Sıradan bir ağaç değil! Öyle etkileri var ki… Zeytin ağacı neden kutsal sayılıyor?
Antik çağlardan beri oldukça önemli kabul edilen bir ağaç: Zeytin ağacı… Romalıların büyük bir önemi olan zeytin ağacı Antik Yunan'da kutsal kabul edilmiştir. "Hayat ağacı" olarak da tanımlanan zeytin ağacı tarih boyunca barışın, kutsallığın, bereketin, bilgeliğin ve saflığın sembolü haline gelmiştir. Peki, zeytin ağacını bu kadar değerli ve kutsal kılan nedir?
İşte bu kutsal ağacın insanlığa ve doğaya olan faydaları…
Kökleri ve yaprak örtüsü, toprak erozyonunu azaltarak toprak kaybını engeller.
Zeytin ağacının kök sistemi o kadar sağlamdır ki, ağacın yer üstü yapısı don, yangın veya hastalık gibi felaketler nedeniyle yok olsa bile kendini yenileyebilir.
Meyvesinin sağlıklı olmasının yanında birçok yararı da vardır.
Zeytin ağacının meyvesi olan zeytin antioksidanlar, sağlıklı yağlar ve lifler içerdiğinden oldukça sağlıklıdır.
Binlerce yıl yaşayabilen zeytin ağacı çok uzun ömürlüdür.
Zeytin ağaçları çok uzun ömürlüdür ve binlerce yıl yaşayabilir. Örneğin, Akdeniz Bölgesi’nde 3000 yıldan daha uzun süredir yaşayan bilimsel olarak doğrulanmış birçok ağaç bulunur. İyi bakıldığı takdirde bu ağaçlar da verimli bir şekilde meyve vermeye devam eder.
Suyun yeraltına sızmasını destekleyerek yeraltı su kaynaklarını besler ve su döngüsünü düzenler.
Zeytin ağacı polinasyonu teşvik eder, toprak ve su kalitesini korur ve doğal dengeyi destekleyerek çeşitli ekosistem hizmetlerini sunar.
Meyve vermeye çok erken yaşta başlar.
Henüz beş ile yedi yaş arasında meyve vermeye başlayan zeytin ağacı hem üretken hem cömert bir ağaçtır ve her yıl kilolarca zeytin verir.
Zeytin ağaçları, ekosistemlerde farklı bitki ve hayvan türlerine yaşam alanı sağlar, böylece biyoçeşitliliği destekler.
Zeytin ağaçları farklı bitki ve hayvan türlerine ev sahipliği yaparak, doğanın çeşitliliğine katkıda bulunmasıyla ekosistemin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Karbon tutmaya ve iklim değişikliğine katkı sağlar.
Zeytin ağaçları, fotosentez süreciyle karbon emer ve depolar, bu da atmosferdeki karbondioksit miktarını azaltarak iklim değişikliğine katkı sağlar.
Bu yüzden, zeytin ağaçlarına sahip çıkmak, aslında doğanın tüm renklerine ve çeşitliliğine sahip çıkmak demektir.
Dünyada yaşanabilecek tüm felaketlere dayanıp ayakta kalabilecek tek bir ağaç olsaydı, bu zeytin ağacı olurdu.
MİTOLOJİDE ZEYTİN AĞACI VE ZEYTİNYAĞI
Mısır inanç ve anlatılarına göre, Mısırlılar zeytinyağı üretimine Yunanlılardan bile önce başlıyor. Efsaneye göre evlilik tanrıçası Isis, günümüzden 6 bin yıl önce halka zeytin ağacı yetiştirmeyi ve verdiği ürünlerden faydalanmayı öğretiyor. Eski Yunan efsanelerine göre ise zeytin dalı, tanrıça Athena'yı Atina'nın koruyucusu yapmaya yardımcı oluyor.
Atina için bir koruyucu arayan Zeus, kente en değerli hediyeyi getiren kişinin Atina'nın koruyucusu olacağını duyuruyor. Athena ise meclise bir zeytin dalı sunarak bu ağacın büyüyüp yüzyıllar boyunca yaşayacağını, meyvesinden lezzetli yemekler hazırlanabileceğini ve sağlıklı sıvısının yaraları iyileştireceğini anlatıyor. Bu sayede Atina kentinin koruyuculuğu akıl, bilim ve sanat tanrıçası Athena’ya veriliyor.
SANATTA ZEYTİNİN YERİ
Ünlü ressam Vincent Van Gogh, 1889 ve 1890 yılları arasında yattığı akıl hastanesinin dış duvarından görünen zeytin ağaçlarını, selvileri ve buğday tarlalarını resmetmiş.
Ressam, bir yıl boyunca kendi isteğiyle kaldığı bu hastanede çizdiği 15 adet resminde zeytin ağacına yer veriyor. Bunlardan en ünlüsü ise Yıldızlı Gece tablosunun tamamlayıcısı olan Dağlık Bir Manzarada Zeytin Ağaçları isimli çalışması. Van Gogh'un zeytin ağaçları yaşam döngüsünü, hasat ve ölümü, insan ile doğayı konu alıyor.
17’nci yüzyıldan itibaren özellikle Avrupa resim sanatında barış, bolluk ve adalet sembolü için zeytin dalı kullanılıyor.
Örneğin; Marten de Vos'a ait Barış ve Adalet tablosu, Jacques Dumont'ya ait Barış Alegorisi, Pompeo Batoni'nin Barış ve Adalet çalışması ile Élisabeth-Louise Vigée Le-Brun'un Barış Bolluğu Geri Getiriyor tablolarında zeytin dalının önemli bir yeri bulunuyor.
