F-16 için "İsveç" bilmecesi!

ABD’nin Türkiye’ye 40 adet F-16 satışı ve 80 adet de modernizasyon ekipmanı sağlaması konusunda pazarlıklar giderek ilginç bir hal alıyor. ABD – Türkiye ilişkileri de müttefiklikten pazarlıklar sebebiyle başka bir şekle dönüşüyor. ABD öncelikle F-16 konusunda Türkiye’den İsveç’e NATO üyeliği için onayı çıkarmasını bekliyor.

Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliği gündeme gelmeden önce Türkiye’nin F-16 talebi söz konusuyken sonradan gelişen bu hadise pazarlık gerekçesi yapıldı. Ancak Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini “onay” vermesi halinde pazarlığın nasıl şekilleneceği tam olarak kestirilemiyor. Konuştuğum bazı kaynaklar F-16 konusunda satış ve modernizasyon olmak üzere iki aşama olduğunu ABD’nin de onaydan sonra bunlardan birisine “evet” diyeceği şeklinde endişelerin söz konusu olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, kısa süre önce ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı telefon görüşmesinde F-16’lar için önceliğin İsveç’in NATO’ya katılımına onay verilmesi olduğunu gündeme getirmişti. Erdoğan’da eş zamanlı ilerlenmesinin doğru olacağının altını çizmişti. ABD’nin ilgili çevrelerine yakın kaynaklarım Noel tatili sürecinde eş zamanlı onayın pratikte mümkün olmadığının altını çizerek, ABD Kongresi içinde gerçekçi bir yaklaşım olmadığını ifade ettiler. Özellikle Türkiye-Yunanistan ilişkilerindeki iyimser hava sonrası başka bir gelişmeye, Yunanistan’a 20 adet F-35, Türkiye’ye de 40 F-16 satışı ve 80 adet de modernizasyon ekipmanı verilmesinin eş zamanlı olabileceğini belirttiler.

Öte yandan Türkiye İsveç’in NATO üyeliği için TBMM’de gerekli adımları atmasına rağmen ABD Dışişleri Bakanlığı, henüz 40 adet F-16 savaş uçağı satışı ve 80 adet modernizasyon ekipmanı tedarikinin ‘Kongre’de görüşülmesi için süreci başlatmış değil.

Önümüzdeki hafta yani senenin son günlerinde TBMM’de İsveç’in NATO üyeliği için bir gelişme olması bekleniyor. Zira eş zamanlı olma ihtimali olmadığı için ve Türkiye’den bir adım beklendiği için büyük ihtimalle yeni yıla İsveç meselesi çözülmüş olarak girilecek. Akabinde ABD’nin Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satışı için süreç başlayacak. Muhtemelen bir ay içinde neticelenmesi de ümit ediliyor ve milyarlarca dolarlık bir hacim söz konusu.

F-16 savaş uçaklarının üreticisi Lockheed Martin, hali hazırda beş ülkeye toplam 125 adet uçağı teslim için bekliyor. Yeni siparişler ve beklentiler de var. Lockheed, üretimlerini dünya genelinde yaklaşık 470 tedarikçiyle destekleyerek, ana bileşenlerini 8 ülkede gerçekleştiriyor. Türkiye de her iki tarafta da tecrübesi olan bir ülke, ama son yıllardaki gelişmeler sebebiyle Lockheed üretimi F-35 ortaklığından çıkışından sonra F-16 tedarikinde de anlaşmazlıkların muhatabı oldu.