Sigortalılık oranı düşük olunca 250 milyar liralık yükü dünya ile paylaşamadık
Dünya Bankası depremin fiziki zararını 34.2 milyar dolar olarak hesapladı. Daha kötümser olanlar zararın 100 milyar dolara çıkacağını söylüyor. Yapılan hesaplamalara göre zarar gören konutlar için DASK 25 milyar lira, zarar gören araç, konut, işyeri ve hayatını kaybedenler ile çeşitli zarar görenlere sigorta şirketleri yaklaşık 76 milyar lira ödeme yapacak. Sigorta şirketleri bu rakamın yüzde 90'ını yani 90 milyar lirası uluslararası sigorta sisteminden tahsil edebilecek. Eğer sigortalılık oranı dünya standartlarında olsaydı iyimser tahminle 665 milyar lira olan zararın 333 milyar lirası uluslararası sigorta sistemi ile paylaşılabilecekti. Yani 250 milyar liralık yük daha üstümüzden kalkacaktı.
Türkiye depremin yaralarını sarmaya çalışırken bu büyük felaketin maddi zararı da yavaş yavaş hesaplanmaya başlandı. Dünya Bankası'na göre depremin fiziki zararını 34.2 milyar dolar. Ancak bu rakamın iyimser olduğunu savunanlar çoğunlukta. Kötümser olanlar zararın 100 milyar dolara çıkacağını söylüyor. Bu zararın büyük bölümü devletin ve eninde sonunda vatandaşın cebinden çıkacak. Bir miktar ise sigorta yoluyla dünya sigorta sistemine devredilecek. Peki bu tutar ne kadar?
DASK YAKLAŞIK 25 MİLYAR LİRA ÖDEYECEK
Önce deprem sigortasından başlayalım. Bölgedeki 2.2 milyonluk konutların yüzde 44.3'ü olan 963 bin ev deprem sigortalı. Deprem sigortası kurumu DASK şimdiye kadar kendilerine 362 bin 646 başvuru olduğunu buna karşın 3 milyar 350 milyon liralık ödeme yaptıklarını açıkladı. Çalışılan rakamlar DASK'ın ödemesinin 25 milyar lira düzeyinde olacağını ortaya koyuyor.
SİGORTA SİSTEMİ 101 MİLYAR LİRALIK YÜK ALACAK
Yapılan hesaplamalara göre zarar gören araç, konut, işyeri ve hayatını kaybedenler ile çeşitli zarar görenlere sigorta şirketleri yaklaşık 76 milyar lira ödeme yapacak. Yani DASK ve diğer zararlar için 101 milyar liralık bir yükü sigorta sistemi kaldıracak. Diğer yandan sigorta şirketleri ve DASK bu rakamın yüzde 90'ını yani 90 milyar lirası uluslararası sigorta sisteminden tahsil edebilecek.
333 MİLYAR LİRA PAYLAŞILACAKTI
Rakam büyük gibi görünse de eğer sigortalılık oranımız yüksek olsaydı bu tutardan en az 243 milyar lira daha fazla yük dünya sigorta sistemi ile paylaşılabilecekti. Bölgede deprem sigortalı konut sayısı devletin koyduğu çeşitli zorunluluklar nedeniyle yüzde 44 olsa da kasko, yangın ve hayat sigortası oranı ancak yüzde 17 ile 20 arasında. Gelişmiş dünyada ise bu oran tabii ki çok yüksek. Sigortacılar en son ABD'de meydana gelen kasırgada oluşan zararın yüzde 50'sinin dünya sigorta sistemine aktarıldığını belirtiyor. Bizde ise en iyimser tahminle yüzde 13. Eğer sigortalılık oranı dünya standartlarında olsaydı iyimser tahminle 665 milyar lira olan zararın 333 milyar lirası uluslararası sigorta sistemi ile paylaşılabilecekti. Yani 250 milyar liralık yük daha üstümüzden kalacaktı.
ZARAR BÜYÜDÜKÇE RAKAM KATLANIYOR
Birçok uzmanın tahmini gibi zararın 100 milyar liraya (1.9 trilyon lira) çıktığını varsayarsak bu durumda tablo daha da vahim. Sigortalılık oranımız gelişmiş dünya ile aynı oysaydı tam 850 milyar liralık tutar uluslararası sigorta sistemine aktarılabilecekti. Şu anda yüzde 5.2 olan zararın uluslararası sistem tarafından karşılanma oranı yüzde 45 olacaktı.
