ABD'de seçim sistemi nasıl işliyor?
ABD'de 59. Başkanlık seçimleri gerçekleşirken, postayla oy kullanma işlemlerinin nasıl olduğunu, seçim sürecinin nasıl işleyeceğini derledik…
ABD’de başkanlık seçimleri, başkan ve başkan yardımcısını seçmek amacıyla her 4 yılda bir Kasım ayının ilk pazartesi gününü izleyen Salı gününde yapılır.
Buna göre seçim tarihleri 2 Kasım ile 8 Kasım günleri arasında değişir. ABD'nin en son başkanlık seçimi 8 Kasım 2016 tarihinde yapıldı.
ABD başkanlık seçimlerinde seçmenler aslında doğrudan doğruya başkan ve başkan yardımcısını seçmezler.
Her eyaletten seçmenler, eyaletlerini seçiciler kurulu adı verilen bir kurultayda temsil edecek üyeleri seçerler. Seçimlerden sonra bu seçiciler kurulu toplanarak başkan ve başkan yardımcısı seçimini gerçekleştirir. Her eyaletin seçiciler kurulundaki üye sayısı o eyaletin Senato ve Temsilciler Meclisi üyelerinin toplamına eşittir.
Ayrıca ABD'nin başkenti olan Washington da seçiciler kuruluna en az üye gönderen eyalete eşit sayıda üye gönderme hakkına sahiptir. Porto Riko, Guam, Amerikan Samoası gibi ABD'ye bağımlı toprakların sakinleri ABD başkanlık seçimlerinde oy kullanamazlar ve dolayısıyla da seçiciler kuruluna üye gönderemezler.
POSTAYLA OY KULLANMA NEDİR?
ABD'de seçim kanunlarına göre bir seçmen, belirli durumlarda seçim sandığına gitmeden uzaktan posta yoluyla oy kullanabiliyor. Koronavirüs salgınına kadar ABD'de sadece birkaç eyaletteki seçmenler, sandığa gitmeden posta yoluyla oy kullanıyorlardı.
Ülkedeki birçok eyalet ise geçerli bir mazereti olan seçmenlere (yurt dışında bulunmak, hastalık, mecburi görev, askerlik gibi) önceden başvuruda bulunmak kaydıyla posta yoluyla oy kullanma seçeneğini sunuyor. Az sayıdaki eyalet ise herhangi bir mazeret belirtmeden de sadece başvuru yapılması durumunda söz konusu seçmenlere postayla oy kullandırıyor.
Salgını zaten "geçerli bir mazeret" olarak kabul eden birçok eyalet, tüm seçmenlerinin herhangi bir başvuruda bulunmasalar bile sandık başına gitmeden posta yoluyla oy kullanabilmesinin önünü açtı.
270 DELEGE ŞART
"Delegeler Kurulu" (Electoral College) adı verilen sistemde, her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege bulunuyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına, yani 270 delegeye ulaşan aday, başkan olmaya hak kazanıyor.
2016'daki son seçimleri kazanan Trump 304 delegeye ulaşmış ancak rakibi Hillary Clinton, Trump'tan yaklaşık 3 milyon daha fazla oy almıştı.
