Epilepsi hakkında doğru bilinen yanlışlar!

Halk arasında sara olarak da bilinen epilepsi, tedavi ilekontrol altına alınabilen bir hastalıktır.Merkezi sinir sistemi hücrelerinin beklenmedik, aniden elektriksel boşalması sonucu epilepsimeydana gelir.Nöbetler şeklinde görülen epilepsi, sinirsel bir hastalıktır.

Peki, epilepsiye dair neler biliyoruz? Epilepsi nöbetleri ne zamana kadar sürer? Epileptik nöbetler ağrılı mıdır? Epilepsi hastasının nöbet sırasında dilini yutma riski var mı? Epilepsi hastaları çocuk doğurabilir mi? Epileptikler araba kullanabilir mi? Bu konularla ilgili maalesef doğru sandığımızyanlışlar oldukça fazla... Peki doğruları neler?Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, epilepsi hakkındabilinmesi gerekenleri anlattı.

Epilepsisi olan hastalar iyileşmez, nöbetleri ölene dek sürer!

YANLIŞ!

Epilepsi hastalarının yüzde 60'ında nöbetler ilaçla kontrol altına alınır. Bazı hastaların epilepsi türleri yaş ile ilişkilidir. Delikanlılık çağında görülen rolandik epilepsi ilerleyen yıllarda kaybolur. Nöbetler çoğu hastada tedavi ile kontrol altına alınır. Epilepsiye Karşı Uluslararası Birlik (ILAE), epileptik bir kişi en az 10 yıldır nöbet geçirmiyor ve en az beş yıldır ilaç da kullanmıyorsa; iyileşmiş kabul eder.

Epilepsi ve nöbet aynı şeydir!

YANLIŞ!

Birbirleri ile oldukça ilişkilidirler ama, aynı şey değildirler. Nöbet, normal beyin işlevindeki kısa bozulmadır. Nöbeti olan herkes epileptik olmaz. Diyabetten, üremiye, kanserden yüksek ateşe dek neredeyse her şey nöbet yapabilir. Epilepsi ise, nöbetlere karşı duyarlılığın arttığı bir beyin hastalığıdır.

Epileptik nöbetler ağrılı ve tehlikelidir!

YANLIŞ!

Nöbetler çoğu kişide ağrısızdır. Nadiren nöbet sırasında ağrı hissettiğini söyleyen hastalar görülebilir. Nöbetlerden kaynaklanan (çarpma, burkulma, ezilme, yanma gibi) ikincil ağrı nedenleri de olabilir. Nöbetler genel olarak tehlikesizdir.

Nöbet sırasında kişi dilini yutabilir, bu da ölüme yol açabilir!

YANLIŞ!

Nöbet sırasında bir kişinin dilini yutması mümkün değildir. Asla hastanın ağzını açmaya çalışmamalı, kişi yan tarafına yatırılarak ağızda biriken sıvıların solunum yoluna kaçması önlenmeye çalışılmalıdır.

Epilepsisi olan kişilerde gelişimsel bozukluklar ve ruhsal sıkıntılar da vardır!

YANLIŞ!

Epilepsisi olanlarda otomatikman gelişimsel bozukluklar ve ruhsal sıkıntılar olmaz. Genelde epilepsi dışında tamamen normallerdir. Gelişimsel kusurları olanların bir kısmında ise, epilepsi de olabilir. Epileptiklerin bir kısmında depresyon da görülür. Bazen varsanılar da (hallucination) olabilir.

Epileptikler araba sürebilir!

YANLIŞ!

Epileptik hastaların araba kullanma durumları, bulundukları ülkelerin trafik yönetmeliklerine göre düzenlenir. ABD'de çoğu eyalette ilaç tedavisi ile normal olan epileptik hastalar araba kullanabilirken, Türkiye’de kesinlikle yasaktır. Tedavi altında olsun ya da olmasın.

Epileptikler çocuk doğuramaz!

YANLIŞ!

Epileptik annelerin bebekleri yüzde 90'dan fazla oranda sağlıklı doğar. Ancak sağlıklı bir anne adayının endişeleri gibi, epileptiklerin de düşünecek bir sürü şeyi vardır. Bir numaralı sorun antiepileptik ilaçlardır. Bazı antiepileptikler çocuğa zarar verebileceğinden, gebelikte kullanılabilecek güvenli ilaca geçmek gerekir. Yine de şunu belirtmeliyiz ki çocukta zararlı sonuçlara yol açan sadece bir antiepileptik var.

Epilepsi işimi etkilemez!

YANLIŞ!

Epileptik hastaların gece vardiyasında çalıştırılmaması gerekir. Sık sık yapılan gece-gündüz mesai değişiklikleri nöbetleri tetikleyebilir. Dolayısıyla epilepsi işi etkileyebilir. Yapılan işin tehlikeliliği, konsantrayon gerekliliği, el kontrol becerileri durumu gibi faktörlerin nöroloji uzmanı ile birlikte değerlendirilmesi uygun olur. Bu nedenle epileptikler bazı meslekler için uygun değildir.

Epilepside alkol zararlıdır!

YANLIŞ!

Tabii ki yüksek miktarda alkol alımı hem epileptik ilaç dozlarını değiştirir hem de beynin nöbet geçirme eşiğini düşürür. Bu nedenle yüksek alkol alımı sakıncalıdır. Ancak düşük dozda alındığında nöbet artışına neden olmaz. Ancak yine de bu gibi durumları nörologla konuşmak ve onun görüşünü uygulamak yerinde olur.

Epilepside tedavi ilaç kan düzeyi takipleriyle yapılır!

YANLIŞ!

İlaç kan düzeyi takipleri, ilacın klinik etkinliğini göstermekten uzaktır. Klinik başarı, ilaç kan düzeylerine bakılarak yapılamaz. Epilepsi tedavisi ampiriktir. İlaç kan düzeyleri uzman tarafından hastada zehirlenme şüphesi varsa ya da hastanın ilacı kullandığı konusunda endişeler varsa istenir. Diğer kullanımları tartışmalıdır.