Sivrisineklerle ilgili araştırmalar nelerdir? Sivrisinekler insanları nasıl tespit eder?
Sivrisinekler, yalnızca kaşıntılı bir rahatsızlık değil, aynı zamanda her yıl 1 milyon insanın hayatını kaybetmesine neden olan ciddi hastalıkların taşıyıcısıdır. Peki, sivrisinekler insanları nasıl tespit eder?
Kaliforniya Üniversitesi'nde yapılan bir çalışmada, sivrisineklerin insan cildine çekilme mekanizmaları incelendi ve etkili çözüm yolları belirlendi.
Sivrisineklerin tehlikesi
Sivrisinekler, yalnızca kaşıntılı bir rahatsızlık kaynağı değil, aynı zamanda sıtma gibi ciddi hastalıkların bulaşmasında da önemli bir rol oynamaktadır. Her yıl yaklaşık 1 milyon insan bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Karbondioksit ve deri kokusunun rolü
Dişi sivrisineklerin, karbondioksiti algılamak için cpA nöronları adı verilen özel sinir hücrelerine sahip olduğu bilinmektedir. Ancak bu sivrisinekler, karbondioksit yokluğunda bile insan derisine çekilme yeteneği göstermektedir.
Araştırmanın detayları
Kaliforniya Üniversitesi, Riverside'da Dr. Anandasankar Ray liderliğindeki araştırma ekibi, sivrisineklerin deri kokusuna nasıl tepki verdiğini anlamak için nöronlar ve reseptörler üzerinde çalıştı. Bu araştırma, NIH'nin Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü tarafından desteklenmiştir.
Rüzgar tüneli deneyleri
Araştırmacılar, sivrisineklerin karbondioksit reseptörlerini kapatan bir kimyasala maruz kaldıklarında cilt kokularına tepkilerinin azaldığını belirlediler.
Bu bulgular, karbondioksit tespitinden sorumlu reseptörün cilt kokularını da algıladığını ortaya koymuştur.
Güvenli kimyasal bileşenlerin keşfi
Ekip, reseptörle etkileşime girebilecek yaklaşık yarım milyon kimyasal bileşiği tarayarak insan için güvenli kabul edilen 138 bileşik belirledi. Bu bileşikler, sivrisinekleri etkilemek için kullanılabilir.
Maskeleme ve çekme stratejileri
Araştırmada belirlenen iki bileşikten biri olan etil pirüvat, sivrisineklerin insan eline çekilmesini engellerken, diğer bileşik olan siklopentanon, sivrisinekleri tuzaklara çekmekte etkili olmuştur. Ray, bu stratejilerin sivrisineklerden korunmada potansiyel olarak etkili olabileceğini vurgulamaktadır.
Sonuç ve gelecek perspektifleri
Bu bulgular, Afrika, Asya ve Güney Amerika gibi sivrisinek kaynaklı hastalıkların salgın olduğu bölgelerde insanları korumak için uygun fiyatlı çözümler sunma potansiyeline sahiptir.
Maskeleme ve çekme stratejileri, bu bölgelerdeki halk sağlığını iyileştirmek için önemli bir adım olabilir.
Kaynak: National Institutes of Health
