Tesla'nın dünyada fiyatı düşüyor, Türkiye'de artıyor
Bir zamanlar elektrikli otomobil pazarının tartışmasız lideri olan ABD'li üretici Tesla'nın tahtı, pazara yeni oyuncuların dahil olması ile birlikte sallanmaya başladı. Liderliği bırakmak istemeyen markanın yeni politikası ise fiyat kırmak oldu. Bu durum, ikinci el piyasasında da etkisini gösterirken, iş öyle bir noktaya geldi ki, araç kiralama şirketleri filolarındaki Tesla'ları daha fazla değer kaybı olmadan satmaya başladı. Fakat, dünyadakinin aksine, Türkiye'deki Tesla fiyatları son 1 yılda yukarı doğru hareket etti. Yiğitcan Yıldız yazdı....
Tesla CEO'su Elon Musk, 2019 yılında yaptığı açıklamada, markanın otomobilleri için dikkat çeken bir iddiada bulunmuştu.
Musk, o dönem yaptığı açıklamada, satın alınan bir Tesla'nın değerinin düşmek yerine artacağını söylemişti!
Bunun nasıl olacağını da açıklayan Musk, Tesla'nın tam otonom sürüş yeteneğine işaret etmişti. Elon Musk, yollardaki Tesla modellerinin yazılım güncellemeleri ve yasal onaylardan sonra otonom yolculuk yapabileceklerini bildirmişti. Musk bu iddiasını Haziran 2023 gibi yakın bir tarihte de tekrarlamıştı.
Milyarder iş adamı, şirketin 2023 üçüncü çeyreği finansal sonuçlarında yaptığı açıklamada, "Sattığımız veya ürettiğimiz, otonom teknolojisine kapasitesine sahip her otomobili, gelecekte bugünkü değerinin beş katı değerinde olabilecek bir varlık olarak düşünebilirsiniz" dedi.
Musk'a göre, sadece kullanılmış bir Tesla'nın fiyatı artmayacak, aynı zamanda şirketin 'tam kendi kendine sürüş' olarak adlandırdığı sürücü destek paketi kendi başına 100 bin dolar edecekti. Bu açıklamaların yapıldığı dönemde, düzenleyici kurumların onayıyla sürücüsüz Tesla'ların birer 'taksi' olarak çalışabileceği, araç sahibinin de bu sayede gelir elde edebileceği öngörülüyordu.
Fakat, Musk'ın 2019'daki tahmininden dört yıl sonra, ikinci el bir Tesla Model 3, ABD'de 29 bin dolara satılıyor. Şirket, yazılımı aşamalı olarak iyileştirmeye çalıştığından, tam otonom sürüş için düzenleyici onayı da henüz alınmamış durumda.
FİYATLARI AŞAĞI ÇEKTİ
İkinci el araç piyasasında Tesla'ların değer kaybının bir diğer sebebi de, firmanın izlemiş olduğu agresif strateji olarak öne çıkıyor.
Öyle ki, Tesla, elektrikli araçlar pazarındaki hakimiyetini sürdürmek için mücadele ederken, otomobillerinin fiyatlarını sert bir şekilde düşürerek, diğer elektrikli araçların da değerini aşağı çeken bir domino etkisi yarattı.
Cox Automotive verilerine göre, Tesla, 2020'de Amerika'da satılan tüm elektrikli araçların yüzde 80'ini üretti. Markanın, 2022 itibarıyla elektrikli araç pazar payı yüzde 64'e düştü. 2023'te ise söz konusu oran yüzde 55'e kadar geriledi.
Pazara her geçen gün gelen yeni oyuncuların etkisi ile bunun doğal bir gelişme olduğu söylenebilir. Ama Tesla'nın beklenen bu gelişmeye cevabı ise beklenmedik şekilde oldu.
Tesla'nın tepkisi, elektrikli otomobil pazar payının erozyonunu yavaşlatma amacıyla agresif bir fiyat indirimi politikası oldu. Bu kapsamda, Tesla'ların etiket fiyatları geçtiğimiz yıl boyunca yaklaşık yüzde 21 oranında aşağı çekildi.
Öyle ki, sadece Aralık ayında, İngiltere'deki Tesla Model Y'ye yüzde 13 oranında indirim yapılmıştı.
Bu durum, Tesla sahiplerinin de ellerindeki otomobillerinin değerinin düşmesine yol açtı.
İş öyle bir noktaya geldi ki, araç kiralama şirketleri filolarındaki Tesla'ları daha fazla değer kaybı olmadan satmaya başladı. Bu şirketlerden biri olan Hertz, Ocak ayında büyük çoğunluğu Tesla olmak üzere filosundaki 20 bin elektrikli otomobili satacağını duyurdu.
TÜRKİYE'DE BEKLENTİLERİ AŞTI
Peki, globalde yaşanan bu gelişmelerin Türkiye'de etkisi nasıl oldu?
Türkiye otomobil pazarında, araç fiyatlarını belirleyen iki temel faktör bulunuyor. Bunlar döviz kuru ve vergi sistemi olarak karşımıza çıkıyor.
Döviz kurundaki en ufak bir hareketlilik otomobil fiyatlarına doğrudan etki ederken, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) dilimleri de araç fiyatlarına göre şekilleniyor. Dolayısı ile, döviz kurundaki yükseliş sonucu fiyatı artan bir otomobilin, fiyatı artması sonucu ÖTV dilimi de yükseliyor. Bu da, o otomobilin fiyatının döviz kurundaki artıştan daha çok yükselmesi ile sonuçlanıyor.
Bu temel bilginin ardından, gelin Türkiye'deki Tesla fiyatlarının son 1 yıllık değişimine yakından bakalım.
4 Nisan 2023'te Türkiye'de resmi satışlarına başlayan ABD'li Tesla, tek bir modelini satışa sunuyor.
Almanya'da üretilen Model Y'yi Türkiye'ye getiren firma, global pazarlardaki en ucuz otomobili olan Model 3'ü ise, Çin'de üretildiği için Türkiye'ye getiremiyor. Bunun nedeni olarak da, Mart 2023'te Çin menşeli elektrikli otomobillere getirilen yüzde 40 ek vergi kararı gösteriliyor.
Tesla, Türkiye'ye giriş yaptığında, en ucuz otomobili 1 milyon 563 bin TL'den satılan arkadan itişli Model Y idi. O günkü kur ile, Model Y'nin Türkiye'ye yaklaşık 80 bin dolardan giriş yaptığı söylenebilir.
2023 için 5 bin adetlik satış projeksiyonu yapan marka, Türkiye'de beklentinin ötesinde bir talep ile karşılaştı ve yıl boyunca 12 binden fazla otomobil sattı.
Aradan geçen 1 yılda, Model Y'nin başlangıç fiyatı 1 milyon TL'den fazla arttı ve 2 milyon 729 bin TL'ye yükseldi. Güncel kur ile, aracın fiyatı 85 bin dolara denk geliyor.
Rakamlar, Model Y'nin 1 yılda TL bazında yüzde 74, dolar bazında yüzde 6 pahalandığını ortaya koyuyor.
Bu tabloda 1 yıl içinde döviz kurunda yaşanan değişimin büyük etkisi bulunuyor. Nisan 2023'te 19.4 TL olan 1 dolar, Mart 2024'te ise 32 TL'yi buluyor.
Fakat, yine de dünyada değeri düşen Tesla'nın Türkiye'de ise dolar bazında fiyatının arttığını da göz ardı etmemek gerekiyor.
