUR’luların normal emeklilik için 9000 prim gününü tamamlamaları ve kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmaları gerekiyor.
30 NİSAN 2008 TARİHİNDEN SONRA İŞE GİRENLER
30 Nisan 2008 tarihinden sonra işe girenler için eksik prim günüyle emeklilikte SSK (4/a), BAG-KUR (4/b), Emekli Sandığı (4/c) ayrımı kaldırıldı. Söz konusu tarihten sonra işe girmiş olan bu üç gruptaki çalışanlar, 5400 prim gününü tamamladıklarında, normal yaştan 3 yıl geç emekli olabilecek. 5400 prim gününü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlayan kadınlar 61, erkekler 63 yaşında emekli olacak. 5400 prim gününü tamamlama süresi uzadıkça, yaştan emeklilik iki yılda bir yaş uzayacak. Toplamda ise 65 yaşı aşamayacak.
Örneğin, ilk defa 1 Mayıs 2008’de işe başlayan 1968 doğumlu bir kadın sigortalı, hiç ara vermeden 5400 prim gününü 2023’te tamamlarsa, ondan sonra bir daha çalışmasa bile 2029 yılında 61 yaşında emekli olabilecek.
