Kabızlık nedir ve kabızlığa ne iyi gelir?
Sindirim sistemi rahatsızlıkları arasında en sık görülen kabızlık, yaşam konforunu önemli ölçüde etkiliyor. Peki kabızlık nedir, kabızlığın nedenleri ve belirtileri nelerdir, kabızlık tedavi edilebilir mi? Genel Cerrahi-Meme-Tiroid ve Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Emin Güneş yazdı
Kabızlık yani tıptaki adıyla konstipasyon, yaşam koşulları ve beslenme şekilleri nedeniyle günümüz toplumunda kadın, erkek, yetişkin, çocuk olmak üzere oldukça sık görülmektedir. Sindirim sistemi rahatsızlıkları arasında en sık görülen kabızlık, yaşam konforunu önemli ölçüde etkilemektedir.
KABIZLIK NEDİR?
Bağırsak hareketlerinin yavaş olması nedeniyle haftada üç ya da daha az dışkılama durumuna kabızlık denir. Bağırsak hareketleri arasındaki normal süre kişiden kişiye değişse de haftada üç veya daha fazla gün tuvalete çıkmamak uzun bir süredir. Besinlerin sindirim sisteminde normalden daha yavaş hareket etmesi, normalden daha uzun süre bağırsaklarda kalması bağırsak içeriğinden daha fazla sıvı emilmesine neden olur, bu da dışkının daha sert ve kuru olmasına yol açar. İşte üç veya daha uzun süre tuvalete çıkmamak bu sertleşmeyi daha da artırdığından dışkılama oldukça zorlaşır.
KABIZLIK BİR HASTALIK MIDIR?
Kabızlığın kendisi bir hastalık değildir. Altta yatan bir hastalık veya başka bir durumdan kaynaklanan bir şikayettir. Uzun süreli kabızlık sorunlarının altında ciddi sağlık sorunları yatıyor olabileceğinden mutlaka dikkate alınması gereken bir şikayettir. Zira uzun süreli kabızlık yaşam konforunu önemli ölçüde etkilemektedir.
KABIZLIĞIN NEDENLERİ NELERDİR?
Hayat tarzına bağlı yaşam değişikleri, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam, ileri yaş, ilaç kullanımı gibi faktörler ön planda olsa da kabızlığın nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;
-Tuvalet ihtiyacını ertelemek,
-Yeme bozuklukları,
-Fast food türü katı gıdalarla beslenmek,
-Hareketsiz yaşam,
-Kolit, irritabl bağırsak sendromu gibi bağırsak hareketlerinde yavaşlamaya neden olan sindirim sistemi hastalıkları,
- Parkinson, multipl skleroz gibi veya yatağa bağımlılığa neden olan sinir sistemi hastalıkları,
-Özellikle merkezi sinir sistemine yönelik kullanılan ilaçlar, antidepresanlar ve ağrı kesici ilaçlar,
-Anal bölge hastalıkları, makatta çatlak, hemoroid, apse gibi hastalıklar kişilerde tuvalet ihtiyacını geciktirmeye neden olurlar,
-Kalın bağırsak kanseri,
-Hipotiroidi, diabet gibi hormonal bozukluklar,
-Dışkılamada rolü olan kaslara ait işlevsel bozukluklar,
-Gebelik.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Haftada üçten az sayıda dışkılama,
-Tuvalet sırasında zorlanma hissi, sert ve küçük dışkılama,
-Karında şişkinlik,
-Bağırsakları boşaltmak için karın ve göbek etrafına elle bastırmak,
-Bağırsağın tam boşalamaması,
-Elle boşaltma destek gereksinimi
Ani gelişen ve beraberinde karında şişkinlik, gaz çıkaramama, kusma ile kendini gösteren kabızlık, mekanik bağırsak tıkanıklığın belirtisi olabileceğinden acil olarak hekime başvurmayı gerektirmektedir.
UZUN SÜRE KABIZLIKLIKLARDA KOLONOSKOPİ GEREKİR Mİ?
Tıbbi öykü ve fizik muayene çok önemlidir. Şiddetli kabızlık, makat çatlağı, hemoroid, apse gibi anorektal bölge hastalıklarına neden olacağından bu bölgenin ilk olarak parmakla muayenesi oldukça önemlidir. Özellikle makatta yırtılmaya neden olan kabızlıklar, sonrasında şiddetli ağrılı dışkılamaya yol açtığından, kişi sürekli tuvalet ihtiyacını geciktirir, bu da kısır döngü şeklinde kabızlığın daha da artmasına neden olur.
Unutmamak gerekir ki yine uzun süren kabızlık kalın bağırsak kanserinin habercisi olabileceğinden, uygun hastalara kolonoskopi mutlaka yapılmalıdır. Bunun dışında anal manometre, renkli kolon filmi, defekografi gibi radyolojik tetkiklerde tanıda kullanılmaktadır.
Kabızlığın tedavi yöntemi ve beslenmesi oldukça önemli ve uzun olduğundan bir sonraki yazımda detaylı olarak yazacağım.
Sağlıkla kalın.
