Bloomberg: Türkiye nadir toprak elementleri konusunda Çin ile görüşüyor
Bloomberg'in haberine göre Türkiye, nadir toprak elementleri rezervlerini işlemek için Çin ile ortaklığa hazırlanıyor
Bloomberg'in ismini açıklamadığı yetkililere dayandırdığı haberine göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ve bir dizi heyet Ekim ayında Çin'e ileri görüşmeler için gidecek.
Habere göre bu hamle, Türkiye'nin Çin ve Rusya'nın da dahil olduğu BRICS grubuna katılma yönündeki resmi teklifinin ardından gelmesiyle de dikkat çekiyor.
Konuya ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çin Ticaret Bakanlığı'ndan henüz yanıt gelmedi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır geçen ay yaptığı açıklamada "Ülkemizi küresel nadir toprak elementleri tedarik zincirinde önemli bir oyuncu haline getirecek endüstriyel ölçekteki tesisin devreye alınması için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu üretim altyapısı ve tamamlayıcı rol üstlenecek AR-GE kaynağımızla Türkiye’yi elektrikli araçlar, batarya ve yenilenebilir enerji teknolojilerinde ham maddeden son ürüne, üretim zincirinin farklı halkalarında da söz sahibi konuma taşıyacağız" demişti.
Çin ise son 30 yıldır özellikle rüzgar türbinlerinden askeri donanım ve elektrikli araçlara kadar birçok alanda kullanılan nadir toprak elementlerinin rafine edilmesinde baskın bir rol üstlenmesiyle gündeme geliyor.
Çin yıllardır nadir toprak elementleri alanında tacı elinde tutuyor ve küresel üretimin aslan payını bir anlamda kontrol ediyor.
ÇİN’İN YARIŞTAKİ EGEMENLİĞİ
Dünyanın en geniş nadir toprak yatakları Çin’deyken, en geniş dördüncü nadir toprak elementleri rezervi ise Rusya’da bulunuyor. Bu iki ülke, dünyanın bilinen nadir toprak elementleri rezervlerinin yüzde 57'sini oluşturuyor.
Dünyadaki rafine edilmiş nadir topraklarının yüzde 85’ini ve dünya üretiminin yüzde 58’ini oluşturan Çin, bu nedenle alanda büyük rol oynuyor. Batı ülkelerinin, Çin ve Rusya ile olan ilişkilerinin ne denli riskli olduğu da düşünülürse, özellikle Çin’in gelecekte Batı ülkelerine karşı bunu bir baskı aracı olarak kullanması mümkün görülüyor. Çin’in 2010 yılında Japonya’ya nadir toprak elementi ihracatı yasağı ve Aralık 2020’de yaptığı kısıtlamalar bunun sadece bir önizlemesi olarak görülüyor.
Çin’in etkisi ve riskleri ile beraber arz güvenliği ve jeopolitik etkilere ilişkin endişeler de diğer ülkeleri bu değerli kaynakların araştırılması ve çıkarılması konusundaki çabalarını artırmaya teşvik etti. Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Grönland gibi ülkeler tedarik zincirini çeşitlendirmek ve tek bir kaynağa bağımlılığı azaltmak için yarışa dahil oldu ve arama faaliyetlerini hızlandırdı.
NADİR ELEMENTLER NELER?
Nadir toprak elementi olarak adlandırılan toplam 17 adet element bulunuyor.
Bu elementler, akıllı telefonlardan bilgisayarlara, elektrikli arabalardan yüksek teknolojili savaş uçaklarına ve uydulara kadar çok geniş bir alanda imalat süreçlerinin önemli bir parçası haline gelmiş durumda.
Neodim (Nd), Europium (Eu), Terbium (Tb), Disprosium (Dy) ve Yttrium'u (Y) hem kısa hem de uzun vadede kritik nadir toprak elementleri olarak tanımlanırken, mıknatıslarda kullanılan en önemli üç malzeme neodim, disprosyum ve terbiyum en önemliler olarak öne çıkıyor.
Disprosiyum ile Terbiyum bulunması en zor olanlardan biri çünkü üretim, çıkarma ve mıknatıs yapımı tamamen Çin'e odaklanmış durumda. Ticaret savaşları ve misilleme tarifeleri, bir ürünün sadece küçük bir bölümünü oluştursa bile, bu önemli malzemeleri tedarik eden birçok şirketi belirsizlik içinde bırakabilecek kadar kritik.
* Haberin görseli Anadolu Ajansı, Shutterstock ve Associated Press'ten servis edilmiştir
