Son zamanlardaki kazaların başlıca sebepleri ne? Hangi önlemler alınmalı?
Ağustos ayı içerisinde Bursa-İnegöl'de 5 kişi, Gaziantep-Nizip'te 15 kişi ve Mardin'in Derik ilçesinde 20 kişi hayatını kaybederken Bursa, Balıkesir, Hatay, Gaziantep, Rize ve Mardin'de toplamda 9'u ağır 176 kişi yaralandı. Bütün bu kazalarda akla gelen en büyük soru "Bir ihmal var mı?" oldu. Ekonomik durumlar, hava şartları, bakımsız araçlar, lastiklerin durumu, yetersiz şoför sayısı ile uzun saatler çalışmak kazaların başlıca nedenleri arasında yer alıyor.
Trafikteki sorun sadece kazalar değil, otobüs yangınları da son dönemin kanayan yaralarından... 4-5 sene öncesine kadar maliyetleri kısmak adına yağ mazotu kullanılan araçlarda yangınların çıktığı biliniyordu. TOFED Yönetim Kurulu Başkanı (Türkiye Otobüsçüler Federasyonu) Birol Özcan, araçların bu ve çeşitli nedenlerle çıkacak yangınlara karşı hazırlıklı olmasının, şehir içi ya da şehirlerarası toplu taşıma yapacak araçlarda yangın tüplerinin hazır bulunmasıyla mümkün olacağını söyledi.
LÜKS TAŞIMACILIK YANMAYA NEDEN OLUYOR
Özcan'ın aktardığı bilgilere göre fabrikadan bir araç çıkarken elektrik aksamı 24V üzerine ayarlanıyor. Lakin otobüs firmaları sanayiye giderek tekrar bir kablo sistemi çekerek her koltuğun arkasına televizyon ve kahve makinesi koyuyor. Fabrikadan çıktıktan sonra elektrik sistemine ek bir sistem yapılması halinde kablolar hasar görebiliyor. Bu durum da yangına davetiye çıkarıyor. Özcan, bir aracın kontrol sırasında kablo sisteminin değiştirilmesi durumunda firmaya ceza yazılması ve otobüsün bağlanması gerektiğini ifade ediyor.
TERMİNALLERDEN ÇIKARKEN KONTROL YAPILIYOR
Otobüsler T1 belgeli terminalden kontrolle T1 belgeli terminale doğru yola çıkıyor. Bu kontrolde polis, aracın mesafesine göre bulundurması gereken şoförlerin sayısına, SRC belgelerine, ehliyetlerine, dijital kartlarına bakar. Bu kontroller esnasında polis, otobüslerin lastiklerini de kontrol ediyor.
EKONOMİK SEBEPLER HEM ŞOFÖRÜ HEM ARAÇ BAKIMINI ETKİLİYOR
"Geçtiğimiz salgın sürecinden dolayı vatandaş para bulamayınca şoför de bulamıyor" diyen Özcan, gelirlerin az giderlerin fazla olması sebebiyle şoföre tam bir maaş verilemediğini söyledi. "Meslek okullarının olması lazım, şoför eğitimi, muavin eğitimi, hostes eğitimi, banko arkası çalışan kişilerin de eğitimi önemli" diyen Özcan, lise zamanından şoförlük eğitiminin olması ve bu bilinçle kişilerin eğitilmesi gerektiğini ifade etti.
Özcan, lastiklere dikkat edilmesi gerektiğini belirterek 'kabak kaplama' diye tabir edilen lastiklere özellikle bakılmasının önemine dikkat çekti ve bu şekilde kazaların önüne geçilebileceğini ifade etti.
Bakanlık tarafından mevsime göre lastik değiştirme tarihlerinin açıklandığını hatırlatan Özcan, değişimi yapmayanların cezalandırıldığını; ancak ekonomik sıkıntılar nedeniyle araçların kabak kaplama lastik kullanmaya devam ettiğini kaydetti. Özcan, "Yanlış lastik kullanımı da yol tutuşunu etkilediği için kazalara sebep oluyor" ifadelerini kullandı.
Özcan, şöyle devam etti:
“Dijital kartta bir şoför 24 saat içerisinde sadece 9 saat araç kullanabilir. Tek sefer kullanımda ise 4 saati geçmemelidir. Bir şoför 3 gün arka arkaya çalıştığında 4’üncü gün tam dinlenmesi gerekir. Dijital kartlarda şoförün geriye dönük 1 sene içerisinde ne kadar çalıştı, ne kadar dinlendiğine bakılabilir.
Şehirlerarası çalışan tur araçları da tıpkı otobüsler gibi denetlenmeli ve gerekli şoför sayısında çalışmalıdır. Kısa mesafe olunca bazen kaçak yolla tek şoför çalıştırılıyor. Şoför maaşlarının şoförleri tatmin edememesinden kaynaklı olarak şoför sayılarında azalma oldu."
"USULSÜZ TAŞIMACILIK KAZALARIN DİĞER SEBEBİ"
"Usulsüz taşımacılık da kazaların bir diğer sebebi ve kontrol edilmesi zor. D2 (grup taşımacılığı) yapabilen araçlar, D1 (şehirlerarası taşımacılık) yaptıkları için de kazalar oluyor. Normal şartlarda grup taşımacılığı yapan araçların elinde bir yolcu listesi vardır ve bu yolcu listesi ile gidip gelirler. Bilet satışı yapamazlar."
Terminallerden çıkan araçlar kontrollü şekilde bilet kesilerek çıkar. Lakin yazıhanelerden bilet kesilmeden sadece para alınarak taşımacılık yapılan korsan taşımacılıklarda denetim yapılması güçtür. Kazaların en büyük sebeplerinin başında da bu gelmektedir.
Şoförlerin belli periyodlarla kontrolü yapılıyor. Belgeler, normal ehliyetteki gibi tek seferde alınıp ömür boyu kullanılmıyor. İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı süre üzerine psikoteknik test ve SRC belgeleri kontrolden geçirildikten sonra güncelleniyor. Bu belgeler eksik veya güncel değilse kontrol noktasında güvenlik güçlerince araç çevrilir ve şoför araçtan indirilerek araç bağlanır.”
