Monroe Doktrini nedir, ne demek? Monroe Doktrini tarihi, amacı, önemi ve maddeleri

Adını, dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı James Monroe'den alan Monroe Doktrini; Amerika'nın o dönem için başvuracağı dış politikanın hatlarını çizen bir belgedir. Yalnızlık politikası olarak da ifade edilen bu doktrin özetle; Amerika'nın hiçbir şekilde Avrupa'nın içişlerine karışmayacağını ancak aynı şekilde Avrupa'nın da Amerika'nın içişlerine karışmaması gerektiğini belirtmektedir. Bir başka ifadeyle "Amerika, Amerikalılarındır" anlayışı çerçevesinde hazırlanmış bir belge olan Monroe Doktrini nedir? Monroe Doktrini temel amacı ve sonuçları nelerdir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…

Giriş: 21.06.2023 - 00:53 Güncelleme: 21.06.2023 - 00:53

Amerika Birleşik Devletleri’nin Amerika kıtasında tam hakimiyet kurmak istemesinin ve sorunlu olarak görülen Avrupa’dan uzaklaşma düşüncesinin bir sonucu olarak ortaya çıkan Monroe Doktrini tarihi kaçtır? Monroe Doktrini ne zaman terk edildi? İşte, tüm detaylar…

Monroe Doktrini Nedir?

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı James Monroe tarafından, Kongre’ye bir mesaj olarak yollanan Monroe Doktrini; Amerika Birleşik Devletleri’nin yalnızlık politikası olarak tarif edilmektedir. ABD’nin temel dış politika hatlarını belirleyen bu doktrine göre; ABD Avrupa içişlerine karışmayacak ancak aynı tavrı Avrupa’dan da bekleyecek ve Avrupa ile olan ilişkileri yalnızca ticari faaliyetler ile sınırlı tutacaktır. Tüm dünyaya “Amerika, Amerikalılarındır” mesajını veren Monroe Doktrini tarihi ise 2 Aralık 1823’tür.

REKLAM

Monroe Doktrini Ne Demek?

Uzun yıllar boyunca Amerika Birleşik Devletleri’nin dış politikasında etkili olan Monroe Doktrini şu 4 madde ile açıklanabilir:

Özgürlüğünü ve bağımsız tavrını elde etmiş olan Amerika kıtası, bundan sonra Avrupa devletlerinin kolonileştirme faaliyetlerine izin veremez.
Avrupa’da oluşturulan ve adına Kutsal İttifak denilen oluşumlar, Amerika kıtasının ittifak kavramları ile taban tabana zıttır. Bu sebeple Avrupa’da yer alan herhangi bir devletin, kendi sistemlerini bu yarım küre üzerindeki herhangi bir nokta yayma isteklerini tehlikeli olarak görürüz.
Amerika, Avrupa ülkelerinin hali hazırda var olan kolonilerine bugüne kadar müdahale etmemiş ve bugünden sonra da müdahale etmeyecektir.
Amerika; Avrupa’nın kendi iç işi olan hiçbir savaşta ya da anlaşmazlıkta taraf tutmamıştır ve bundan sonra da tutmayacaktır. Ancak Avrupa da benzer bir tavır içinde olmalı ve Amerika’nın iç işlerine karışmamalıdır.

Monroe Doktrini Temel Amacı

REKLAM

Tüm Amerika kıtasını, Avrupalı devletlerin etkisinden kurtarmak, Monroe Doktrininin temel amacı olmuştur. 1823 tarihinde ilan edilen Monroe Doktrini ile ABD; Amerika kıtasının artık bir kolonizasyon bölgesi olmayacağını tüm dünyaya ilan etmiştir. Özellikle İspanya ve Portekiz’in eski kolonisi olan Güney Amerika’ya müdahale hazırlığında olması, Monroe Doktrininin hayata geçişini hızlandırmıştır. Amerika Birleşik Devletleri bu belgeyle, Güney Amerika’da ortaya çıkan bu bağımsız devletlerin iç işlerine yapılacak müdahalelerin önüne geçmiştir.

Monroe Doktrini Sonuçları

1823 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri Başkanı James Monroe tarafından ilan edilen Monroe Doktrini sonuçları şu şekilde listelenebilir:

Monroe Doktrini Ne Zaman Terk Edildi?

1823 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin dış politikası olarak ilan edilen Monroe Doktrini, yaklaşık 100 boyunca büyük bir titizlikle uygulanmıştır. Monroe Doktrininin ilk terk edilişi ise 1. Dünya Savaşı sırasında olmuştur. Savaş esnasında Almanya ile bir gerginlik yaşaması sonucu ABD, bu savaşa dahil olmuş ve Monroe Doktrinini terk etmiştir. Savaş sonunda gerek Milletler Cemiyeti’nin kurulması gerekse de Wilson İlkeleri’nin yayınlanması ile yeniden bu doktrine dönen ABD’nin, bu tarafsızlık politikasından bir kez daha vazgeçmesi ise 2. Dünya Savaşı sebebiyledir.

Haberi Hazırlayan: Kubilay Kos

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ