Hamas lideri Haniye öldürüldü! Suikasta dair neler biliniyor?
Hamas lideri Haniye'nin İran'da kaldığı konutta öldürülmesi dünya gündemine oturdu. 62 yaşındaki Haniye, İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan'ın yemin töreni için bulunduğu Tahran'da uğradığı suikast sonucu hayatını kaybetti. Suikasta dair şu ana kadar neler biliniyor?
Hamas lideri İsmail Haniye, bu sabah erken saatlerde İran'ın başkenti Tahran'da bulunduğu konutta suikasta uğradı. Haniye ve bir koruması İsrail'in hava saldırısı sonucunda öldürüldü.
7 Ekim'de başlayan İsrail-Hamas çatışmalarının boyutunu değiştirecek bu saldırıya dair şu ana kadar neler biliniyor?
İran Devrim Muhafızları, sabah saatlerinde 7 Ekim'de başlayan İsrail-Hamas çatışmalarının ardından uluslararası kamuoyunun bildiği bir isim haline gelen Haniye'nin ölümünü doğruladı.
Haniye, Salı günü İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak üzere Tahran'daydı. İran medyası, Haniye'nin Çarşamba gece İran saatiyle 02.00 civarında (GMT 22.00) öldürüldüğünü bildirdi. Haniye, İran'ın başkenti Tahran'ın kuzeyinde savaş gazileri için "özel bir konutta" kalıyordu.
CENAZE TÖRENİ TAHRAN'DA, CENAZESİ DOHA'DA GÖMÜLECEK
Hamas lideri Haniye'nin cenaze töreni yarın Tahran'da gerçekleşecek, cenazesi Katar'ın başkenti Doha'ya gömülecek. Haniye'nin öldürülmesinin ardından İran'da 3 günlük, Filistin'de ise 1 günlük ulusal yas ilan edildi.
İran, Haniye'in nasıl öldürüldüğüne dair hiçbir ayrıntı vermedi ve olayın soruşturma altında olduğunu söyledi. İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı bir kuruluş olan NourNews, Haniye'nin konutuna havadan bir füze saldırısı düzenlendiğini öne sürdü.
Haniye'nin öldürülmesi tehlikeli bir zamanda gerçekleşti. ABD Başkanı Joe Biden'ın yönetimi Hamas ve İsrail'i en azından geçici bir ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması anlaşması konusunda anlaşmaya zorlamaya çalıştı. ABD, İsrail, Katar ve Mısır'dan üst düzey yetkililer son görüşme turu için bir araya gelecekti.
BATI ŞERİA'DA PROTESTO
Hamas lideri İsmail Haniye'ye yönelik suikast, İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın birçok bölgesinde protesto edildi.
Batı Şeria'nın Ramallah kentindeki cadde ve mahallelerinde toplanan Filistinliler, Hamas ve Filistin bayraklarıyla yürüyüş yaptı.
Suikastın ardından Hamas'tan yapılan açıklamada "Haniye suikastı korkakça bir eylem, cezasız kalmayacak" denildi. Hamas, Gazze'de izlediği yola devam edeceğini belirtti ve "Zaferden eminiz" ifadelerini kullandı.
İsrail Savunma Bakanın Yoav Gallant, Beyrut'ta gerçekleşen saldırılara yönelik yaptığı açıklamasında, "İsrail, savaşı tırmandırmaya çalışmıyor ancak tüm senaryoları ele almaya hazır" dedi.
İsrail ordusu, Hamas lideri İsmail Heniyye‘’ye yönelik İran’ın başkenti Tahran’da düzenlenen saldırıyla ilgili yorum yapmaktan kaçındı.
AA muhabirinin telefonla ulaştığı İsrail Ordu Sözcülüğü Birimi yetkilisi, "Haniye'nin Tahran'da düzenlenen İsrail saldırısında öldürüldüğünü doğruluyor musunuz?” yönündeki soruya, "Bu konuda yorum yapmıyoruz" şeklinde cevap verdi.
İsrail ile Hamas arasında Gazze'de ateşkesi sağlamak için müzakere görüşmelerini yürüten Katar Başbakanı, Haniye'nin öldürülmesinin ateşkes sağlama çabalarını tehlikeye atabileceğini öne sürdü.
Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Sani, "Gazze'de görüşmeler devam ederken siyasi suikastlar ve sivillerin hedef alınması bizi şu soruyu sormaya yöneltiyor: Bir taraf diğer taraftaki müzakereciyi öldürdüğünde arabuluculuk nasıl başarılı olabilir?" dedi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı da Haniye'nin öldürülmesinin ve ateşkes görüşmelerinde ilerleme kaydedilmesi durumunu karmaşıklaştırdığını söyledi.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan bugün yaptığı açıklamada, İran'ın "toprak bütünlüğünü, onurunu, şerefini ve gururunu savunacağını ve Haniye'yi öldüren terörist işgalcilerin pişmanlık duymalarını sağlayacağını" söyledi.
Heniyye'ye düzenlenen suikasta ilişkin İsrail sessizliğini korurken Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın geceyi Tel Aviv'deki Savunma Bakanlığı kompleksinde geçirdiği bildirildi.
İsrail devlet televizyonu KAN'ın haberine göre Netanyahu ve Gallant, Tahran'da Heniyye'ye suikastın düzenlendiği geceyi başkent Tel Aviv'deki Savunma Bakanlığı kompleksinde geçirdi.
Yediot Ahranot'un haberine göre ise Başbakan ve Savunma Bakanı geceyi bu komplekste geçirirken diğer bakanların yaşananlardan haberi olmadı.
Netanyahu'nun dün Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Hizbullah'ın liderlik kadrosundan Fuad Şükür'e düzenlenen suikastın ardından güvenlik istişaresi yapmak üzere Savunma Bakanlığına gittiği bildirilmişti.
İsrail ordusu, Lübnan'ın başkenti Beyrut'un güney bölgesinde Hizbullah'ın Şura Meclisinin bulunduğu Huhreyk Mahallesi'nde bir binaya 30 Temmuz'da hava saldırısı düzenlemiş, 2 çocuk ve 1 kadın hayatını kaybetmiş, 74 kişi yaralanmıştı.
İsrail ordusu, söz konusu saldırıda Hizbullah'ın komutanlarından Fuad Şükür'ü öldürdüğünü duyurmuş, Hizbullah ise bu haberi doğrulamamıştı.
İRAN'DAN BMGK'DA ACİL OTURUM ÇAĞRISI
İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilciliği, Hamas Siyasi Büro Başkanı Haniye'nin Tahran'da suikasta uğramasının ardından BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) acil oturumla toplanmasını istedi.
AA muhabiri, İran Daimi Temsilciliğinin BMGK dönem başkanı Rusya Daimi Temsilcisi Vassilly Nebenzia'ya gönderdiği mektuba ulaştı.
Mektupta, Heniyye'ye Tahran'da düzenlenen suikast, İran'ın egemenlik ve toprak bütünlüğüne yönelik "terör saldırısı" olarak nitelendirildi.
İran'ın, "siyonist rejimin" Heniyye'ye yönelik suikastını en güçlü şekilde kınadığı belirtilen mektupta, bu "terör eyleminin" Filistin direniş liderlerine yönelik suikastlar ve Filistinlilere yönelik soykırımın bir parçası olduğu ifade edildi.
Mektupta, bu korkunç olay ışığında İsrail rejiminin stratejik müttefiki ve destekçisi ABD'nin rolünün göz ardı edilemeyeceği belirtilerek, "Bu olay, ABD'nin onayı ve istihbarat desteği olmadan gerçekleşemezdi." değerlendirmesi yapıldı.
Uluslararası toplum ve BMGK'nin belirleyici adım atması ve suçluların cezalandırılması gerektiği vurgulanan mektupta, BMGK'nin acil oturumla toplanması talep edildi.
Mektupta, BMGK'nin İsrail'in uluslararası hukuk ihlallerini cezalandırmak için yaptırım ve diğer tedbirleri ele alması gerektiği kaydedildi.
HAMAS'TAN "DİRENİŞE DEVAM" MESAJI
Hamas'ın Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayye, suikastın ardından, Tahran'da bir basın toplantısı düzenledi.
"Heniyye'nin istisnai şartlarda yaşamını yitirdiğini" belirten Hayye, buna rağmen "direnişin kesinlikle durmayacağını ve sürecin devam edeceğini" belirtti.
"Düşman güçleri (İsrail) Aksa Tufanı'nın başlangıcından itibaren direnişi izole etme çabasında" diyen Hayye, ancak Tel Aviv'in, Hareketin lideri Heniyye'nin dünya başkentlerindeki "temaslarının sürpriziyle" karşılaştığını dile getirdi.
İşgal güçlerinin öldürme ve yıkımdan başka bir şey bilmediğini ve bölgenin tamamını ateşe vermek istediğini ifade eden Hayye, "Heniyye'ye atılan füzeyi ateşleyen el kesilmezse, düşman başka yerlere uzanacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
Hamas'ın Heniyye sonrasındaki pozisyonuna ilişkin de Hayye, şunları söyledi:
"Hamas ve direniş net bir strateji üzerinde yoluna devam ediyor, liderin şehadeti ya da ölümüyle yolunu değiştirmez. Direniş yolu üzerinde ilerlemeye devam edeceğimiz konusunda sizlere söz veriyoruz. El-Kassam Tugayları suikastın hesabını soracak ve Siyonist varlık, suikastın bedelini ağır bir şekilde ödeyecektir"
Suikastın "elem verici" olduğunu ancak liderlerine (Heniyye-'ye) büyük bir gururla veda edeceklerini dile getiren Hayye,"halkımıza, milletimize ve bizi sevenlere özgüven içinde olmalarını söylüyoruz. bu acı olay ve vahim durum, cinayeti işleyen Siyonist düşmanın övünebileceği bir istihbarat olayı ya da büyük bir olay değildir" ifadelerini kullandı.
İsrail ordusu, 10 Nisan'da Ramazan Bayramı dolayısıyla Gazze kentinin batısındaki Eş-Şati Mülteci Kampı sakinleri ve yakınlarıyla bayramlaşmaya giden Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye'nin ailesinden birçok kişinin bulunduğu aracı vurmuştu.
Saldırıda 3 oğlu ve 4 torununu kaybeden Haniye, "çocuklarının Gazze'yi terk etmediğini, Kudüs'ün ve Mescid-i Aksa'nın kurtuluşu yolunda hayatlarını feda ettiğini" söylemişti.
Haniye'nin, İsrail ordusunun Ramazan Bayramı'nda düzenlediği saldırıda yaralanan torunu Melek Haniye de tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetmişti.
İsrail basınına göre, "Haniye'nin oğullarına düzenlenen suikast, İsrail ordusu ve istihbaratının işbirliğiyle" gerçekleştirilmişti.
Haniye, 6 Mayıs 2017'de Hamas Şura Konseyi tarafından Halid Meşal'in yerine Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı seçilmişti.
SON YAYINI HENİYYE'NİN EVİNDE YAPMIŞTI
İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinli gazeteci İsmail el-Gul, son yayınını Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin Gazzedeki evinin enkazında yapmıştı.
