'Çevre Katili Çevre Ödülü'

Atık. Çevreye boşaltılan ve çevrenin bozulmasına neden olan her türlü madde. Çöp olarak nitelendirdiğiniz her şey. Çevreye tehlikesi olsun olmasın, sonradan değerlendirilebilme veya ekonomik bir değere sahip olma gibi bir özelliği olsun ya da olmasın; yani mürekkebi azalmış bir tükenmez kalem de artık ‘kullanmıyor ve atıyorsanız’ bir atıktır. Akdeniz’i pes ettirmiş olduğumuz, kör göze batan parmak misali insanoğluna 1982 yılında alenen battı. “Kirlenmeye Karşı Korunma Sözleşmesi” olarak da bilinen Barselona Sözleşmesi, 21 ülke tarafından imzalandı. Akdeniz’e kıyısı bulunan Avrupa Birliği gibi, Türkiye de sözleşmeye taraf oldu. Aradan 21 yıl geçti.

2013 yılında İstanbul’da gerçekleşen Barselona Sözleşmesi 18. Taraf Ülkeler Toplantısı’nda kabul edilen “İstanbul Deklarasyonu” açıklandığında, bıçak kemiğe çoktan dayanmıştı.

Kentsel planlama konusunda entegre kıyı alanları yönetim ilkelerinin uygulanması, çevre kirliliğini azaltma çabaları ‘ateş bacayı çoktan sardı’ ciddiyetinde ele alındı. Yeşil teknolojilerin tanıtılması, ekosistem esaslı yönetim politikalarının teşvik edilmesi ve kıyı kentlerin yerel hükümetler ile işbirliğinin geliştirilmesi teşvik edilmeliydi.”

“Çevre Dostu Şehirler Ödülü” verilmesi öngörüldü. Geçtiğimiz yıl Atina’daki toplantıda ise nedense bu ödülün adının değiştirilmesi gereği duyuldu. Sık durun; Birleşmiş Milletler Çatısı altındaki organizasyonun adı, “İstanbul Çevre Dostu Şehir Ödülü” olarak tescil edildi. Neden, niçin ve nasıl kısmına girer isek, düşünme patinajından beyin yakacak olması kesin.

*

İlk defa bu yıl verilen ödül için Akdeniz’de kıyısı olan 17 kent başvurdu. Üç bağımsız uzman tarafından desteklenen Teknik Komite, bu 17 başvuru arasından uygun olan 10 başvuruyu değerlendirdi. Ardından da başvuruları 3’e indirerek Hırvatistan’ın Crikvenica ve İsrail’in Tel Aviv kentleri ile birlikte İzmir’i elektronik ortamda halk oylamasına sundu. Halk oylaması sonucundaki sıralamaya göre de İzmir, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından “birinci” ilan edildi.

*

Ve ödülün adı, İstanbul Çevre Dostu Şehir Ödülü idi. Ödüle layık görülen İzmir idi. Anlayacağınız; isim babalığı sürecinde İstanbul’a ‘Sen Tescilli Çevre Katilisin. Suçunu hiç olmazsa böyle hafiflet’ denmişti. İstanbul adına 17 ülke arasından ödülü veren Birleşmiş Milletler İzmir’e de ‘Sen iyi çocuksun, ona sakın uyma’ demişti.