İdeal evlilik yaşı diye bir şey var mı?
"İyi günde, kötü günde evet" deme yaşı çiftten çifte değişse de araştırmalarda ortaya çıkan yaş ortalamalarının bize anlattığı bir şey var. Bölgeler ve cinsiyetler arasında değişen evlenme yaşları, ideal evlilik yaşı hakkında fikir verici olabilir. Ama bir dakika, 'ideal evlilik yaşı' derken hata yapıyor olabilir miyiz?
Grafik: Can Baytak
“Benimle ne zaman evlenirsin? 25’inde mi, 40’ında mı?” Avrupa İstatistik Ofisi de bu sorunun yanıtını merak ederek evlenme yaşlarını ülkelere göre tespit etmiş. Elbette her ilişkinin kendi dinamiğine bağlı olarak evlenme yaşı çiftten çifte değişse de ortalamalar bize bir şey anlatıyor. Avrupa ülkelerinde insanlar genellikle 25 ila 40 yaş arasında ilk evliliklerini yapıyor. Ancak ortalama yaş sadece bölgeler arasında değil, cinsiyetler arasında da değişiyor.
2022’de tutulan istatistiğe göre, Avrupa ülkelerinde kadınlar genelde erkeklerden daha genç yaşta evleniyor. Kadın ve erkeklerin ilk evlenme yaşı arasındaki en çarpıcı değişim, Romanya’da. Erkeklerde ortalama 31.2 yaş, kadınlarda ise 28 yaş evlenmek için ideal bulunuyor. Cinsiyetler arasındaki fark 3 yaştan fazla.
Çalışmada İspanya en ileri yaşta evlenenleri, Türkiye ise en genç yaşta evlenenleri barındıran Avrupa ülkeleri olarak yer alıyor. İspanya’da kadınlar ortalama 34.7 yaşında ilk evliliğini yaparken, Türkiye’de 25.6 yaşında evleniyorlar. İspanyol erkekleri ortalama 36.8 yaşında evlenmeyi tercih ederken, Türk erkekleri 28.3 yaşında evleniyor.
Bu ortalama yaşlar ideal yaş olarak kabul edilebilir mi? Ya da şöyle soralım: İdeal evlilik yaşı diye bir şey var mıdır?
“Evlilik ilk olarak aşk, sevgi, bağlılık gibi kelimeleri çağrıştırsa da evlilikle ilişikli bir kelime daha vardır: Sorumluluk” diyen Klinik Psikolog Merve Öz, “Evlilikle birlikte sorumluluk artışı da olur. İdeal evlilik yaşından söz etmek bu anlamda doğru olmaz. İdeal evlilik zamanı yerine, sorumluluk almak için istekten ve uyum yakalanan eşten söz etmek daha doğru olur. Kişi, bu sorumluluk için ne zaman hazır olursa evlilik için doğru zaman, o zamandır. Yani ideal evlilik yaşı kişiseldir” diyor.
“Evlilikten beklentiye göre kişinin kendini evliliğe hazır hissettiği yaş hem kadınlar hem de erkekler için değişkenlik gösteriyor. Evlilik zamanını belirlerken kişinin öncelikleri; kültürel şartları, sosyal şartları, ekonomik şartları, duygusal şartları, kariyer durumu, psikolojik olgunluğu önem arz ediyor” diyen Öz, bu nedenle evlilik yaşının bazen 20’li, bazen 30’lu, bazen de 40’lı yaşlar olabildiğine işaret ediyor.
“YAŞ GEÇİYOR DİYE EVLENİLMEZ”
Peki, mutlu bir evlilik için yaş önemli mi? “Yaş geçiyor diye evlenilmez” diyor Klinik Psikolog Öz, “Mutlu bir evlilik için eşlerin uyumu ve taşıdıkları sorumluluk bilinci yaştan çok daha önemlidir. Ortak gelecek hayal edebildiğiniz, aile kurabilecek sorumluluğa erişmiş, güven veren, iyi günde de kötü günde de yanınızda olacak bir eş bulmak mutluluk için şarttır” diye ekliyor.
İSTATİSTİKLERE GÖRE İDEAL EVLENME YAŞI
Araştırmalar, istesek de istemesek de sayıları önümüze seriyor. Birleşik Krallık Ulusal İstatistik Ofisi’nin geçen yıl yayımladığı araştırmaya göre, evlenmek için ideal yaş, 28-32 arası çıktı. Çünkü en çok bu yaş aralığında evliliklerin başarı şansının yüksek olduğu, genellikle en az boşanmanın yaşandığı evlilik yaş aralığı olduğu anlaşıldı.
Boşanmayla sonuçlanan evliliklerde en yaygın evli kalma süresi, 8 yıl olarak ortaya çıktı. Bu, 2021 öncesi rakamlara göre evli kalma süresinde bir artış anlamına geliyor. Covid salgını sırasında boşanmaların ertelenmiş olma ihtimalinin bu sonuçta etkili olduğu düşünülüyor.
ABD Michigan'daki Birmingham Maple Clinic'in evlilik ve aile terapisti Carrie Krawiec de Washington Wedding dergisine, "İlk beş yılda boşanma olasılığının en düşük olduğu ideal evlenme yaşı 28 ila 32 arasıdır. 'Goldilocks teorisi' olarak adlandırılan fikir, bu yaştaki insanların çok yaşlı veya çok genç olmadığı şeklindedir” diyor.
Krawiec, insanların gerçek uyumluluk ile gelip geçici aşk arasındaki farkı anlayacak kadar "yaşlı" olmaları gerektiğini, ancak sadece kendi yöntemlerine göre hareket etmeyecek ve alışkanlıklar ile yaşam tarzında düzeltmeler yapmak istemeyecek kadar “genç" olmaları gerektiğini söylüyor.
Amerikalı evlilik terapisti Alicia Taverner da “Bilimsel açıdan bakıldığında, ön lob beynin en son olgunlaşan kısmıdır ve bu olgunluk 25, hatta 30 yaş gibi geç bir dönemde gerçekleşebilir. 25 yaşından önce alınan yaşam kararları sorunlu olabilir, çünkü bunlar tam bir bilinç olmadan alınır” diyor.
SİZİN İÇİN İDEAL EVLİLİK YAŞI KAÇ?
“Evliliğe, belli bir yaş belirlenerek karar verilmez” diyor Klinik Psikolog Merve Öz ve “Evlilik bir yolculuktur. Kişiler bu yolculuğa kiminle çıkacaklarını, yolculuğa çıkmak istedikleri kişiyle yolda karşılaşılan engelleri aşıp aşamayacaklarını kendilerine sorarak evlilik zamanı belirleyebilirler” diye ekliyor. Peki, evlilik yapılan yaş aralığının hangi avantajları, hangi dezavantajları var?
20'li yaşlardaki evliliklerin
AVANTAJLARI
- 20’li yaşlar kişilerin birbirine uyum için daha esnek olabildiği yaşlardır.
- Yol arkadaşınızla daha çok anı biriktirme şansını yakalarsınız.
- İyi günde, kötü günde yanınızda olacak insanı bulmanın rahatlığını yaşarsınız.
DEZAVANTAJLARI
- Eğitim hayatı sürüyorsa okurken evlilik yürütmek zor olabilir.
- Ekonomik özgürlük ele alınmadan yapılan evlilikler maddi açıdan yıpratıcı olabilir.
- Her anlamda sorumluluk artışı olur; eşinizin ailesine karşı da sorumlu olursunuz.
- Bireysel kararlar yerine artık ortak kararlar almalısınız.
30'lu yaşlardaki evliliklerin
AVANTAJLARI
- 30’lu yaşlar bireylerin kendini daha iyi tanıdıkları yaşlardır. Bu nedenle eş seçimini kendinize daha uygun yapabilirsiniz.
- Ekonomik özgürlüğü sağlamış olacağınız için maddi açıdan ayağınızı yorganınıza göre uzatmanız daha mümkün olabilir.
- İyi günde de kötü günde de yanınızda olacak insanı bulmanın rahatlığını yaşarsınız.
- Yol arkadaşınızı kendinizi daha iyi tanıdığınız bir dönemde seçtiğiniz için ortak çok noktanız olabilir.
- Sorunlarla baş etme kapasiteniz artacağı için sorunları çözüme kavuşturmanız daha kolay olacaktır.
DEZAVANTAJLARI
- Para harcarken eşinize karşı da sorumluluğunuz olduğu için artık daha dikkatli para harcamanız gerekir.
- Karalarınızda artık yalnız olmadığından ortak kararlar almalısınızdır.
- Sorumluluk artışına, iş yükü artışına hazır olmalısınız. Eşinizin ailesine karşı da sorumlu olacaksınızdır.
40'lı yaşlardaki evliliklerin
AVANTAJLARI
- 40’lı yaşlar bireylerin kendini daha da iyi tanıdığı yaşlar olduğu için eş seçiminde daha seçici olurlar ve uyumlu eş seçimi yapabilirler.
- Eşler ortak noktalarının daha farkındadırlar.
- Eşler hayat tecrübesi kazanmış ve olgunlaşmışlardır. Sorunlara daha kolay çözüm bulabilirler.
DEZAVANTAJLARI
- 40 yaş, alışkanlıkları değiştirmek için zor bir yaş olabilir. Kişinin eşi ile uyum sağlaması, bazı konularda esneklik sağlaması zor olabilir.
- Karar alırken ortak kararlar almak zor olabilir.
- Evlilik, sorumluluk da getireceğinden, sorumluluklar artabilir. Yük artışı eşlere ağır gelebilir.
- Sorumluluk artışına, iş yükü artışına hazır olmalısınız. Aileniz genişleyecek ve artık eşinizin ailesine karşı da sorumlu olacaksınız.
