Puzzle yapmak en faydalı hobi

Puzzle üreticileri ve hobi dükkanları şimdiye kadarki en yüksek satış rakamlarına ulaştılar. Puzzle yapmayı bu kadar çok sevmemizin psikolojik bir anlamı olabilir mi?

Sakinleşmeye ihtiyacımız var

Koronavirüs sürecinde ilkel beynimiz çok fazla çalışıyor. Hayatta kalma içgüdülerimiz tavan yaptı, bireysel olarak yaşadığımız en büyük tehditlerden biriyle karşı karşıyayız. Sürekli olarak dövüş ya da kaç döngüsünün içindeyiz. Beynimiz, benzerini yaşamadığı bir durumda kaldı ve ne yapmamız gerektiğini bilmiyoruz. Uyuyamıyoruz, uykumuzdan sıçrayarak uyanıyoruz. Beynimiz bu denli büyük bir salgın riskine karşı ne yapılması gerektiğine dair bir çözüm üretemiyor. Zaman yavaşladı, reaksiyonlarımız yavaşladı, kavramsal anlayışlarımız yavaşladı. İşte puzzle yapmak tam bu noktada devreye giriyor.

Puzzle yapmak kontrol duygusunu besliyor

Dünya çapında bir salgın hastalık, kontrol edebileceğimiz bir durum değil. Puzzle ise bize kontrol duygumuzu geri veriyor. Hangi parçanın nereye oturacağını bulup bir resmi tamamlıyoruz ve bitiriyoruz. Zihnimiz de bu süreçte yaşadığı güven eksikliğini tamamlıyor. Puzzle yaparken tüm güç elimizde, tek yapmamız gereken doğru parçayı bulmak. Bütün bir günü puzzle yaparak geçirmemizin temel nedenlerinden biri de bu. Mental olarak rahatlıyoruz, dış dünyadan uzaklaşıyoruz, kendi başımıza bir şey yaratıyoruz. Binlerce çeşit puzzle arasında kendinize uygun olanı bulabilirsiniz.

Net bir hedef var

Hayatın çeşitli alanlarında kendimize koyduğumuz hedeflerimiz var, birden fazla iş ve sorumlulukla boğuşuyoruz. Karantina sürecinde ise anlamsız ve hedefsiz şeyler yapmak bize iyi geliyor, sebepsiz yere duş almak gibi. Elbette bu da bir şey yapmak ama herhangi bir hedefi ya da verimliliği olmayan bir aktivite. Pek çok hedefimizin uzağında kaldığımız ve hemen her şeyi ötelemek mecburiyetinde olduğumuz bu dönemde bir amacı olan aktiviteler zihnimiz için daha faydalı. Puzzle yapmak da amacı olan bir iş, parçaları doğru yerine koymak. Bu da çevremizdeki kısıtlamalar sırasında bile bir işi başarma duygusunu yaşamamıza yardımcı oluyor.

Puzzle sakinleştiricidir

Bir puzzle yapmaya başlamak ve bitirmek, son derece rahatlatıcıdır. Bitmiş halini görmek ise son derece tatmin edicidir. Bir puzzle yapmak, bitmeden rahat edememek, bitmiş halini izlemek aslında nörolojik bir olay. Servomekanizma, yapılan bir işin bitirilmesidir. Karantina sürecinde her gün etrafımızdaki dünya biraz daha değişiyor. Değişimi kontrol edemesek de puzzle yapıp bitirebilir, tamamlama güdümüzü besleyebiliriz. Çünkü puzzle yaparken her bir parçayı doğru yere koyduğumuzda vücudumuz dopamin, mutluluk hormonu salgılar, rahatlar.

Parçaları birleştirme zihnimizin bir parçası

İnsan beyninin en önemli özelliklerinden biri parçaları birleştirmesidir. Mantıksal olarak parçalardan bütüne gideriz ve bu sırada da yaratıcılığımızı kullanırız. Büyük resmi görmek deyimi de buradan gelir ve aslında tam olarak puzzle yapmak olarak düşünebiliriz. Zihnimiz parçaları düzene koymayı sever, zaten sürekli yaptığımız da bu değil mi? Sıraya koymak, birleştirmek.

Problem çözmeye yardımcı oluyor

Puzzle yapmanın bir başka faydası ise zihnin problem çözme yetisini desteklemesi. Her günümüzü, uyanık olduğumuz sürenin neredeyse tamamını, fark etmeden problem çözerek geçiriyoruz: Okul saati, iş saati, öğlen yemeği, trafikten kaçınma, akşama sofrayı kurma, ertesi gün ve sonraki gün… Puzzle yapmak nöroplastisteyi, beyinin iç ve dış uyaranlara karşı nöron ve sinapsların işlevlerini organize etmesini geliştiriyor, hem hareket halinde hem de esnek kalabilmemizi sağlıyor. Bu nedenle de sadece karantinada değil, her zaman puzzle yapmak iyi bir fikir. Çünkü o sırada aslında zihnimizde kendi hayatımızı da düzene sokuyoruz.

Puzzle, bir çeşit meditasyon

Puzzle yaparken zaman eriyip gider, nasıl geçtiğini anlamayız. Evin içinde 48-56 saat ve daha fazlasını geçirmek için sabra ihtiyacımız var ve zamanın da geçmesine… Ekran karşısında ya da başka bir aktivite ile karşılaştırılmayacak bir özelliği var o da bir sonucunun olması. Konsantrasyonu sağlayarak beynin fonksiyonları uyanık tutup aynı zamanda da dış dünyayı unutabileceğimiz çok az aktivite var. Beynin zehirli düşüncelerden uzaklaşmaya, stresi düşürmeye ve kalp ritmini düzenlemeye gereksinim duyduğu bu tür durumlarda puzzle son derece faydalı hale geliyor.

Birlikte puzzle yapmak

Tek başına uzun saatler geçirebildiğimiz gibi puzzle yaparken aslında ailece kaliteli zaman fırsatı da yakalarız. Birlikte bir şey yapma, aynı hedefi paylaşma gibi önemli güdüleri desteklerken aynı zamanda hiç konuşmadan bağ kurabiliriz. Birliktelik duygusunu destekler ve paylaşırız. Puzzle yapmanın eğlenceli bir sosyal aktivite olmasının en önemli nedenlerinden biri farklı kişiliklerin bir araya gelmesi, herkesin birbirinden yardım alması ve birlikte bir amaç için çalışmanın verdiği huzurdur.

Puzzle yapmak kaçıştır

Monotonluktan kurtulma şansımızı çok azaltan koronavirüs karantinası, sinirsel olarak da hepimizi zorluyor. Bulduğumuz hobilerin hemen hepsi de (ekmek yapmak, tamirat işleri, vs) olan bitenden uzaklaşma çabamızın bir ürünü. Sanki aslında tüm bu olaylar başımıza gelmemiş gibi, öncesinin basit ve düzeni hayatına geri dönmeye çalışıyoruz. Kaçmak istemek de haklıyız ve buna ihtiyacımız var. Bunun için bir fırsat yakaladığımızda içimizde yeşeren sevinç de bundan kaynaklanıyor; puzzle kutusunun üzerindeki resim ve bittiği anı hayal etmek ve bu süre boyunca da bir şey düşünmek zorunda olmamak.