"Covid-19'da uçakları yere indirmeyen tek havayoluyuz"

Korona virüs salgını sürecinde birçok havayolu uçaklarını yere indirip, uçuşlarına belli bir süre ara vermek zorunda kaldı. Bu durumun dünyada tek istisnası var, o da Pakistan Hava Yolları (PIA). Fakat PIA, korona virüs salgını döneminde yaşadığı şansız uçak kazasıyla gündem olduğu için bu detayla pek fazla konuşulmadı. Nasıl bir yöntemle uçakları yere indirmeyi başardıkları tartışılamadı.

Geçen hafta Türk Hava Yolları (THY) ile kapsamlı işbirliği anlaşması için Türkiye’de bulunan Pakistan Hava Yolları (PIA) CEO’su ve Pakistan eski Genel Kurmay Başkanı Arshad Malik ile görüştüm. Korona virüs salgını döneminde yurtdışında bulunan 200 binden fazla vatandaşlarını kurtarma uçuşlarıyla Pakistan’a taşımışlar. Bu dönemde PIA, tarihinde ilk defa ABD’ye direkt uçuş geçekleştirmiş.

Daha önce güvenlik gerekçesiyle Pakistan’dan kalkan uçaklar direkt ABD’ye uçamıyordu. PIA uçakları ABD’nin güvenli saydığı bir ülke havalimanına, mesela Londra’ya iniş yapıp, burada güvenlik önlemlerinden geçerek ABD’ye uçabiliyordu.

Korona virüs döneminde tarihlerinde bir ilke imza atıp ABD’ye direkt uçmuşlar, ama bu defa da Avrupa Birliği’nin (AB) ilginç bir uçuş engellemesiyle karşılamışlar. AB, Pakistan’da yaşanan uçak kazası sonrası bazı pilotların lisansının usulsüz temin edilmiş olmasını gerekçe göstererek 6 ay süreyle PIA uçaklarının AB’ye uçuşunu askıya almış.

Usülsüz pilot lisans meselesinin sadece Pakistan’da yaşanmadığını, ayrıca sorumlusunun da PIA olmadığını ve olayı da kendilerinin ortaya çıkardığının altını çizen PIA CEO’su Malik, Pakistan genelinde başka şirketlerin pilotlarında da benzer durumun olduğuna işaret ederek, AB’nin uçuşları askıya alma kararına anlam veremediklerini söyledi.

Avrupa’daki “Yabancı Hava Aracı Denetimi” (SAFA) süreçlerinden geçtiklerini ve olumsuz bir durum yaşanmamasına rağmen AB’nin tavrı karşısında şaşırdıklarını ve zorluk yaşadıklarını ifade eden Malik, başka gerekçeler olabileceğine vurgu yaptı. AB’nin 6 aylık uçuşları askıya alma süresi bir ay sonra biteceğini ve bu zaman içinde gerekçe gösterilen tüm kriterleri PIA’in eksiksiz yerine getirmiş olacağını da Arshad Malik’ten öğrendim.

Dünyada sadece AB’nin Pakistan için almış olduğu kararı ben de tam olarak anlayamadım. Zira halihazırda PIA, Kanada, Malezya, Çin, BAE, Suudi Arabistan gibi ülkelere tarifeli uçuşlar yaparken, neden AB’ye uçamıyor?

Peki korona virüs salgınında uçakları yere indirmemeyi başaran PIA’in operasyonları ne kadar düşmüş olabilir? Aldığım bilgiler bana çok çarpıcı geldi. Dış ve iç hatlar toplamında bakıldığında yaklaşık yüzde 55 oranında operasyon azalması yaşamışlar. Bu oran böyle bir dönemde önemli bir başarı. PIA, insanların uçuş korkusunu yenmek ve teşvik etmek için düşük rakamlarla uçuşlar gerçekleştirmiş.

Öte yandan THY ile daha önceki anlaşmalarını gözden geçirip daha kapsamlı bir işbirliğine imza atan PIA, böylece dünya ile bağlantılı yolcu ve kargo taşımacılığını da önemli oranda İstanbul Havalimanı’na kaydırmış olacak.