İş kazası olmayan işverene işsizlik sigortası prim indirimi
İşçilerini iş kazalarına karşı korumak amacıyla iş yerinde gerekli tedbirleri alan işveren işsizlik sigortası primini indirimli ödüyor. Son üç yılda iş yerinde ölümle veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası yaşanmayan işveren, önümüzdeki üç yıl boyunca işsizlik primini indirimli ödeyecek. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, iş kazası olmayan işverenlere sağlanan teşvikin ayrıntılarını yazdı
Çok tehlikeli sınıfında yer alan iş yerinde iş kazası olmayan işverene prim indirimi sağlanmasına ilişkin teşvikin uygulama esasları Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın tebliğinde düzenleniyor. Tebliğ uyarınca, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan, son üç yılda ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen iş yerlerinde işverenin ödemesi gereken işsizlik sigortası priminin yarısı alınmıyor. İşsizlik sigortası için brüt ücret üzerinden işçiden yüzde 1, işverenden yüzde 2 oranında prim alınıyor. Teşvikten yararlanmaya hak kazanan işverenler 2020 yılında işçi başına aylık 29.43 TL ile 220.72 TL arasında daha az prim ödeyecek.
Teşvikten yararlanan bir işyerinin 2020 Ocak ayında her biri 30 gün çalışan 20 işçiyi toplam 100 bin TL prime esas kazanç üzerinden bildirdiği varsayıldığında, bu sigortalılara ilişkin 2 bin lira yerine bin lira işsizlik sigortası primi işveren hissesi ödenecek.
Geçen yıl uygulamaya konulan teşvikten ilk defa bu yıl yararlanmak için 1 Ocak 2017-31 Aralık 2019 tarihleri arasında iş yerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası yaşanmamış olması gerekiyor. Bu koşulları sağlayan iş yerlerinde 1 Ocak 2020-31 Aralık 2022 tarihleri arasında işsizlik sigortası işveren priminde indirim yapılacak.
2017 yılı ocak ayında kurulan ve o tarihten bu yana iş kazası yaşanmamış iş yerleri de teşvikten yararlanabilecek. Ancak, 2017 şubat ayından sonra kurulan iş yerleri, üç yıl süreyle iş kazası yaşanmaması koşuluyla 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren teşvikten yararlanabilecek.
Teşvikin kesilmemesi için önümüzdeki üç yıl boyunca ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası yaşanmaması gerekiyor. Geçen yıl teşvikten yararlanmaya başlayan işverenler, iki yıl daha işsizlik primini indirimli ödeyecek. Teşvik alınan dönemde iş kazası meydana gelmez ise teşvik izleyen dönemde de devam edecek.
Teşvikten yararlanabilmek için iş yerinin iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunması koşulu aranıyor. İş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi hizmetini bu amaçla kurulmuş şirketlerden alanlar da teşvikten yararlanabilecek.
Teşvikten yararlanabilmek için iş yerinde çalışan sayısının on kişiden fazla olması gerekiyor. Bu nedenle çalışan sayısının nasıl hesaplanacağı önem taşıyor. Çalışan sayısının hesabında aynı işveren tarafından Türkiye genelinde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 4/a’lı olarak çalıştırılan toplam sigortalı sayısı dikkate alınıyor. Asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulan iş yerlerinde alt işverenin çalışanları, asıl işverenin toplam çalışan sayısına dahil edilmiyor.
KİMLER İÇİN BAŞVURU GEREKİYOR?
Teşvikten yararlanma şartlarını kaybetmesi nedeniyle daha önce teşviki kesilmiş olanlar dışında, teşvikten yararlanmak isteyen işverenler için başvuru şartı bulunmuyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) tüm iş kazaları bildiriliyor. Dolayısıyla, teşvikten yararlanma hakkı bulunan iş yerleri sistem üzerinde SGK tarafından otomatik olarak kontrol ediliyor. Teşvikten yararlanmaya hak kazanmış iş yerlerine teşvik uygulaması otomatik olarak başlatılıyor.
Başvuru yapmasına gerek olmamakla birlikte işverenin, teşvikten yararlanma hakkını kaybedip kaybetmediğini doğrudan kendisinin kontrol etmesi gerekiyor. Örneğin, çok tehlikeli sınıftaki iş yerlerinde çalışan işçi sayısının 10’un altına düşmesi halinde, işveren SGK’ya haber vererek, teşvik hakkını kaybettiğini bildirmek zorunda.
Çok tehlikeli grupta yer alan iş yerinin “az tehlikeli” sınıfa düşmesi, sözleşmesi sona eren iş sağlığı uzmanı ve iş yeri hekimiyle bir ay içinde yeni bir sözleşme yapılmaması halinde de teşvik hakkı ortadan kalktığı için, bu durumun SGK’ya bildirilmesi gerekiyor.
Teşvikten yararlanılan üç yıllık sürede, teşvikten yararlanma şartlarından herhangi birinin kaybedilmesi durumunda, tekrar yararlanılabilmesi için işveren başvuruda bulunmak zorunda. Başvurular, teşvikten yararlanılacak takvim yılından önceki yılın son gününe kadar işveren sisteminden“Çok Tehlikeli İşyerleri İçin İşsizlik Sigortası Primi Teşvik Yönetimi” ekranından yapılacak. Sistem tarafından gerekli kontrolün yapılmasının ardından başvuru onaylanacak.
BEŞ YIL TEŞVİK YASAĞI
Teşvikten yararlanan işverenlerden, ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazalarını bildirmeyenlerin ya da geç bildirenlerin, kapsama giren tüm iş yerleri için beş yıl süreyle teşvik yasağı uygulanacak. Bu işverenlerden, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren indirim konusu yapılmış primler, gecikme zammı ve faiziyle birlikte istenecek.
Beş yıl teşvik yasağı, işverenin yüzde 51’den fazla payı bulunduğu tüm şirketleri için söz konusu olacak.
Prim indiriminden yararlanırken iş yerinde kaza meydana gelen işverenler ise 3 yıl süreyle teşvikten yararlanamayacak.
